تربیت بدنی عمومی

تربیت بدنی و علوم ورزشی علاوه بر نقش اجتماعی و فرهنگی خود برنامه ای آموزشی در دانشگاه ها محسوب میشود و بررسی تأثیرات آن ما را در برنامه ریزی بهتر یاری میکند. هدف از پژوهش حاضر عبارت است از بررسی تأثیر تربیت بدنی عمومی بر آمادگی جسمانی و نگرش دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه درباره فعالیت های حرکتی و ورزشی. در مطالعه حاضر از طرح شبه تجربی بهره گرفته شد و جامعه آماری 100 نفری تحقیق شامل دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی بودند که در نیمسال دوم تحصیلی 88 ـ 87 واحد تربیت بدنی عمومی یک را انتخاب کرده بودند. شرکت کنندگان در پژوهش 80 نفر از جامعه مورد مطالعه بودند که به صورت تصادفی طبقه ای و طبق جدول مورگان از میان دانشجویانِ هشت نفر از مدرسان انتخاب و در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون به ترتیب در شروع و پایان نیمسال تحصیلی مورد سنجش واقع شدند. برای سنجش آمادگی جسمانی از آزمون آمادگی جسمانی جوانان ایفرد استفاده شد که مشتمل بر شش آزمون دراز و نشست، بارفیکس اصلاح شده، پرش طول، دو 45 متر سرعت، 9×4 متر چابکی و 540 متر استقامت است. برای جمع آوری اطلاعات مربوط به نگرش از پرسشنامه نگرش سنجی (مظفری 1381) استفاده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده های پژوهش، با توجه انطباق داده ها با توزیع طبیعی بر مبنای آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، از آزمون های لوین و t با نمونه های وابسته استفاده شد. براساس نتایج، بین آمادگی جسمانی کلی شرکت کنندگان، قبل و بعد از گذراندن درس تربیت بدنی عمومی یک تفاوت معنیداری مشاهده نشد (933/0p=)، اما در مؤلفه های دراز و نشست (045/0p=) و چابکی (043/0 p=) این تفاوت معنی دار بود. بین نگرش دانشجویان دختر درباره فعالیت های حرکتی قبل و بعد از گذراندن درس تربیت بدنی عمومی یک (038/0 p=) و نیز حیطه های تجربه اجتماعی (024/0 p=) و تحسین زیبایی حرکت (001/0 p=) تفاوت معنی داری وجود داشت. با توجه به نتایج تحقیق میتوان گفت اگرچه تغییراتی در ویژگیهای جسمانی دانشجویان بعد از گذراندن درس تربیت بدنی عمومی یک ایجاد میشود، احتمالاً به دلایلی مثل زمان اندکی که برای گذراندن آن در نظر گرفته شده است، تغییرات معنی-داری در اهداف ترسیم شده آن ایجاد نمیشود. از سوی دیگر، پس از گذراندن درس تربیت بدنی عمومی یک تغییرات معنی داری در نگرش دانشجویان نسبت به فعالیت های حرکتی ایجاد میشود که زمینه مناسبی برای اشاعه ورزش در دانشجویان است.

هدف از پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه ها و شاخص های ارزشیابی استادان تربیت بدنی عمومی بود. جامعة آماری پژوهش، تمام دانشجویان دانشگاه اصفهان (12567=N) را شامل گردید که بر اساس جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 375 نفر محاسبه و نمونة آماری نیز به صورت تصادفی طبقه ای بر اساس جنسیت گزینش شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامة محقق ساخته ای که از طریق مطالعات کتابخانه ای و بهره گیری از نظرات پنج تن از استادان مدیریت ورزشی با استفاده از تکنیک دلفی استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظرات خبرگان، و پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد. برای تجزیه وتحلیل داده های حاصل از جمع آوری پرسشنامه ها از آزمون بارتلت و تحلیل عاملی تأییدی مرتبة دوم استفاده شد. یافته های حاصل از تحلیل عاملی تأییدی بیانگر برازش مطلوب مدل بود و در نهایت، مدل ارزشیابی استادان تربیت بدنی عمومی در قالب 34 شاخص و پنج مؤلفة مهارت های تدریس (چهارده شاخص)، مهارت های ارتباطی (پنج شاخص)، مهارت های فردی (چهار شاخص)، اصول و قوانین آموزشی (چهار شاخص) و نظارت و ارزشیابی (هفت شاخص) طراحی گردید. مدل نهایی در قالب مؤلفه ها و شاخص های ارائه شده می تواند به عنوان یک ابزار دانشجومحور جامع، پایا و روا، برای ارزیابی عملکرد استادان تربیت بدنی عمومی در مراکز آموزش عالی به کار رود.

هدف از پژوهش حاضر، آسیب شناسی اجرای دروس تربیت بدنی عمومی در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور بود. دروس تربیت بدنی عمومی و وضعیت اجرا و اثربخشی آن ها در دانشگاه های مختلف همواره مورد توجه محققان بوده و تحقیقات قابل توجهی در این حوزه انجام شده است. گستردگی مسائل مربوط به دروس تربیت بدنی عمومی، محققان مختلف داخلی در ایران را بر آن داشته است که این حوزه را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار دهند. با انجام یک فراتحلیل می توان تحلیل های متعدد و پراکنده ای که در این قلمرو انجام شده را تلفیق کرد و نظم بخشید. به این منظور تعداد 33 سند پژوهشی مرتبط با دروس تربیت بدنی عمومی مورد بررسی قرار گرفت و چالش های درس تربیت بدنی عمومی در 42 مورد و در چهار مولفه اصلی هدف، محتوا، روش و ارزشیابی شناسایی و دسته بندی شدند و پیشنهاداتی جهت اجرای اثربخش این دروس در دانشگاه ها ارائه گردید.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر اجرای موفق واحد عمومی درس تربیت بدنی اجرا شد. روش تحقیق به صورت کیفی و با استفاده از طرح نظام مند نظریه داده بنیاد انجام گرفت. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه های عمیق و باز استفاده شد. آماری پژوهش شامل خبرگان و صاحب نظران ورزش و تربیت بدنی دانشگاه ها، مدیران ارشد تربیت بدنی وزارت علوم و روسای دانشکده های تربیت بدنی، اساتید درس تربیت بدنی و هم چنین اعضای هیئت علمی که مقالات و تحقیقاتی در خصوص موضوع تحقیق داشته اند، بود. تعداد 18 نفر برای انجام مصاحبه با بهره گیری از تکنیک گلوله برفی انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده گردید. برای تضمین معتبر بودن، یافته های این مطالعه به اساتید ارائه شد تا نظرات خود درباره هماهنگی یافته ها با تجربیات خود را به محققان ابراز نمایند. همچنین تعمق مشارکتی بیشتری توسط گروه پژوهش در مراحل مختلف مطالعه، پیرامون مضمون های شناسایی شده انجام گرفت. بر اساس نتایج حاصل از مصاحبه، شاخص های مؤثر بر اجرای موفق واحد عمومی درس تربیت بدنی، شامل عوامل علی (آموزش فعال)، چالش ها (چالش های آموزشی، زیرساخت)، بسترها (تفکر مدیریتی)، راهبردها (ساختارمندی، بهسازی)، پیامدها (سلامت، رضایت از زندگی) بود. از این رو، پیشنهاد می شود در خصوص کارآمدی الگوی اجرای واحد تربیت بدنی با استفاده از راهبردهای رهبری، ساختارمندی و بهسازی، چالش های موجود را مرتفع ساخت تا از این طریق سلامت و رضایت از زندگی را برای دانشجویان به وجود آورد.