شرکت های زایشی دانشگاهی

تجاری سازی تحقیقات و مطالعات دانشگاهی فرآیندی است که در گروه همکاری سه جانبه دانشگاه، صنعت و دولت است. موسسات دانشگاهی با پاسخگویی به نیازهای اجتماعی و کمک به افزایش توسعه اقتصادی تصویر عمومی خود را بهبود می دهند،با رشد و توسعه ی فعالیت های پژوهشی بخصوص در حوزه ی فناوری های نوین دیدگاه های جدیدی شکل گرفته که در چنین شرایطی شکل جدیدی از شرکت ها تحت عنوان شرکت های زایشی پدید آمده است که آن ها نوعی ازکسب وکار جدید بوده که در نتیجه ی جدایش از دانشگاه مادر شکل می گیرند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تحلیل تاثیر عوامل محیطی بر موفقیت شرکت های زایشی دانشگاهی مستقر در شهرک علمی تحقیقاتی استان اصفهان صورت گرفته است. این تحقیق از حیث هدف، کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری داده ها، توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل شرکت های مستقر در شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان که بالغ بر256 شرکت بوده و شیوه نمونه گیری تصادفی ساده و حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان به تعداد 148 شرکت محاسبه شده است. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته جهت سنجش متغیرهای تحقیق بوده که روایی آن به دو روش محتوا و سازه و پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ 0.916 تأیید گردیده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم Amos و به روش الگوسازی معادلات ساختاری انجام شده است. نتایج پژوهش نشان دادکه از بین عوامل مفروض، مکان جغرافیایی، قوانین دولتی، دانشگاه مادر به ترتیب بیشترین تاثیر را بر موفقیت این شرکت ها دارند.

پژوهش حاضر به ارائه الگوی همکاری های فناورانه بین شرکت های زایشی دانشگاهی و صنایع مرتبط با حوزه های فناوری اطلاعات و ارتباطات پرداخته است. پژوهش حاضر از حیث هدف بنیادی بوده و بوسیله ی روش شناسی آمیخته (کیفی- کمی) در دو مرحله انجام شده است. در بخش کیفی، و در قسمت اول، استخراج داده ها و مؤلفه ها با روش تحلیل مضمون   انجام شده است؛ و سپس، جهت ساخت الگوی پژوهش از مصاحبه با خبرگان و پرسش نامه استفاده شده است. نتایج این تقسیم بندی در قالب پرسش نامه هایی به 30 نفر از خبرگان حوزه مدیریت و صنعت ارائه شده (به روش گلوله برفی) و نظر آن ها در این خصوص دریافت شده و توسط آزمون Binomial در نرم افزار SPSS بررسی شده است. در آخر، بعد از جمع آوری نظرات خبرگان، حاصل کار به صورت الگوی پژوهش ارائه شده است. راهبرد پژوهشی مورد استفاده در این مرحله، تحلیل مضمون است. در این پژوهش با توجه به مطالعه عمیق نظری و دقت نظر در پیشینه تحقیق و مصاحبه های انجام شده ، مضامین پایه و مضامین سازمان دهنده استخراج و تحت مضمون فراگیر مولفه های همکاری های فناورانه ارائه شده اند.

بین المللی سازی یکی از شاخص های مهم برای دانشگاه ها است، همچنین در مقابل، دانشگاه ها بازیگران اصلی در اکوسیستم های کارآفرینی هستند که فعالیت های مثبت آن ها در تولید و انتشار دانش، باعث ایجاد شرکت های زایشی دانشگاهی می شود. روش شناسی: پژوهش حاضر، ازنظر هدف کاربردی بوده و از منظر گردآوری داده های توصیفی- همبستگی است. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، با روش تصادفی ساده از108 نفر از مدیران و معاونان شرکت های زایشی در پارک علم و فناوری دانشگاه های برتر راه اندازی شده اند، گردآوری گردید، همچنین تحلیل داده ها در این پژوهش با رویکرد مدل یابی معادلات ساختاری انجام شده است. آلفای کرونباخ برای تمامی سازه ها بالاتر از 7/0 و مقدار میانگین واریانس استخراج شده بالاتر از 5/0 بوده که بر این اساس روایی و پایایی سازه ها تائید شده است. نتایج: بر اساس نتایج مشخص شد که مؤلفه های شرکت های زایشی (عوامل فردی،سازمانی و محیطی) بر توسعه بین المللی سازی دانشگاه های برتر ایران تأثیر مثبت و معنادار دارد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مدل سازی ساختاری تفسیری مولفه های موثر بر رشد شرکت های زایشی دانشگاهی انجام شد.روش شناسی: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا آمیخته (کیفی و کمی) بود. جامعه پژوهش بخش کیفی اسناد و متون درباره شرکت های زایشی دانشگاهی و خبرگان در این زمینه بودند که تعداد 30 نفر از آنان طبق اصل اشباع نظری با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. جامعه پژوهش در بخش کمی مدیران و کارشناسان شرکت های زایشی دانشگاهی، مراکز رشد و پارک های علم و فناوری شمال کشور در سال 1398 به تعداد 400 نفر بودند که طبق جدول کرجسی و مورگان تعداد 196 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مرور متون، مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته 93 گویه ای بود که شاخص های روانسنجی آنها تایید شد. داده ها با روش های دلفی و مدل سازی ساختاری تفسیری در نرم افزار PLS تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که مولفه های موثر بر رشد شرکت های زایشی دانشگاهی شامل 93 مولفه فرعی در 10 مولفه اصلی شامل ساختار نهادی، استراتژی، سیستم پژوهشی، منابع مالی، حمایت های منابع انسانی، شبکه سازی و مهارت های ارتباطی، فرایندها، عوامل فردی، نقش حمایت های دولت و گرایش به مشتری بودند. نتایج مدل سازی ساختاری تفسیری نشان داد که پنج مولفه ساختار نهادی، استراتژی، منابع مالی، فرایندها و نقش حمایت های دولت در سطح اول، سه مولفه سیستم پژوهشی، شبکه سازی و مهارت های ارتباطی و عوامل فردی در سطح دوم و دو مولفه حمایت های منابع انسانی و گرایش به مشتری در سطح سوم قرار داشتند و بر اساس آن مدل ساختاری تفسیری مولفه های موثر بر رشد شرکت های زایشی دانشگاهی طراحی شد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، برنامه ریزان و متخصصان آموزش عالی می توانند از نتایج این پژوهش بهره برداری کرده و برای بهبود و رشد شرکت های زایشی دانشگاهی از طریق مولفه های موثر شناسایی شده در آن برنامه ریزی کنند.