رفتارهای آسیب زای تحصیلی

پژوهش حاضر با هدف ساخت و بررسی ساختار عاملی مقیاس رفتارهای آسیب زای تحصیلی در دانش آموزان انجام شد. روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود و جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه ی دانش آموزان دوره ی متوسطه ی اول شهر بوشهر بود. مشارکت کنندگان در پژوهش 503 دانش آموز دختر و پسر بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای احراز روایی پرسشنامه از روایی سازه (تحلیل عاملی تأییدی) و برای بررسی پایایی از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی سازه ای در نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده شد. شاخص های نیکویی برازش مدل مذکور را تأیید کردند. نتایج پژوهش وجود چهار عامل اهمال کاری تحصیلی، بی صداقتی تحصیلی، نقض قانون تحصیلی و نافرمانی مقابله ای تحصیلی را در این مقیاس مورد تأیید قرار داد. شاخص های آلفای کرانباخ این مؤلفه ها نیز مطلوب محاسبه گردید. در مجموع مقیاس رفتارهای آسیب زای تحصیلی از همسانی درونی مطلوب و روایی مناسبی برخورداراست و می تواند در پژوهش های مرتبط با آسیب های تحصیلی مورد استفاده قرار گیرد.

تحول مثبت نوجوانی، رویکردی جامع و یکپارچه است که بر نقاط قوت و فرایندهای انطباقی تاکید می کند. این رویکرد، مسیر نوجوانان را در جهت رسیدن به احساس شایستگی و کارآمدی در ابعاد مختلف جسمانی، اجتماعی، هیجانی، شناختی و اخلاقی هموارتر می کند و هدف آن ایجاد رفتارهای مثبت در نوجوانان است. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه جو اخلاقی مدرسه و رفتارهای آسیب زای تحصیلی با واسطه گری تحول مثبت نوجوانی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل دانش آموزان شهر شیراز بود .به این منظور 671 دانش آموز دوره متوسطه اول و دوم شهر شیراز (293 پسر و 378 دختر) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و مقیاس های جو اخلاقی مدرسه (شولت و همکاران، 2002) ، تحول مثبت نوجوانی (گلدوف و همکاران، 2014) و رفتارهای آسیب زای تحصیلی(کشکولی، 1395) را تکمیل نمودند. داده ها در قالب مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) تحلیل شدند. با توجه به یافته ها، جو اخلاقی مدرسه و تحول مثبت نوجوانی اثر مستقیم و منفی بر رفتارهای آسیب زای تحصیلی داشتند. همچنین جو اخلاقی مدرسه اثر مستقیم و مثبت بر تحول مثبت نوجوانی داشت. نتایج آزمون بوت استراپ نیز حاکی از آن بود که تحول مثبت نوجوانی، نقش واسطه-ای در رابطه جو اخلاقی مدرسه با رفتارهای آسیب زای تحصیلی دارد. بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان گفت برای کاهش رفتارهای آسیب زای تحصیلی باید به جو اخلاقی مدرسه و نیز ارتقای مؤلفه های تحول مثبت نوجوانی توجه شود.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه ی صفات منشی با رفتارهای آسیب زای تحصیلی و رفتارهای مدنی تحصیلی با واسطه گری ادراک جو اخلاقی مدرسه انجام شد. به این منظور 671 دانش آموز دوره متوسطه اول و دوم شهر شیراز (293 پسر و 378 دختر) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس های جو اخلاقی مدرسه شولت و همکاران (2002)، صفات منشی خرمائی و قائمی (1396)، رفتارهای مدنی تحصیلی گل پرور (1389) و رفتارهای آسیب زای تحصیلی کشکولی (1395) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزارAMOS21 استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که مدل با داده های پژوهش برازش مناسبی دارد. این نتایج رابطه معنی دار صفات منشی با رفتارهای آسیب زای تحصیلی و رفتارهای مدنی تحصیلی و جو اخلاقی مدرسه با رفتارهای آسیب زای تحصیلی و رفتارهای مدنی تحصیلی را مورد تایید قرار داد. همچنین، نقش واسطه گری جو اخلاقی مدرسه در رابطه بین صفات منشی و رفتارهای آسیب زای تحصیلی و همچنین رفتارهای مدنی تحصیلی نیز مورد تایید قرار گرفت. در مجموع، نتایج این تحقیق نشان می دهد که صفات منشی با اثرگذاری بر درک جو اخلاقی مدرسه می تواند منجر به کاهش رفتارهای آسیب زای تحصیلی و افزایش رفتارهای مدنی تحصیلی شود.