رفتارهای مدنی تحصیلی

هـدف ایـن پژوهـش تعییـن رابطه جـو اخلاقـی مدرسـه بـا رفتارهـای مدنـی تحصیلـی بـا واسـطه‌گری تحـول مثبـت نوجوانـی بـود. طـرح پژوهـش از نـوع همبسـتگی و جامعه آمـاری دانشآمـوزان دوره متوسـطه اول و دوم شـهر شـیراز بـود. 671 دانشآمـوز (293 پسـر و 378 دختـر) بـا اسـتفاده از روش نمونه‌بـرداری تصادفـی خوشـه‌ای چندمرحلـه‌ای انتخـاب شـدند و مقیاس‌هـای جـو اخلاقـی مدرسـه (شـولت و دیگـران، 2002)، تحـول مثبـت نوجوانـی (گلـدوف و دیگـران، 2014) و رفتارهـای مدنـی تحصیلـی (گلپـرور، 2011) را تکمیـل کردنـد. تحلیـل داده‌هـا بـا اسـتفاده از مدل‌یابـی معـادلات سـاختاری نشـان داد جـو اخلاقـی مدرسـه و تحـول مثبـت نوجوانـی بـر رفتارهـای مدنـی تحصیلـی اثـر مسـتقیم مثبـت و جـو اخلاقـی مدرسـه اثـر مسـتقیم مثبـت بـر تحـول مثبـت نوجوانـی دارد. نتایـج آزمـون بـوت اسـتراپ نیـز نشـان داد تحـول مثبـت نوجوانـی در رابطه جـو اخلاقـی مدرسـه بـا رفتارهـای مدنـی تحصیلـی نقـش واسـطه‌ای دارد. بـه ایـن معنـا کـه جـو اخلاقـی مدرسـه بـا واسـطه‌گری تحـول مثبـت نوجوانـی، رفتارهـای مدنـی تحصیلـی را به‌صـورت مثبـت پیش‌بینـی می‌کنـد. بـر ایـن اسـاس می‌تـوان گفـت جـو اخلاقـی مدرسـه می‌توانـد بـا ارتقـاء مولفه‌هـای تحـول مثبـت فراگیـران، موجـب افزایـش رفتارهـای مدنـی تحصیلـی شـود.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه ی صفات منشی با رفتارهای آسیب زای تحصیلی و رفتارهای مدنی تحصیلی با واسطه گری ادراک جو اخلاقی مدرسه انجام شد. به این منظور 671 دانش آموز دوره متوسطه اول و دوم شهر شیراز (293 پسر و 378 دختر) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس های جو اخلاقی مدرسه شولت و همکاران (2002)، صفات منشی خرمائی و قائمی (1396)، رفتارهای مدنی تحصیلی گل پرور (1389) و رفتارهای آسیب زای تحصیلی کشکولی (1395) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزارAMOS21 استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که مدل با داده های پژوهش برازش مناسبی دارد. این نتایج رابطه معنی دار صفات منشی با رفتارهای آسیب زای تحصیلی و رفتارهای مدنی تحصیلی و جو اخلاقی مدرسه با رفتارهای آسیب زای تحصیلی و رفتارهای مدنی تحصیلی را مورد تایید قرار داد. همچنین، نقش واسطه گری جو اخلاقی مدرسه در رابطه بین صفات منشی و رفتارهای آسیب زای تحصیلی و همچنین رفتارهای مدنی تحصیلی نیز مورد تایید قرار گرفت. در مجموع، نتایج این تحقیق نشان می دهد که صفات منشی با اثرگذاری بر درک جو اخلاقی مدرسه می تواند منجر به کاهش رفتارهای آسیب زای تحصیلی و افزایش رفتارهای مدنی تحصیلی شود.