دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی

مقاله حاضر با هدف ارزیابیِ دیدگاه تئون آدریانوس وندایینه به یری ترتیب طبیعی درسازمان بندی متن و به منظور شناخت و چگونگی یین منظور دست نوشته هاییه پنجم ابتدایی در دو منطقه یی، گردآوری، بررسی و تحلیل شده اند. نتیجه این بررسی نشان میدهد پایه پنجم ابتدایی در شهر تهران از دیدگاهِ وندای بندی دست نوشته های خود استفاده می ی شده در این دی های «شامل - مشمول» و «بزرگ - » به ترتیب بیشتریین بسامد وقوع را در نوشته های آنها دارند. علاوه بر این، به یری گسترده و محدود برخی ها تبیینِ شناختی دارد.

هدف از مطالعه حاضر، بررسی کج فهمی های دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی درباره مفهوم گرما و دماست. مفاهیمی که هم در برنامه درسی مدارس و هم در زندگی روزانه اهمیت فراوانی دارند. تعداد 136 نفر از دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی از چهار آموزشگاه منطقه 6 شهر تهران انتخاب شدند و در این مطالعه شرکت داده شدند. برای گردآوری اطلاعات، از یک آزمون تشخیصی حاوی پنج سوال باز پاسخ و چندگزینه ای استفاده شد و سپس پاسخ های دانش آموزان در قالب توضیحات داده شده و همچنین شرکت در مصاحبه نیمه ساختار یافته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد که دانش آموزان تصورات و کج فهمی های گوناگونی درباره مفهوم گرما و دما دارند که قبلاً در هیچ منبعی گزارش نشده است. بر پایه این یافته ها ضرورت دارد تا در بازبینی برنامه های درسی و مواد آموزشی علوم تجربی دوره ابتدایی که اخیراً توسط وزارت آموزش و پرورش در حال انجام است، در سازماندهی مفاهیم مرتبط با گرما و دما و مدل سازی آن ها در کتاب های درسی توجه زیادی مبذول  گردد.

در این مقاله، ابتدا پیشینه پژوهشی در زمینه حل مسئله ریاضی مرور می شود. سپس به پژوهش های انجام شده برای مقایسه شطرنج بازان «خبره» و «تازه کار» و وجه تمایز آن ها پرداخته می شود. بعد، نقش شطرنج در ارتقای تفکر و استدلال منطقی و سپس، تأثیر آن بر افزایش توانایی های حل مسئله ریاضی، مورد بحث قرار می گیرد. آن گاه، پژوهش انجام شده که هدف اصلی آن، بررسی نقش آموزش شطرنج بر توسعه توانایی های حل مسئله ریاضی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی بود، معرفی می شود. این مطالعه از نوع تجربی بود و به صورت یک گروهیِ پیش آزمون- پس آزمون طراحی شد. در این مطالعه، 25 نفر به طور تصادفیِ خوشه ای، از بین دانش آموزان پایه پنجم یکی از استان های جنوب شرقی ایران، برای شرکت در این پژوهش انتخاب شدند. داده ها از طریق برگزاری پیش آزمون و پس آزمون جمع آوری شد و آزمون ها براساس محتوای کتاب درسی پایه پنجم ابتدایی و استراتژی های مورد استفاده در حل مسئله ریاضی توسط گروه معلمان پایه پنجم مدرسه انتخاب شده، تهیه شد. برای مشخص کردن پایایی ابزار، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد و برای تعیین روایی ابزار، میانگین نظرِ صاحب نظران، ملاک قرار گرفت. در این پژوهش، 52 جلسه آموزش شطرنج به عنوان مداخله آموزشی ارائه شد و در پایان دوره، پس آزمون برگزار شد. این مطالعه نشان داد که نقش آموزش شطرنج، بر توسعه توانایی های حل مسئله ریاضی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی، مثبت و معنادار است. بدین سبب، پیشنهاد می شود که از ظرفیت های مختلف برنامه درسی رسمی و مدرسه ای ازجمله فعالیت های فوق برنامه، برای استفاده از شطرنج، به عنوان ابزاری برای ارتقای توانایی های حل مسئله ریاضی دانش آموزان دوره ابتدایی، بهره گیری شود.