چاپ نوشت (۱۵): رشد نظام و عوام در سایه صنعت چاپ نگاهی به تأثیرات صنعت چاپ بر توسعه ارتش و جامعه در ابتدای دوره قاجار
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۵ مهر و آبان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۰۸)
67 - 104
حوزههای تخصصی:
سرآغاز تجدد در ایران اگرچه با سرآغاز ورود صنعت چاپ همراه نبوده است، اما این صنعت کمک نمود تا در تبریز مدرنیزاسیون کردن ارتش، سوادآموزی و بهداشت عمومی با سرعتی بیشتر دنبال شود. اما در تهران و أصفهان دوره فتحعلی شاه داستان به شکل دیگری رقم خورده و از ابزار چاپ برای توسعه مذهب تشیع و مناسک آن بهره گرفته می شود.