سیستم داینامیک

در این مقاله ابتدا مروری بر مبانی ره نگاری و سیاستگذاری در حوزه آموزش عالی صورت گرفته است. سپس با بررسی تحقیقاتی که از رویکرد سیستم داینامیک در امر سیاست گذاری و ره نگاری بهره برده اند، این رویکرد به عنوان رویکردی مناسب در ره نگاری نظام آموزش عالی معرفی شده است.در ادامه برای مدل سازی یک زیر سیستم از نظام آموزش عالی که عبارت از سیستم نقل و انتقالات بین رشته ای می باشد، از شبیه سازی سیستم داینامیک بهره گیری و اعتبار مدل با استفاده از روشهای شناخته شده آزمون شده است. نتیجه تستهای آماری نشان داد که مدل توانایی شبیه سازی رفتار سیستم را داراست، لذا با استفاده از مدل، رفتار رشته های مورد مطالعه استخراج و تحلیل شده و همچنین توانایی مدل در ارائه و ارزیابی سیاستهای مختلف برای آینده نشان داده شده است. در پایان مقاله نیز به معرفی سیستمی که به همین منظور طراحی و پیاده سازی شده، پرداخته شده است.

در مباحث مدیریت، بررسی و ارزیابی طرح های سرمایه گذاری نقش کلیدی و تعیین کننده ای دارد. معمولا منابع سرمایه گذاری روش هایی مانند نرخ بازده حسابداری، دوره بازگشت سرمایه، نرخ بازده داخلی و ارزش فعلی خالص (NPV) را جهت تصمیم گیری در این حوزه معرفی می کنند و از میان آنها روش ارزش فعلی خالص را به عنوان معتبرترین روش توصیف می نمایند. روش ارزش فعلی خالص و سایر روش های ارزیابی سنتی، با ثابت فرض کردن عوامل درگیر در سرمایه گذاری، عدم اطمینان موجود در سرمایه گذاری را در نظر نمی گیرند. هدف اصلی این پژوهش، لحاظ کردن عدم اطمینان موجود در طرح های سرمایه گذاری و ارائه الگویی جهت ارزیابی تصمیم های سرمایه گذاری با استفاده از سیستم داینامیک و اختیار سرمایه گذاری است. در الگوی طراحی شده، از اختیارت به عنوان سناریویی برای بررسی تغییرات استفاده شده است. برای تعیین متغیرهای اصلی مدل از روش تئوری برخاسته از داده ها استفاده گردیده است. نتایج نشان می دهد که سرمایه گذاری به میزان 1011*3 ریال برای ایجاد ظرفیتی جدید به اندازه 300000 واحد در ماه، به همراه کاهش قیمت فروش محصول از 1200000 ریال به 850000 ریال می تواند بیشترین سودآوری را در بازه مشخص شده یعنی پایان سال دهم، در مدل شبیه سازی شده، داشته باشد. همچنین دو اختیار توسعه و انقباض در قالب سناریویی مشخص لحاظ گردیده و نتایج مربوطه به دست آمده است.

با توجه به متغیرهای متعدد تاثیرگذار بر رابطه بین فناوری اطلاعات و ارتباطات و رشد تولید ناخالص داخلی و تاثیرات متقابل و غیر خطی این متغیرها بر یکدیگر، لازم است مدلی ارائه شود تا بتوان تاثیرات مطلوب یا نامطلوب سیاستهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات را بر تولید ناخالص داخلی با استفاده از شبیه سازی پیش بینی کرد. پژوهش حاضر با رویکرد سیستمی و استفاده از روش سیستم داینامیک روابط متقابل متغیرهای فناوری اطلاعات و ارتباطات و متغیرهای کلان اقتصادی را مورد بررسی قرار داده است. پس از بررسی رفتارهای مرجع متغیرها، مدل علت و معلولی طراحی و بازخورها و در ادامه متغیرهای جریان و انباشت شناسایی شده و مدل انباشت- جریان ایجاد شده است. نتایج اجرای مدل به خوبی توانسته است رفتارهای مرجع را پوشش دهد. مدل طراحی شده در این پژوهش می تواند به منظور تصمیم گیری های کلان و سیاستگذاری در حوزه فناوری اطلاعات مورد استفاده قرار گیرد.

امروزه در مسائل شهری همچون نوسازی بافت های فرسوده ضرورت بهر ه برداری از تجارب گذشته با استفاده از مدل ها، به ویژه مدلی مفهومی که از نظریه ای  بومی استفاده کرده و با شرایط زمینه ای کشور ما سازگاری داشته باشد، ضروریست؛ لذا این پژوهش چارچوب خود را بر مبنای فرایندی نوین در این زمینه قرار داده است. در این مقاله ابتدا نظریه "نوسازی متوازن بافت های فرسوده شهری" تبیین گشته و از آن در نمونه موردی (بافت فرسوده مرکزی شهر زنجان) استفاده می شود. نتایج حاصل شده از گام نخست، برای استفاده در "مدلسازی داینامیکی سیستم بافت فرسوده" مورد استفاده قرار می گیرد. متغیرهای پژوهش که برای استفاده در مدلسازی استفاده می شوند، شامل تعداد فراوان شاخص ها، مؤلفه ها و عناصر اقتصادی بافت فرسوده شهری هستند که از منابع معتبر نظری و مطالعات میدانی و پرسش نامه و نیز استفاده از نظر نخبگان به روش دلفی، به دست می آیند و در نهایت با استفاده از روش تحلیل عاملی، به شاخص های مهم و تأثیرگذار کاهش می یابند. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از حیث روش، پیمایشی محسوب می شود. جامعه آماری این پژوهش 375 نفر بود که به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و معیار انتخاب نمونه در این پژوهش، خانوارهای ساکن و کاربران بافت بود و برای تکمیل پرسش نامه از آزمون آلفای کرونباخ استفاده گردید، در نتیجه آن ضریب به دست آمده برابر 0.782 است که نشان از پایایی پرسش نامه است. نتایج این پژوهش، نشان می دهد که بافت فرسوده مرکزی زنجان، در بُعد اقتصادی، از توازن خارج گشته و اولویت های اقدام برای به توازن رسانیدن بافت را مشخص می نماید. خروجی "مدل سیستم داینامیک نرم افزار ونسیم" نیز از این رو به نامتوازن بودن سیستم بافت فرسوده در آینده حکایت دارد؛ همچنین مدل های سیستم داینامیک، صحت نتایج نظریه متوازن را تأیید می کند

طراحی صحیح داشبوردهای مدیریتی و مطابق نیاز کاربران، مستلزم درنظرگرفتن الزامات فنی و مهندسی مهم و تأثیرگذار و روابط حاکم میان آن هاست. هدف پژوهش حاضر مدل سازی پویای داشبوردهای راهبردی مدیریت و تحلیل دینامیکی این مدل بوده است. بدین منظور، از 27 الزام فنی شناسایی شده برای طراحی داشبوردهای راهبردی مدیریت در حوزه منابع انسانی شرکت ملی نفت ایران، با رویکرد QFD، 17 مورد بر اساس ماهیت، میزان اهمیت و همبستگی موجود بین آن ها در خانه کیفیت مدل، به عنوان متغیرهای تحقیق و برای ساخت مدل مسئله، انتخاب و در مدل سازی پویا و شبیه سازی و تحلیل استفاده شدند. مدل مذکور اعتبارسنجی شد و سناریو های مختلف طی چند آزمون، ازجمله: آزمون کفایت مرز، ارزیابی ساختار، خطای یکپارچگی، بازتولید رفتار و تحلیل حساسیت بررسی و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان دهنده تأیید مدل و ضرورت وجود تمامی متغیرها و پایایی آن در گذر زمان بوده است.

  امروزه در بهبود محیط زیست شهری همچون نوسازی بافت های فرسوده ضرورت بهره برداری از آموزه ها و تجارب گذشته با استفاده از مدل ها، به ویژه مدلی مفهومی که از نظریه ای بومی استفاده کرده و با شرایط زمینه ای کشور ما سازگاری داشته باشد، ضروریست. لذا این پژوهش چارچوب خود را بر مبنای فرایندی نوین برای دستیابی به تغییرات مثبت در نوسازی بافت های فرسوده قرار داده است. در این مقاله ابتدا نظریه "نوسازی متوازن بافت های فرسوده شهری" تبیین گشته و از آن در نمونه موردی(بافت فرسوده مرکزی شهر زنجان) استفاده می شود. نتایج حاصل شده از گام نخست، برای استفاده در "مدل سازی داینامیکی سیستم بافت فرسوده" مورد استفاده قرار می گیرد. متغیر های پژوهش که برای استفاده در مدل سازی استفاده می شوند، شامل تعداد فراوان شاخص ها، مؤلفه ها و عناصر کالبدی بافت فرسوده شهری می باشند که از منابع معتبر نظری و مطالعات میدانی و پرسشنامه و نیز استفاده از نظر نخبگان به روش دلفی، به دست می آیند و در نهایت با استفاده از روش تحلیل عاملی، به شاخص های مهم و تأثیرگذار کاهش می یابند. پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی و از حیث روش، پیمایشی محسوب می شود. جامعه آماری این پژوهش ساکنین و استفاده کنندگان از بافت فرسوده مرکزی شهر زنجان می باشند که 375 نفر از شهروندان به عنوان جامعه نمونه به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. نتایج این پژوهش در "مدل نوسازی متوازن" نشان می دهد که بافت فرسوده مرکزی زنجان، در بعد کالبدی، از توازن خارج گشته و اولویت های اقدام برای به توازن رسانیدن بافت را مشخص می نمایند. خروجی "مدل سیستم داینامیک نرم افزار ونسیم" نیز از رو به نامتوازن بودن سیستم بافت فرسوده در آینده حکایت دارد. همچنین مدل های سیستم داینامیک، صحت نتایج نظریه متوازن را تأیید می کند.