دفاع سایبری

در ادبیات نظامی ایالاتمتحده امریکا، فضای سایبر بهعنوان حوزه پنجم عملیات نظامی معرفی و در اسناد راهبردی، بر ایجاد تواناییهایی برای عملیات سایبری مؤثر، اشاره گردیده است. ازاینرو، این پژوهش درصدد تبیین راههای ارتقای توان دفاع ارتش جمهوری اسلامی ایران در برابر عملیات سایبری ارتش امریکا، از طریق مطالعه اسناد و مدارک و نیز مصاحبه با صاحبنظران است. در این راستا، کارکنان پایور ارتش جمهوری اسلامی ایران دارای مدارک تحصیلی کارشناسی به بالا در رشتههای مرتبط با فعالیتهای سایبری و در محدوده درجات افسر ارشدی به بالا، بهعنوان جامعه آماری، (با در نظر گرفتن ضریبی) به تعداد 100 نفر در نظر گرفته شد و تمامی افراد جامعه (بهصورت تمام شمار)، مورد مطالعه قرار گرفتند. در تجزیهوتحلیل دادهها، در ابتدا اطلاعات بهدستآمده بر پایه روش داده بنیاد، کدگذاری گردیده و بیشترین تکرارها مشخص گردید و در ادامه، تعداد 26 سؤال در قالب پرسشنامه طراحی و در اختیار جامعه آماری قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیهوتحلیل اطلاعات جمعآوریشده، بیانگر آن است که با سطح اطمینان بسیار بالا میتوان گفت که با انجام اقدامات بسترساز، توانمندساز و پشتیبانی اطلاعاتی، میتوان توان مقابله ارتش جمهوری اسلامی ایران را در برابر عملیات سایبری ارتش امریکا ارتقا داد.

In order to protect cyberspace against cyber-attacks we need cyber situation awareness framework for the implementation of our cyber maneuvers. This article allows execution cyber maneuvers with dynamic cyber battlefield simulator. Cyber battlefield contains essential information for the detection of cyber events, therefore, it can be considered most important and complicated factor in the high-level fusion. Cyber battlefield by gather detail data of cyberspace elements, including knowledge repository of vulnerability, tangible and intangible elements of cyberspace and the relationships between them, can provide and execute cyber maneuvers, penetration testing, cyber-attacks injection, attack tracking, visualization, cyber-attacks impact assessment and risk assessment. The dynamic maker Engine in simulator is designed to update the knowledge base of vulnerabilities, change the topology elements, and change the access list, services, hosts and users. Evaluation of simulator do with qualitative method of research and with create a focus group.

تهدیدهای سایبری طی سال های اخیر بر علیه جمهوری اسلامی ایران از روند رو به رشدی برخوردار شده است. فضای سایبری، اگر چه پس از زمین، دریا، هوا و فضا، به عنوان بعد پنجم نبردهای نظامی در نظر گرفته شده، لیکن بواسطه برخورداری از تفاوت های عمده ای هم چون؛ تغییرات بسیار سریع، گسترده و مداومِ، گمنامی کاربران، بی مرزی، آشوبناکی و ترکیب آن با سایر ابعاد جنگ ها، نسبت به سایر محیط های عملیاتی، از ویژگی های منحصر به فردی برخوردار است. هدف اصلی مقاله دستیابی به راهبردهای دفاع سایبری کشور در برابر تهدیدهای سایبری دشمن در افق چشم انداز 1405 می باشد که پس از ارائه مطالبی مربوط به شناخت تهدیدها و توانمندی های سایبری دشمن، راه کارهای لازم جهت مقابله با تهدیدهای آنان به بررسی عملکرد کشور در استفاده از فناوری های دفاع سایبری می پردازد. این پژوهش کاربردی و توسعه ای، روش تحقیق آن آمیخته از نوع موردی-زمینه ای، روش گردآوری اطلاعات اسنادی و پیمایشی و ابزار آن مصاحبه و جامعه آماری60 نفر تعیین شده که با استفاده از ماتریس SWOT جهت تجزیه و تحلیل محیط داخل و خارج و تدوین راهبردها و از نرم افزار TOPSIS در تعیین اولویت بندی راهبردهای دفاع سایبری کشور در مقابله با تهدیدهای سایبری دشمن استفاده گردیده و مهمترین راهبرد آن بومی سازی و هوشمندسازی سامانه های نرم افزاری و سخت افزاری سایبری کشور از منظر فرآیندها، نظامات، استانداردها، پروتکل ها، رویه ها و روال ها با  استفاده از توان و ظرفیت های علمی دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کشور با هدف مصون سازی و افزایش بازدارندگی سایبری در برابر تهدیدها و حمله های سایبری دشمن است.

بازدارندگی سایبری یکی از راهبردهای مقابله با تهدیدات سایبری و نیز تقویت اقتدار دفاعی کشورها در عرصه جنگ های نوپدید محسوب می گردد. بازدارندگی سایبری در برابرتهدیدات سایبری مستلزم شناخت دقیق مبانی و مفاهیم آن و نیز نحوه نحوه و جایگاه آن در شکل گیری اقتدار دفاعی می باشد. مقاله پیش رو به دنبال تبیین نقش بازدارندگی سایبری در اقتدار دفاعی ارتش جمهوری اسلامی ایران می باشد. مقاله از نظر هدف کاربردی بوده و شیوه انجام آن توصیفی- کتابخانه ای بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل دیدگاه ها و نظرات فرماندهی معظم کل قوا در زمینه دفاع سایبری و نیز بازدارندگی سایبری در اسناد و مدارک بالادستی بوده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش های اماری کمی استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که بازدارندگی سایبری در چهار بعد ارتباط، ثبات نظر، قابلیت و اعتبار بر اقتدار دفاعی کشور تاثیر گذار است. در پایان به منظور تقویت قدرت بازدارندگی راهبردهای پیشنهادی ارائه شده است.

افزایش اعتماد به فناوری اطلاعات و ارتباطات، تعریف امنیت و ماهیت جنگ را به طرز چشمگیری تغییر داده است. بسیاری از زیرساخت های مهم مانند بانک ها، فرودگاه ها، سیستم های اطلاعاتی، مراکز تحقیقاتی، نیروگاه ها، بیمارستان ها، مراکز مخابراتی، خطوط انتقال نفت و غیره به طور بالقوه در برابر حملات سایبری آسیب پذیر هستند. نظریه بازی مجموعه ای غنی از ابزارهای ریاضی را برای مدل سازی و تحلیل تعاملات استراتژیک بین مهاجمان و مدافعان در فضای جنگ سایبری فراهم کرده است که می توان از آن به عنوان یک مبنای تئوریکی پایه ای و دقیق در امر تصمیم گیری در شرایط پیچیده جنگی برای انتخاب راهبرد بهینه استفاده کرد. در این مقاله مسئله چالش برانگیز تخصیص بهینه منابع با اطلاعات نادقیق در جنگ سایبری با روش نظریه بازی به صورت یک مدل برنامه ریزی صحیح-آمیخته درجه دو غیرقطعی فرمول بندی شده و با دو معیار محدودیت درجه باور و ارزش در معرض ریسک شرطی بررسی می گردد.

در سال های اخیر، به رسیمت شناختن فضای سایبری به عنوان یک عرصه نظامی نوپدید منجر به تغییرات چشمگیری در رویکرد کشورها و سازمان ها به مفهوم دفاع سایبری شده است. ناتو به عنوان یک سازمان نظامی بین المللی نیز تحت تأثیر این روند قرارگرفته است و نزدیک به یک دهه است که فرایند به روزرسانی و بازطراحی راهبرد دفاع سایبری خود را آغاز نموده است. هدف از مقاله حاضر، بررسی تأثیر شناسایی فضای سایبری به عنوان یک عرصه نظامی نوپدید بر راهبرد دفاع سایبری ناتو و تأثیرات این اقدام به شیوه توصیفی تحلیلی است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که به رسیمت شناختن فضای سایبری به عنوان یک عرصه نظامی نوپدید تأثیرات قابل توجهی بر راهبرد دفاع سایبری ناتو در طول سال های اخیر داشته است. ناتو سیاست ها و چارچوب های جدیدی برای مقابله با تهدیدات سایبری ایجاد کرده است و سرمایه گذاری های خود را در تقویت قابلیت های دفاع سایبری به شدت افزایش داده است. علاوه بر این، امنیتی سازی فضای سایبری به عنوان یکی از ضرورت های ایجاد یک راهبرد دفاع سایبری مؤثر نقش برجسته ای در تحقق اصل دفاع جمعی ناتو در بستر سایبر داشته است. با توجه به اهمیت و ضرورت به روزرسانی استراتژی های دفاعی در فضای سایبری بر اساس مقتضیات کنونی و پیچیدگی های حاکم بر این عرصه، نتایج پژوهش حاضر می تواند برای سیاست گذاران، فرماندهان نظامی و محققان فعال در حوزه دفاع سایبری جمهوری اسلامی ایران، منبعی ارزشمند برای ااتخاذ تصمیمات نوآورانه و تدوین راهبردهای مؤثر در این حوزه باشد.