روانشناسی وجودی

مرگ به عنوان یکی از اساسی ترین دغدغه های پیش روی انسان همواره مورد توجّه اندیشمندان علوم انسانی بوده و هر نظریّه پرداز به فراخور منابع معرفتی خویش، از زاویه ای به این مسئله پرداخته است. در مسلّم بودن این موضوع برای تمام انسان ها تردیدی نیست، امّا در اینکه کیفیّت مرگ چگونه است و اساساً انسان در قبال آن چه موضع گیری می تواند داشته باشد، همیشه محلّ تضارب آراء گردیده و هر مکتبی برای طرفداران خود، دستورالعمل هایی توصیه نموده است. در این مقاله به روش توصیفی تحلیلی، ابتدا دیدگاه روانشناسان وجودی در موضوع مرگ و آنگاه دیدگاه قرآنی علاّمه طباطبائی(ره در تفسیر المیزان مطرح شده که با بیان پیش فرض ها و مبانی فکری هر دو دیدگاه یک مبنای تطبیق به خوانندگان محترم ارائه می گردد. در برخی مباحث، هر دو دیدگاه اتّفاق نظر دارند و در بعضی دیگر، دیدگاه قرآنی تکاملی تر می باشد. نوع نگاه انسان محوری در روانشناسی وجودی و خدامحوری در دیدگاه قرآنی، موجب تضاد هر دو دیدگاه گردیده و در پایان، ذیل پانزده (15) بند، وجوه اشتراک و افتراق دو دیدگاه مطرح شده است.

مقدمه: بحران وجودی و تعارض والد_ نوجوان دو مفهوم درهم تنیده ای هستند چرا که باهم رابطه دارند و در این میان حمایت اجتماعی می تواند نقش مؤثری در بهبود بحران داشته باشد. هدف: پژوهش حاضر با هدف نقش تعارض والد-نوجوان و حمایت اجتماعی در پیش بینی بحران وجودی در دانش آموزان انجام گرفت. روش: این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش تمام دانش آموزان پایه ی دوازدهم شهرستان سنندج بود که ۱۷۵ نفر از آن ها به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های تعارض والد نوجوان استراس (۱۹۹۰)؛ حمایت اجتماعی خانواده پروسیدانو و هلر (۱۹۸۳) و بحران وجودی احمدی و دستغیب (۱۹۹۴) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه از طریق نرم افزار SPSS ۲۲ انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد بین تعارض والد – نوجوان با بحران وجودی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد ( ۰/۰۱> P )؛ همچنین بین حمایت اجتماعی با بحران وجودی ارتباط منفی و معناداری به دست آمد ( ۰/۰۱> P ). نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان می دهد ۲۳ درصد از واریانس بحران وجودی دانش آموزان به طور معناداری از طریق متغیرهای تعارض والد_ نوجوان و حمایت اجتماعی تبیین می شود. نتیجه گیری: می توان گفت تعارضات خانوادگی و همچنین طرز حمایت از جانب دیگران می تواند بحران وجودی دانش آموزان را پیش بینی کند.

پژوهش حاضر، در پی مطالعه تطبیقی تاثیر روانشناسی محیطی و روانشناسی وجودی بر راندمان کارمندان ساختمان های اداری برآمده است. در این مسیر در وهله ی نخست، شاخص ها و مولفه های مرتبط با هر دو رویکرد استخراج شده و سپس میزان اثرگذاری هر یک از متغیرها بر بهره وری کارمندان مبتنی بر شیوه ی تطبیقی با یکدیگر قیاس شده اند. روش پژوهش حاضر، تطبیقی و با تکیه بر رویکرد توصیفی- تحلیلی است که اطلاعات آن به صورت کتابخانه ای-اسنادی گردآوری شده است. نتایج نشان داد که متاسفانه علی رغم اثرگذاری موثر پارامترهای محیطی بر افزایش و کاهش میزان راندمان نیروی انسانی در ادارات و سازمان ها، این مهم در طراحی فضاهای اداری کشور مورد بی توجهی قرار گرفته است. این در حالی است که عنایت به ویژگی ها و فاکتورهای وجودی و میزان تاثیرگذاری این عوامل نیز بر میزان بهره وری کارمندان به مراتب بسیار بیشتر از مشخصه های فیزیکی مورد بی اعتنایی قرار گرفته است. شاید علت اصلی بی توجهی به فاکتورهای وجودی، از عدم آگاهی معماران و طراحان چنین فضاهایی از این عوامل نشئت می گیرد. از این رو پژوهش حاضر توانسته با شناسایی و بازخوانی این معیارها، میزان اثرگذاری آن را بر روند کاری کارکنان آشکار سازد.