روش تصمیم گیری چند معیاره

این مقاله به بررسی ظرفیت و توان بوم شناختی شهرستان رودان برای کاربری طبیعت گردی و انتخاب مناسب ترین مکان های توسعه آن با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره[1] می پردازد. برای این منظور، با شناسایی 11 معیار و 36 زیرمعیار و ارزیابی آنها با استفاده از روش دلفی، 9 معیار و 28 زیرمعیار به عنوان معیارهای مورد بررسی انتخاب شد. سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی[2] و با بهره گیری از نرم افزار [3]EC معیارهای انتخاب شده وزن دهی و اولویت بندی شد و در نهایت، نقشه لایه های مکانی برای معیارهای گزینش شده با استفاده از نرم افزار ArcGIS10 در محیط GIS تهیه و پس از اعمال ضریب اهمیت، روی هم گذاری و تلفیق و مناطق مستعد توسعه طبیعت گردی شناسایی شد. نتایج نشان داد که مناطق دارای درجه توان اندک با 5/141323 هکتار و 4/43 درصد از کل اراضی، بیشترین مساحت اراضی را در شهرستان رودان به خود اختصاص داده است. 1/9 درصد از مساحت کل شهرستان شامل 3/29711 هکتار دارای توان زیاد، 9/57327 هکتار از سطح شهرستان معادل 6/17 درصد دارای توان متوسط و حدود 4/97344 هکتار معادل 9/29 درصد آن، اراضی فاقد توان برای توسعة طبیعت گردی است.

پسته با ارزش اقتصادی بسیار بالا نقش ویژه ای در صادرات غیر نفتی ایران دارد و شناسایی مناطق مستعد کشت آن در سطح کشور، زمینه را برای برنامه ریزی های لازم در مورد آن فراهم خواهد کرد. از آنجایی که هر یک از محصولات کشاورزی، شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می طلبد، لذا کارشناسان، توجه ویژه ای به آمایش سرزمین داشته و بر پایه مدل های اکولوژیکی- سرزمینی، منابع زمین را با روش های مناسب؛ شناسایی، ارزیابی و به منظور اهداف خاصی، قابلیت سنجی می نمایند. هدف از این تحقیق، شناسایی پتانسیل توان اکولوژیکی مناطق کشت پسته در شهرستان دامغان می باشد که در این راستا، با در نظر گرفتن نیازهای اکولوژیک پسته، شاخص های توپوگرافی (ارتفاع، شیب)، زمین شناسی، بارش، رطوبت نسبی و دما، تهیه و مورد استفاده و تحلیل قرار گرفته است و سپس با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره (MCDM) مبتنی بر روش ویکور و به کمک محیط نرم افزاری ArcGIS مدل سازی و تحلیل فضایی اطلاعات صورت گرفته و بر اساس آن اراضی شهرستان دامغان از نظر قابلیت کشت پسته، ارزیابی و طبقه بندی شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده کارایی روش ویکور در سنجش قابلیت اراضی برای کشت پسته بوده و بر اساس آن شهرستان دامغان به پنج بخش بسیار مناسب، مناسب، متوسط، ضعیف و نامناسب تقسیم شده است. اراضی بسیار مناسب و مناسب، بر روی هم 96/68 درصد و اراضی متوسط، 76/21 درصد که بر روی هم، این اراضی، عمدتاً در دهستان های قهاب رستاق، قهاب صرصر، حومه و دامنکوه قرار دارند و اراضی ضعیف و نامناسب، 24/9 درصد از مساحت شهرستان را به خود اختصاص داده است که عمدتاً در دهستان های رودبار، تویه دروار و نوارهای بسیار باریکی از دهستان های دامنکوه و حومه را به خود اختصاص داده است.

هدف از پژوهش حاضر رتبه بندی عوامل موثر بر شکوفایی تجارت الکترونیکی با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره بوده است. بدین منظور با درنظر گرفتن شرکت مهاجرتی ویستا به عنوان جامعه تحقیق، به بررسی اهمیت و عوامل موفقیت تجارت الکترونیکی پرداخته شده است. بدین منظور با استخراج ۶ معیار اصلی و ۲۲ زیرمعیار و طراحی پرسشنامه مقایسات زوجی به بررسی این عوامل پرداخته شده است. سپس با استفاده از روش تصمیم گیری چندمعیاره به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده است. در این مطالعه شرکت جهانگردی ویستا را به عنوان مطالعه موردی در نظر گرفته شده است. متغیرهای اصلی ارزیابی استراتژی الکترونیکی، ارزیابی آموزشی، ارزیابی زیرساخت های فناوری اطلاعات، ارزیابی عوامل فرهنگی و اجتماعی، ارزیابی سیستم اطلاعاتی، ارزیابی سیاست های دولتی بوده اند. با توجه به نتایج پژوهش، مولفه استراتژی الکترونیکی از اولویت بیشتری برخوردار می باشد.

    مناطق خور خلاصی، جگین و کوئیک در شهرستان جاسک استان هرمزگان دارای قابلیت های فراوان برای توسعه اکوتوریسم می باشند. در مطالعه حاضر با همکاری 8 نفر از متخصصان، از میان 19 معیار پیشنهادی، معیارهای منابع آب، پوشش گیاهی، فاصله از سکونت گاه های انسانی، آثار تاریخی فرهنگی، ارزش حفاظتی گونه های گیاهی و جانوری، نواحی زادآوری حیات وحش و امکانات زیر بنایی، به منظور توسعه اکوتوریسم غربال و انتخاب شدند. رتبه بندی مناطق جهت توسعه اکوتوریسم با استفاده از مدل TOPSIS انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده از این مدل، منطقه خورخلاصی، منطقه کوئیک و منطقه جگین به ترتیب اولویت های اول، دوم و سوم جهت توسعه اکوتوریسم در شهرستان جاسک رتبه بندی شدند.

صنعت گردشگری با اشتغال زایی مستقیم و غیر مستقیم و در نتیجه، کسب درآمد برای مقصدهای گردشگری، نقش مهمی در اقتصاد منطقه دارد. برای دستیابی به این درآمد، ابتدا باید گردشگر جذب شود و به منظور برخورداری از منافع حاصل از گردشگری، اولویت گردشگران در انتخاب مقصدهای گردشگری بررسی شود. بنابراین  با توجه به اینکه اغلب گردشگران در ایران به دلیل محدود شدن گردشگری خارجی، گردشگران داخلی هستند و بسیاری از سفرهای داخلی در ایران نیز دیدارهای مذهبی از مکان های مقدس نظیر مشهد و قم است؛ هدف از این تحقیق، شناسایی اولویت جاذبه های گردشگری در شهر مشهد با استفاده از تکنیک آنتروپی، VICORو SPSS است. این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی بوده و داده های مورد نیاز آن به روش میدانی جمع آوری شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که در مجموع، بارگاه امام رضا(ع) اولویت اول جاذبه گردشگری را در میان گردشگران و مسئولان مورد مطالعه است و سایر جاذبه های گردشگری در اولویت های بعدی قرار گرفته اند. بنابراین شهر مشهد با جاذبه های جدید ایجاد شده برای توسعه گردشگری در این شهر تاکنون موفق نبوده است.

صنعت گردشگری با اشتغال زایی مستقیم و غیر مستقیم و در نتیجه، کسب درآمد برای مقصدهای گردشگری، نقش مهمی در اقتصاد منطقه دارد. برای دستیابی به این درآمد، ابتدا باید گردشگر جذب شود و به منظور برخورداری از منافع حاصل از گردشگری، اولویت گردشگران در انتخاب مقصدهای گردشگری بررسی شود. بنابراین با توجه به اینکه بسیاری از سفرهای داخلی در ایران نیز دیدارهای مذهبی از مکان های مقدس نظیر مشهد و قم است; هدف از این تحقیق، شناسایی اولویت جاذبه های گردشگری در شهر مشهد با استفاده از تکنیک آنتروپی، VICORو SPSS است. انگیزه مطالعه این تحقیق بررسی کردن استقبال گردشگران از انواع جاذبه های جدید و قدیمی موجود در این شهر است. نتایج بدست آمده نشان داد که در مجموع، بارگاه امام رضا(ع) اولویت اول جاذبه گردشگری را در میان گردشگران و مسئولان مورد مطالعه است و سایر جاذبه های گردشگری در اولویت های بعدی قرار گرفته اند. بنابراین شهر مشهد با جاذبه های جدید ایجاد شده برای توسعه گردشگری در این شهر تاکنون موفق نبوده است.

بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده نیروهای مسلح سهم قابل ملاحظه ای از منابع بودجه را به خود اختصاص داده است. افزایش سطح هزینه های نیروهای مسلح با توجه به شرایط و موقعیت راهبردی ایران در منطقه خاورمیانه ضرورتی اجتناب ناپذیر است. از این رو، باید منابع تخصیص یافته به بخش مخارج نظامی و دفاعی به شکل صحیح و علمی مدیریت شود و برای تأمین مالی مخارج نظامی و نیروهای مسلح بایستی الگویی طراحی شود تا وابستگی بخش نظامی و نیروهای مسلح به بودجه عمومی سالیانه به حداقل برسد. این مطالعه با بهره گیری از تجارب سایر کشورها و همچنین استفاده از نظر خبرگان و کارشناسان، الگوهای تأمین مالی بهینه و مناسب برای ایران را با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره و تکنیک دلفی، استخراج و اعتبارسنجی کرده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد به طور کلی سه رویکرد دولت محور، رویکردهای مبتنی بر مشارکت عمومی – خصوصی و رویکرد مبتنی بر برون سپاری و خصوصی سازی برای تأمین مالی نیروهای مسلح وجود دارد. مطابق نتایج، مشارکت در توسعه و بهسازی، مولدسازی و مشارکت در بهره برداری از امکانات و دارایی های نظامی، برون سپاری پروژه های ساخت وساز، تغییر کاربری دارایی ها و امکانات و ایجاد توانایی جدید در امکانات و دارایی ها، تأسیس صندوق مالی حمایت از نیروهای مسلح، قرارداد مشارکت بین المللی در تولید تجهیزات نظامی و افتتاح حساب ویژه ارزی برای تأمین مالی واردات تسلیحات نظامی مطلوب ترین روش های تأمین مالی نیروهای مسلح است.

پژوهش حاضر با هدف شناخت و تحلیل شاخص های نابرابری آموزشی افراد کم توان روستایی استان های کشور انجام شده است، و اینکه این دانش آموزان در آموزش و پرورش چه جایگاهی دارند. بدیهی است که برنامه ریزی آموزشی در ارتقاء جایگاه این دانش آموزان تأثیر بسزایی دارد. از این رو، در این پژوهش با استفاده از ۲۱ شاخص، که به دو قسمت معیارهای درون داد نظام آموزشی و برون داد نظام آموزشی تقسیم شده اند، به شناخت و تحلیل شاخص های نابرابری آموزشی افراد کم توان روستایی استان های کشور پرداخته شود. به این منظور از مدل پرومته، که یکی از روش های تصمیم گیری چند معیاره می باشد، استفاده شده است. با استفاده از این مدل به انتخاب توابع، مقایسات زوجی و تعیین اولویت بر روی شاخص های مورد نظر پرداخته شده است. به منظور ارزش گذاری شاخص های مورد نظر، این شاخص ها به روش آنتروپی وزن دهی شده اند. در مرحله بعد، رتبه بندی های به دست آمده با وضعیت آموزش دانش آموزان استثنایی تطبیق داده شده است. نتایج نشان می دهد که رتبه بندی استان ها از نظر وضعیت آموزش دانش آموزان استثنایی به این صورت است که استان های یزد، تهران و البرز جزء رتبه های برتر و هرمزگان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی جزء رتبه های پایین این رتبه بندی هستند. اما با این وجود بیشترین میزان معلولین باسواد در استان های البرز، سمنان، اصفهان و تهران هستند.