تغییرناپذیری ساختار عاملی

هدف: مطالعه ی حاضر با هدف آزمون ساختار عاملی و تغییرناپذیری اندازه گیری نسخه ی کوتاه فهرست پنج عامل بزرگ شخصیت در بین دو گروه از والدین دارای کودکان عادی و والدین دارای کودکان استثنایی انجام شد. روش: 800 والد (400 والد دارای کودکان عادی و 400 والد دارای کودکان استثنایی)، به نسخه ی کوتاه فهرست پنج عامل بزرگ شخصیت، مقیاس رضایت از زندگی و برنامه ی عاطفه ی مثبت و منفی پاسخ دادند. در این مطالعه، به منظور آزمون ساختار عاملی پنج عامل بزرگ شخصیت از روش تحلیل عامل تأییدی، برای بررسی تغییرناپذیری ساختار عاملی پنج عامل بزرگ شخصیت در دو گروه والدین از تحلیل عامل تأییدی چندگروهی و در نهایت، به منظور بررسی روایی همگرای زیرمقیاس های پنج عامل بزرگ شخصیت از ضرایب هم بستگی بین عوامل شخصیت با مقیاس های بهزیستی ذهنی، استفاده شد. شاخص های برازش تحلیل عامل تاییدی، وجود عوامل پنج گانه روان رنجورخویی، برون گرایی، وظیفه شناسی، سازگاری و پذیرش را در دو گروه والدین دارای کودکان عادی و استثنایی تأیید کرد. یافته ها: نتایج روایی بین گروهی نسخه ی پنج عامل بزرگ شخصیت، هم ارزی ساختار پنج عاملی را در دو گروه نشان داد. ضرایب هم بستگی بین صفات شخصیت با مقیاس های بهزیستی ذهنی، روایی همگرای CISS-SF را تأیید کرد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر، هم ارزی ساختار عاملی نسخه ی کوتاه فهرست پنج عامل بزرگ شخصیت و اعتبار این فهرست را برای سنجش صفات شخصیت در دو گروه والدین دارای کودکان عادی و استثنایی، نشان دادند.

به منظور آزمون تغییرناپذیری ساختار عاملی سیاهة تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی (انگ و هوان، 2006)، 680 دانش آموز دبیرستانی (355 تیزهوش ، 325 غیرتیزهوش) به این سیاهه پاسخ دادند. برای بررسی روایی بین گروهی این سیاهه یا تغییرناپذیری ساختار عاملی آن در بین دانش آموزان تیزهوش و غیرتیزهوش از تحلیل عاملی تأییدی چندگروهی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی تک گروهی نشان دادند که در هر دو گروه تیزهوش و غیرتیزهوش، الگوی دو عاملی سیاهة تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی (عامل تنیدگی ناشی از انتظارهای خود و عامل تنیدگی ناشی از انتظارهای والدین/معلمان) برازش خوبی با داده ها دارد. نتایج تحلیل عامل تأییدی چندگروهی، تغییرناپذیری بین گروهی ساختار عاملی، بارهای عاملی، واریانس ها و کواریانس های بین عاملی سیاهة تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی را در دو گروه نوجوانان تیزهوش و غیرتیزهوش نشان داد. نتایج پژوهش حاضر با تأکید بر تغییرناپذیری ساختار عاملی این سیاهه در بین دانش آموزان تیزهوش و غیرتیزهوش نشان دادند که سیاهة تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی در دو گروه، از نظر مفهومی، سازة مشابهی را اندازه گیری می کند.

پژوهش حاضر با هدف آزمون تغییرناپذیری ساختار عاملی سیاهه سبک هویت (ISI؛ برزونسکی، 1992) در بین گروهی از نوجوانان دختر و پسر سنین 15 تا 17 سال انجام شد. به این منظور 376 نوجوان (181 پسر ، 195 دختر) به سیاهه سبک هویت پاسخ دادند. به منظور بررسی روایی بین-گروهی این سیاهه یا تغییرناپذیری ساختار عاملی آن در بین دو جنس در پایه های تحصیلی اول، دوم و سوم دبیرستان از چند تحلیل عاملی تأییدی چندگروهی استفاده شد. نتایج طرح های تحلیل عاملی تأییدی تک گروهی نشان دادند که در دو جنس و پایه های تحصیلی مختلف، الگوی سه عاملی سبک های هویت و الگوی تک عاملی تعهد هویت برازش قابل قبولی با داده ها دارند. نتایج تحلیل عامل تأییدی چندگروهی، تغییرناپذیری بین گروهی ساختار عاملی، بارهای عاملی، واریانس ها و کوواریانس های بین عاملی سیاهه سبک هویت را برای دو جنس در پایه های تحصیلی مختلف نشان دادند. نتایج پژوهش حاضر با تأکید بر تغییرناپذیری ساختار عاملی سیاهه سبک هویت در بین دو جنس در پایه های تحصیلی مختلف نشان می دهند که این سیاهه سودمندی لازم را برای اندازه گیری سبک های هویت در دو جنس در پایه های تحصیلی اول، دوم و سوم دبیرستان دارد.

پژوهش حاضر با هدف آزمون روان سنجی نسخه فارسی پرسش نامه سرمایه روان شناختی (PCQ، لوتانز، آولیو، آوی و نورمن، 2007) در بین گروهی از معلمان زن و مرد انجام شد. در مطالعه همبستگی حاضر، 381 معلم (158 مرد و 223 زن) به پرسش نامه سرمایه روان شناختی و سیاهه هیجان معلم (چن، 2016) پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی نسخه فارسی پرسش نامه سرمایه روان شناختی از روش آماری تحلیل عاملی تأییدی و به منظور آزمون هم ارزی جنسی ساختار عاملی نسخه فارسی پرسش نامه سرمایه روان شناختی از تحلیل عاملی تاییدی چندگروهی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی بر پایه نرم افزار AMOS نشان داد که در دو گروه جنسی، نسخه چهار عاملی پرسش نامه سرمایه روان شناختی شامل خودکارآمدی، امید، تاب آوری و خوش بینی، پس از ایجاد کواریانس بین باقیمانده های خطا برای برخی زوج ماده ها، با داده ها برازش مطلوبی داشت. نتایج تحلیل عاملی تاییدی چندگروهی نیز، تغییرناپذری بین گروهی ساختار عاملی، بارهای عاملی، مقادیر خطا و واریانس ها و کواریانس های بین عاملی پرسش نامه سرمایه روان شناختی را در معلمان زن و مرد نشان داد. مقادیر ضرایب همسانی درونی عامل های خودکارآمدی، امید، تاب آوری و خوش بینی به ترتیب برابر با 87/0، 83/0، 86/0 و 70/0 به دست آمد. در مجموع،نتایج مطالعه حاضر نشان داد که نسخه فارسی پرسش نامه سرمایه روان شناختی برای سنجش سازه سرمایه روان شناختی به مثابه یک سازه بسیط، ترکیبی، به هم وابسته و دارای کارکردی ضربه گیرانه در مواجهه با تنشگرهای پیرامونی، در بین معلمان زن و مرد، ابزاری روا و پایا است.

زمینه: انعطاف ناپذیری، پاسخ ناساگارکودکان دارای اختلال اوتیسم به تغییرات محیطی بوده است. جهت سنجش انعطاف ناپذیری رفتاری کودکان دارای اختلال اوتیسم گروه های سنی مختلف، ابزاری با پایایی و روایی مناسب نیاز است. به دلیل اختلاف نظر در زمینه ی رابطه ی انعطاف ناپذیری رفتاری با سن شکاف تحقیقاتی وجود دارد بنابراین مسئله این است که آیا ساختار عاملی مقیاس انعطاف ناپذیری رفتاری لکاوالیر در گروه های سنی مختلف تغییرناپذیر است؟ هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اعتبار و تغییرناپذیری ساختارعاملی مقیاس انعطاف ناپذیری رفتاری در کودکان دارای اختلال اوتیسم 3 تا 6 و 7 تا 12 سال شهر اصفهان بود. روش: روش پژوهش توصیفی- پیمایشی ازنظر هدف کاربردی بود. جامعه ی آماری، کودکان دارای اختلال اوتیسم 3 تا 12 سال شهر اصفهان بودند که 450 نفر به طور تصادفی ساده انتخاب و طبق ملاک ورود و خروج پژوهش 430 نفر (230 نفر تحلیل عامل اکتشافی و 200 نفر تحلیل عامل تأییدی) وارد تحلیل آماری شدند. مقیاس تشخیصی علائم اوتیسم گارز (GARS) (2012) با آلفای کرونباخ 89/0 و مقیاس انعطاف ناپذیری رفتاری لکاوالیر (BIS) (2020) با آلفای کرونباخ 0/97 استفاده شد. یافته ها: داده ها با آلفای کرونباخ، تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی تجزیه وتحلیل شدند. مقیاس انعطاف ناپذیری رفتاری روایی (0/62 < CVR و 0/79 < CVI) و همسانی درونی مناسبی در دوگروه سنی داشت (0/70 <α). χ2∆ در الگوی بامحدودیت و بدون محدودیت باقی مانده های اندازه گیری در گروه های سنی مختلف مساوی بودند ]0/089 , P= 108/51 =(90) χ2∆[. نتیجه گیری: نسخه فارسی مقیاس انعطاف ناپذیری رفتاری لکاوالیر برای هر دو گروه سنی اعتبار و روایی مناسبی دارد و ساختار عاملی آن تغییرناپذیر است.