توسعه کارآفرینی سازمانی

امروزه کارآفرینی سازمانی بستری برای ارتقای عملکرد سازمانها و توسعه مشارکت کارکنان در فرایندهای سازمانی متناسب با شرایط و اقتضائات محیطی در راستای کسب بهره وری سازمانی به شمار می آید. اهمیت موضوع کارافرینی سازمانی در مدیریت سازمانها تا جایی پیش رفته است که علاوه بر مجموعه های صنعتی و تولیدی، مجموعه های غیرانتفاعی و خدمات- محور نیز توجهی ویژه به عوامل ایجادکننده توسعه کارآفرینی سازمانی دارند. از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر کارآفرینی سازمانی و ارائه مدلی برای توسعه کارآفرینی سازمانی در اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی انجام شده که از نظر هدف، کاربردی و توسعه ای و از نظر روش توصیفی پیمایشی با جهت گیری اکتشافی است. پس از انجام 12 مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان کارآفرینی، اشباع نظری حاصل شد و با روش داده بنیاد، عوامل مؤثر بر کارآفرینی سازمانی در هشت مفهوم کلان، شناسایی شد. به منظور سنجش اهمیت عوامل، پرسشنامه ای با 41 سؤال طراحی و براساس جدول مورگان میان 180 نفر از کارکنان اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی در هشت معاونت توزیع شد. روایی پرسشنامه ها از طریق روایی محتوایی با تأیید خبرگان و نیز روایی سازه از طریق تحلیل عاملی تأیید شد. داده ها بر اساس آزمونهای فریدمن و تحلیل عاملی و با نرم افزار لیزرل تحلیل شدند. در پایان، مدل توسعه کارآفرینی سازمانی، مبتنی بر نظر خبرگان، در قالب مدل سه شاخگی مشتمل بر سه بعد ساختار (ساختار کارآفرینانه، استراتژی سازمان، سیستم تحقیق و توسعه و سیستم ارزیابی عملکرد)، رفتار (مدیریت کارآفرینی یکپارچه و شرایط کارکنان) و زمینه (محیط کارآفرینانه و حمایت اسناد بالادستی) ارائه شد.

ساختار نهادی هر کشور به طور عمیقی عملکرد اقتصادی آن کشور را تحت تاثیر قرار می دهد. بر این اساس در تحقیق حاضر طراحی الگوی راهبردی توسعه کارآفرینی سازمانی مبتنی بر نقش آفرینی نهادیِ سازمان فنی و حرفه ای کشور بر اساس مطالعات علم سنجی ارائه شده است. روش تحقیق در این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از منظر گردآوری اطلاعات ؛متا سنتز با روش علم سنجی است. جامعه پژوهشی شامل کلیه مدارک علمی مشتمل بر ( مقاله، کتاب، فصل کتاب، گزارش های علمی، ...) در پایگاه استنادی «اسکوپوس» تا سال2022 است که بر این اساس 52 سند استخراج شدند و بوسیله نرم افزار Bibexcel و VOSviewerنقشه های علمی مصور سازی گردید و اسناد تحلیل شدند.نتایج تحقیق نشان داده است؛سازمان فنی و حرفه ای کشور می تواند با نقش های «برنامه ریزی،سازماندهی ، نظام دهی،تسهیلگری،هدایتگری و پشتیبانی» و با تاثیر گذاری عواملی چون«محرک های نهادی،انطباق پذیری(ملی و بین المللی)،کیفیت نهادی،نهادینه سازی فرهنگ سازمانی مهارت آموزی،بسترمند سازی نهادی،خودشکوفا سازی و تناسب مهارت آموزی با بازارهای جدید،مزیت های منطقه و متد جدید آموزش های نوین مهارتی؛ در راستای تامین منابع انسانی مورد نیازصنعت با رویکرد حال نگر و آینده نگر مثمر ثمر باشد.