محیط کارآفرینانه

امروزه کارآفرینی سازمانی بستری برای ارتقای عملکرد سازمانها و توسعه مشارکت کارکنان در فرایندهای سازمانی متناسب با شرایط و اقتضائات محیطی در راستای کسب بهره وری سازمانی به شمار می آید. اهمیت موضوع کارافرینی سازمانی در مدیریت سازمانها تا جایی پیش رفته است که علاوه بر مجموعه های صنعتی و تولیدی، مجموعه های غیرانتفاعی و خدمات- محور نیز توجهی ویژه به عوامل ایجادکننده توسعه کارآفرینی سازمانی دارند. از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر کارآفرینی سازمانی و ارائه مدلی برای توسعه کارآفرینی سازمانی در اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی انجام شده که از نظر هدف، کاربردی و توسعه ای و از نظر روش توصیفی پیمایشی با جهت گیری اکتشافی است. پس از انجام 12 مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان کارآفرینی، اشباع نظری حاصل شد و با روش داده بنیاد، عوامل مؤثر بر کارآفرینی سازمانی در هشت مفهوم کلان، شناسایی شد. به منظور سنجش اهمیت عوامل، پرسشنامه ای با 41 سؤال طراحی و براساس جدول مورگان میان 180 نفر از کارکنان اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی در هشت معاونت توزیع شد. روایی پرسشنامه ها از طریق روایی محتوایی با تأیید خبرگان و نیز روایی سازه از طریق تحلیل عاملی تأیید شد. داده ها بر اساس آزمونهای فریدمن و تحلیل عاملی و با نرم افزار لیزرل تحلیل شدند. در پایان، مدل توسعه کارآفرینی سازمانی، مبتنی بر نظر خبرگان، در قالب مدل سه شاخگی مشتمل بر سه بعد ساختار (ساختار کارآفرینانه، استراتژی سازمان، سیستم تحقیق و توسعه و سیستم ارزیابی عملکرد)، رفتار (مدیریت کارآفرینی یکپارچه و شرایط کارکنان) و زمینه (محیط کارآفرینانه و حمایت اسناد بالادستی) ارائه شد.

در سال هایی که سیاست فرزند کمتر زندگی بهتر ترویج یافت، تعداد فرزندان یک خانوار نسبت به گذشته کاهش پیدا کرد و تک فرزندی در میان خانواده های ایرانی رواج یافت. برخی مطالعات در سایر کشورها نشان داده اند که گزینش تک فرزندی، موجب شده چنین فرزندانی تمایل کمتری به پذیرش ریسک پیدا کنند. در این راستا پژوهش حاضر با هدف واکاوی نقش والدین در گزینش تک فرزندی و تأثیر آن بر تمایل فرزندان به کارآفرینی در میان دانشجویان دانشگاه ایلام انجام شد. جامعه آماری در این پژوهش، تمام دانشجویان دانشگاه ایلام در سال 1403 بودند (7200=N) که بر اساس جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 364 نفر تعیین گردید که به روش نمونه گیری تصادفی ساده برای مطالعه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه بود. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی (میانگین، مد و ...) و آمار استنباطی (مدلسازی معادلات ساختاری) از نرم افزارهای SPSS26 و SmartPLS3 بهره گرفته شد. یافته ها نشان داد که تمایل به کارآفرینی در بین فرزندان خانواده های دارای تعداد بیشتر، بالاتر و در این بین فرزندان دارای سنین پایین تر خانواده در مقایسه با فرزندان با سن بالاتر نیز تمایل بیشتری به کارآفرینی دارند و میزان بیشتر منابع مادی در اختیار والدین نیز تأثیر منفی و معناداری بر تمایل دانشجویان دانشگاه ایلام به کارآفرینی دارد. به طور کلی نتایج نشان داد که ضریب تبیین متغیر نهفته درون زای پژوهش، یعنی تمایل به کارآفرینی در بین دانشجویان دانشگاه ایلام 0/44 بود. مهم ترین دستاورد این مطالعه کمک به خانواده ها برای فراهم نمودن شرایط مساعد در درون خانواده ها برای تربیت فرزندانی مستقل، کوشا، تلاشگر و ریسک پذیر است.