سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت که در آن، اهم مبانی و آرمان های پیشرفت و افق مطلوب کشور در پنج دهه آینده، ترسیم و تدابیر مؤثر برای دستیابی به آن طراحی شده، معرف سیر کلی تحولات مطلوب ایران در عرصه فکر، علم، معنویت و زندگی به سوی تمدن نوین اسلامی ایرانی در نیم قرن آینده است و بر اساس جهان بینی و اصول اسلامی و ارزش های انقلاب اسلامی و با توجه به مقتضیات اجتماعی، اقلیمی و میراث فرهنگی ایران طراحی شده و شامل مبانی، آرمان ها، رسالت، افق و تدابیری می باشد که باید برای حل مسائل مهم کشور و شکوفایی قابلیت های ماندگار ملی مدنظر قرار گیرد. شرایط موجود کشور ایران با پشتوانه تاریخی آن، نشان می دهد پژوهش در «حکمت» بستر مناسبی برای پیشرفت اسلامی ایرانی است و در این میان، حکمتِ معماری و شهرسازی به عنوان یکی از پیش شرط های برنامه ریزی پایدار می تواند مطرح باشد. این پژوهش از نوع کیفی است و با کنکاش در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت (به عنوان سند توسعه پایدار کشور)، و نیز مطالعه در هویت کالبدی شهر ایرانی، به صورت توصیفی-تحلیلی انجام شده است. در تحقیق حاضر مسأله اصلی این است که «حکمت» به ویژه در معماری و شهرسازی چگونه می تواند در سند الگوی پیشرفت ایرانی اسلامی مورد توجه قرار گیرد؟ بی توجهی به حکمت در معماری و شهرسازی، چه عواقبی را متوجه هویت شهرهای امروز نموده است؟ لذا در مطالعات صورت گرفته ، به ادراک محیطی و ساختار شهر ایرانی (که متأسفانه در شهرسازی امروز مورد بی توجّهی قرار گرفته است و یکسان سازی در چهره شهرهای امروز ایجاد شده) توجّه شده و در این راستا توجه به مفهوم «هویت شهری» و «حکمت در معماری و شهرسازی» به عنوان ابزاری برای توسعه پایدار کشور در راستای توجه به مفهوم سند الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت در نظر گرفته شده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که علاوه بر اینکه «آینده پژوهی» در شناسایی و معرفی ساختار شهرها مهم است، تدوین مقرراتی برای حفظ مؤلفه های حِکمی اصیل معماری، هویت فرهنگی و حراست زیست محیطی ضروری می باشد.

خام فروشی در کشورهای نفت خیز از مسائل اساسی آنهاست. در این میان، ایران یکی از کشورهایی است که از این مساله رنج می برد. به نحوی که در اسناد بالادستی بر توقف صادرات نفت خام تاکید دارد. در پیش نویس سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت هم به عنوان سند فرادستی کلیه اسناد سیاست گذاری کشور به کاهش مستمر صادرات مواد خام و جایگزینی آن با زنجیره ای از تولید ارزش افزوده تاکید شده است. با این فرض به بررسی این موضوع با بهره گیری از تجربیات جهانی به روش اسنادی پرداخته شده است تا با برگزیدن رویکردی مناسب برای تحقق تدبیر سند الگو نائل آمد. نتایج پژوهش نشان می دهد با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک و قابلیت های ژئواکونومیک انرژی کشور، رویکرد توسعه و تکمیل زنجیره ارزش نفت و گاز، رویکردی ضروری، راهبردی و آینده نگرانه برای حکمرانی پیشرفت کشور است که تحقق این مهم، مستلزم برگزیدن رویکرد تلفیقی و ساخت پتروپالایشگاه هاست که با اتکاء فناوری های پیشرفته، می تواند زمینه کاهش مستمر خام فروشی را فراهم کند

در دنیای معاصر به دلایلی مانند جهانی شدن، رقابت فشرده تر اقتصادی و بروز بحران ها، طراحی و اجرای برنامه های چشم انداز و توسعه و الگوی پیشرفت کشورها بیش از پیش ضرورت یافته است. در ایران نیز به رغم وجود اولویت های دیگر، این اسناد تولید می شود که از جمله آن ها سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت می باشد که پیش نویس آن آماده شده و انتشار یافته تا مورد نقد و بررسی قرار گیرد و در تهیه سند نهایی، احیاناً از نقد و نظرها بهره گیری شود. مساله این مطالعه، آن است که آیا با توجه به عنوان سند که مشخصه اسلامی را با خود دارد، واژه هایی که در آن به کار گرفته شده، تا چه اندازه با واژه ها و مفاهیم اقتصاد اسلامی در مقایسه با قانون اساسی همخوانی دارد؟ در مقاله حاضر، که اولین مطالعه در این موضوع می باشد، پیش نویس پیشنهادی سند با با معیار برخی شاخص های اقتصاد اسلامی در مقایسه با قانون اساسی به صورت تحلیل محتوا بررسی و نتیجه شده که در پیش نویس سند، در 4 دسته از 9 دسته مفاهیم، نسبت به قانون اساسی توجه لازم معطوف نشده است. این مقاله، با استفاده از داده های کتابخانه ای و اسنادی و به روش تحلیل محتوا و مقایسه ای نگارش یافته و در پایان، پیشنهاداتی ارائه شده است