ذهن اگاهی

ذهن آگاهی، احساس بدون قضاوت و متعادلی از آگاهی است که به واضح دیدن و پذیرش هیجانات و پدیده های فیزیکی، همان طور که اتفاق می افتند، کمک می کند.در این پژوهش اثربخشی آموزش ذهن اگاهی بر سازگاری شغلی معلمین زن ابتدایی بررسی شد. روش این پژوهش تجربی، دارای گروه کنترل وآزمایش همراه با پیش آزمون و پس آزمون بود. به این منظور به روش نمونه ای به حجم 30 نفر با استفاده از نمونه گیری خوشه ای از میان معلمین زن ابتدایی مشهد انتخاب و در دو گروه آزمایش(15نفر) و کنترل(15نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. سپس با استفاده از پرسشنامه های سازگاری شغلی دیﻮیﺲ و ﻻﻓکﻮایﺴﺖ پیش از آموزش و پس آز آن از دو گروه اطلاعات مورد نیاز جمع اوری شد.و با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس فرضیات پژوهش بررسی شدند. نتایج نشان داد که آموزش ذهن آگاهی در بهبود سازگاری شغلی(89/34= F، 01/0>P) معلمین موثر است.

بیماری همه گیر COVID -19 یک بحران گسترده بهداشت جهانی با پیامدهای مخرب برای سلامت روان و روابط اجتماعی است. در این شرایط شفقت می تواند یک عامل محافظتی و در مقابل ترس از شفقت باعث افزایش آسیب پذیری در برابر پریشانی روانی اجتماعی باشد. بنابراین بررسی عواملی که ممکن است درترس از شفقت به دیگران دخیل باشد ضروری به نظر می رسد. این مطالعه با هدف بررسی پیش بینی ترس از شفقت به دیگران براساس ذهن آگاهی و میزان افسردگی، اضطراب و استرس انجام شد. روش مطالعه ی حاضر، از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه پژوهش ساکنان شهر تهران در سال 1400 بودند که از میان آنان 510 نفر به روش نمونه گیری در دسترس و به صورت آنلاین از طریق شبکه های مجازی انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از مقیاس مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس (DASS-21) (آنتونی و همکاران، 1998)، مقیاس مقیاس ذهن آگاهی (MASS) (براون و رایان، 2003) و پرسشنامه ترس از شفقت به دیگران (FCS) (گیلبرت و همکاران، 2011)، استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد بین مولفه های استرس، افسردگی و اضطراب با ترس از شفقت به دیگران همبستگی مثبت وجود داشت درحالی که ذهن آگاهی همبستگی منفی با آن داشت )01/0(p<. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که فقط مولفه استرس (07/0) از مقیاسDASS و ذهن آگاهی (04/0) توانستند ترس از شفقت به دیگران را پیش بینی کنند. بنابراین با توجه به شرایط فعلی انجام مداخلاتی برای کاهش استرس و بهبود ذهن آگاهی که در ترس از شفقت به دیگران دخیل هستند می تواند کمک کننده باشد.

زمینه و هدف: امروزه اثرات آموزش های مثبت اندیشی و ذهن آگاهی بر کسی پوشیده نیست و می توان از اثرات مثبت آن بر آن را بر روی بیماران مشاهده نمود. با توجه به این موضوع پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی درمان مبتنی بر ذهن آگاهی و مثبت اندیشی بر تنظیم هیجان و مکانسیم های دفاعی افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی در بهبود ترومای پس از آسیب مغزی به روش نیمه آزمایشی انجام گرفت. روش پژوهش: جامعه آماری این پژوهش بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ناشی از ترومای آسیب مغزی بودند که از میان آن ها 60 نفر برای این پژوهش به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب می شوند. این پژوهش بر پایه پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل (30 نفر گروه آزمایش و 30 نفر گروه کنترل) اجرا شد. ابزار گرد آوری اطلاعات در پژوهش حاضر پرسشنامه استاندارد تنظیم هیجان گارنفسکی (2001) و پرسشنامه پرسشنامه استاندارد اندروز (1998) بود. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از آماری توصیفی و تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده در مرحله پیش آزمون بین گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری از نظر سطح تنظیم هیجان و مکانسیم های دفاعی وجود نداشت. اما پس از مداخله (آموزش مثبت اندیشی و ذهن آگاهی) به طور معنی داری بین دو گروه تفاوت معنی داری مشاهده شد. نتیجه گیری: با توجه به میانیگن های اصلاح شده حاصل از تحلیل کواریانس میتوان نتیجه گرفت آموزش مهارت های مثبت اندیشی و ذهن آگاهی موجب بهبود سطح تنظیم هیجان و بهبود مکانسیم های دفاعی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل میگردد.

ذهن آگاهی شکلی از مراقبه است که ریشه در تعالیم وآئین مذهبی شرقی خصوصاً بودا دارد . به زبان ساده به معنای آگاه بودن از افکار، رفتار، هیجانات و احساسات است و شکل خاصی از توجه محسوب میشود .درمان های مبتنی به ذهن آگاهی و پذیرش به عنوان درمان های موج سوم شناختی-رفتاری شناخته میشود .این درمان، حضور ذهن را به عنوان هدف درمان با تمرینهایی مانند توقف تفکر هوشیار و مشاهده غیر قضاوتی افکار خود فرد ادغام می کند. ذهن آگاهی از طریق توجه هدفمند و غیر قضاوتی و به شیوهای خاص به لحظه و شرایط کنونی پدید می آید که این تعریف سه مولفه ذهن آگاهی را در بر دارد.در تلاش برای بیان مولفه های ذهنآگاهی به سازههای ساده و قابل درک، مولفههای اساسی ذهن آگاهی شامل هدفمندی یا قصد،توجه و نگرش استخراج شده است. شناخت درمانی مبتنی به ذهن آگاهی در کاهش افسردگی، اضطراب، نگرش ناکارآمد و افکار خود آیند مؤثر بوده است. همچنین نتایج حاکی است که این روش میتواند در پیشگیری از افسردگی و اضطراب موثر واقع شود

هدف: این پژوهش با هدف ارائه الگوی رفتارهای خود مراقبتی زنان باردار براساس سواد سلامت و ذهن اگاهی با میانجیگری سبک زندگی سلامت محور انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ روش توصیفی- همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه مورد مطالعه زنان باردار مراجعه کننده به مراکز جامع سلامت شهر بجنورد در سه ماه آخر سال 1400 بود. تعداد 240 نفر از زنان باردار به شیوه نمونه گیری در دسترس که داوطلب مشارکت در پژوهش باشند، انتخاب شد. داده ها با استفاده از پرسش نامه سواد سلامت بارداری خرازی، پیمان و اسماعیلی (1395)، پرسشنامه ذهن آگاهی چادویک، همبر، سیمز، پیترس، کوپرس و همکاران (2008)، پرسشنامه خودمراقبتی در بارداری مومنی، سیمبر، دولتیان و علوی مجد (1393) و پرسش نامه سبک زندگی سلامت محور والکر و هیل- پولرسکی (1997) به دست آمد و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS24 و AMOS متغیرها تعریف و اطلاعات وارد شد و با استفاده از روش های آماری تحلیل مسیر و مدل یابی ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان می دهد رابطه ساختاری رفتارهای خودمراقبتی زنان باردار براساس سواد سلامت و ذهن اگاهی با میانجیگری سبک زندگی سلامت محور برازش دارد. در مدل نهایی پژوهش رابطه بین متغیرهای رفتارهای خودمراقبتی زنان باردار براساس سواد سلامت (50/0=β، 001/0>P) و ذهن اگاهی(47/0=β، 001/0>P) با میانجیگری سبک زندگی سلامت محور رابطه مثبت و معنی دار بود. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت با توجه به شاخص های برآورد شده، رابطه ساختاری رفتارهای خودمراقبتی زنان باردار براساس سواد سلامت و ذهن اگاهی با میانجیگری سبک زندگی سلامت محور برازش مناسبی دارد.

زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مشاوره گروهی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش مصرف سیگار و افزایش شادکامی در دانشجویان بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود که از جامعه آماری دانشجویان دانشکده هنر دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز نمونه ای به حجم 24 نفر به روش تصادفی انتخاب و به دو گروه 12 نفری و با گمارش تصادفی در گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش ذهن آگاهی قرار گرفته و گروه کنترل هیچ مداخله ای را دریافت نکردند. افراد دو گروه پرسشنامه های شادکامی آکسفورد (1989) و مصرف سیگار فاگرشتروم (1989) را در مراحل قبل و بعد از مداخله اجرا و داده های جمع آوری شده با آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: این پژوهش نشان داد که بین دو گروه آزمایش و کنترل از نظر کاهش مصرف سیگار (02/0=P) و افزایش شادکامی (03/0=P) تفاوت معناداری به دست آمده است؛ اما نتایج در مورد تفاوت در دانشجویان دختر و پسر در کاهش مصرف سیگار و افزایش شادکامی تفاوت معناداری نشان نداد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد آموزش مشاوره گروهی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش مصرف سیگار و افزایش شادکامی دانشجویان موثر بوده است.

هدف: پژوهش حاضر جهت بررسی اثربخشی گروه درمانی ذهن اگاهی مبتنی بر شناخت بر کاهش اضطراب و افزایش کیفیت زندگی زوجین دارای شوهربزهکار انجام گرفت. روش پژوهش: طرح پژوهش حاضر شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه اماری شامل کلیه بزهکاران و همسرانشان بود که در طول سال 1400 به کلینیک خدمات روانشناسی و مشاوره وصال مراجعه می نمایند. برای نمونه گیری، از روش نمونه گیری در دسترس استفاده می شود که 20 نفر از زوجین، از مراجعان کلینیک خدمات روانشناسی و مشاوره وصال انتخاب و به صورت تصادفی در گروه ازمایش و گروه گواه جایگزین می شوند. اعضای گروه آزمایش 8 جلسه گروه درمانی ذهن اگاهی مبتنی بر شناخت را دریافت کردند و به اعضای گروه گواه هیچ مداخله ای ارائه نشد. قبل و بعد از اجرای مداخله پرسشنامه اضطراب بک (بک و همکاران، 1990) و کیفیت زندگی (گروه سازمان جهانی بهداشت، 1998) توسط گروه نمونه تکمیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر نشان داد که در مراحل پس آزمون و پیگیری اضطراب زنان دارای شوهربزهکار گروه آزمایش نسبت به گروه گواه کاهش معناداری (74/89 =F، 001/0 =P) و کیفیت زندگی گروه ازمایش نسبت به گروه گواه افزایش (31/110 =F، 001/0 =P) معنادار یافته است. نتیجه گیری : یافته های پژوهش مؤید این مهم است که گروه درمانی ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش اضطراب باعث کاهش تعارض های زناشویی زوجین دارای همسر بزهکار می گردد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه والدگری مبتنی بر ذهن اگاهی بر تاب آوری و کیفیت رابطه والد-فرزندی در مادران دارای فرزند با اختلال نارضایتی جنسیتی انجام گرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل با دوره پیگیری 3 ماهه بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه مادران دارای فرزند با نارضایتی جنسیتی شهر تهران در سال 1401 تشکیل می دادند که از بین آنها براساس پرسشنامه هویت جنسیتی (2007) و مصاحبه بالینی با فرزندانشان، 30 نفر به شیوه هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) جایگزین شدند. به منظور جمع آوری داده ها از مقیاس تاب آوری واگنیلد (2009-RS) و پرسشنامه ارزیابی رابطه والد-فرزند فاین و همکاران (1983-PCRS) استفاده شد، پس از آن برنامه والدگری مبتنی بر ذهن اگاهی (2014) در قالب 8 جلسه دو ساعته به شکل هفتگی و گروهی به گروه آزمایش آموزش داده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر انجام شد. نتایج نشان داد که میزان سطح معناداری تاب آوری و کیفیت روابط والد-فرزند گروه آزمایش بین مرحله پیش آزمون با پس آزمون و پیگیری و نیز بین مرحله پس آزمون و پیگیری کمتر از 05/0 است (05/0 P<). بنابراین نتایج نشان می دهد که برنامه والدگری مبتنی بر ذهن آگاهی باعث بهبود تاب آوری و کیفیت روابط والد-فرزند در مادران دارای فرزند با نارضایتی جنسیتی شده که این بهبودی تا مرحله پیگیری برقرار بوده است.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی شفقت درمانی و درمان مبتنی بر ذهن آگاهی بر تنظیم شناختی هیجان بازماندگان موتوفیان بیماری کووید-19انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون، با گروه کنترل و دوره پیگیری 3 ماهه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی افراد سوگوار و داغ دیده ساکن شهر کرج که در بازه زمانی مرداد تا آذرماه 1400 بود یکی از بستگان درجه یک خود را با تشخیص ابتلا به کرونا از دست داده بود. 45 نفر به صورت داوطلبانه با اعلام فراخوان وارد مطالعه شدند و بطور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (هرگروه 15 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش اول و دوم هر یک به ترتیب طی 8 جلسه هفتگی تحت مداخله شفقت درمانی و درمان مبتنی بر ذهن آگاهی قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامه ی تنظیم شناختی هیجان (CERQ، گارنفسکی و کرایج، 2006) بود. تحلیل داده ها با روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون بونفرونی انجام شد. یافته های بدست آمده نشان داد که هر دو مداخله ی شفقت درمانی و درمان مبتنی بر ذهن آگاهی در مقایسه با گروه گواه به طور معنی داری باعث افزایش تنظیم هیجان سازش یافته و کاهش تنظیم هیجان سازش نایافته می شوند (01/0P<) و تأثیر هر دو روش مداخله تا مرحله پیگیری (3ماهه) ماندگار بود. همچنین بین میزان اثربخشی دو روش تفاوت معناداری وجود نداشت (01/0<P). بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش می توان گفت هر دو درمان شفقت درمانی و درمان مبتنی بر ذهن آگاهی بر تنظیم شناختی هیجان بازماندگان موتوفیان بیماری کووید-19انجام مؤثر بودند.

فشار روانی ناشی از چندگانگی نقش زنان در خانواده و جامعه و نیز تغییرات فیزیولوژیکی و هورمونی دوران یائسگی سبب می شود زنان میانسال بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلالات افسردگی و اضطرابی و به تبع آن کاهش در توانایی های شناختی قرار گیرند، لذا، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی ذهن آگاهی در رابطه ی بین افسردگی و اضطراب با توانایی های شناختی در زنان میانسال انجام شد. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی از نوع مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه ی آماری شامل تمام زنان 40 تا 60 سال ساکن شهر شیراز در سه ماهه ی اول سال 1402 بوده که 331 نفر به صورت نمونه در دسترس ملاک ورود به پژوهش را داشتند. ابزارهای سنجش مورد استفاده شامل، مقیاس ذهن آگاهی، توجه، هوشیاری (MAAS) براون و رایان (2003)، فرم کوتاه مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس(DASS-21) لاویبوند و لاویبوند (1995) و پرسشنامه ی توانایی های شناختی نجاتی (2013) بوده است. به منظور تحلیل مدل پژوهش، از برآورد بیشینه ی درست نمایی و آزمون معناداری بوت استریپ استفاده شد. نتایج، حاکی از رابطه ی معنادار افسردگی و اضطراب هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم و با میانجی گری ذهن آگاهی بر توانایی های شناختی در زنان میانسال بوده است (05/0P<). همچنین رابطه ی مستقیم و منفی افسردگی و اضطراب با ذهن آگاهی و رابطه ی مستقیم و مثبت ذهن آگاهی با توانایی های شناختی نیز معنادار بود (05/0P<). بنابراین سطوح بالای افسردگی و اضطراب و متعاقب آن، سطوح پایین ذهن آگاهی در زنان میانسال را می توان به عنوان عوامل منفی مؤثر بر توانایی های شناختی در دوران میانسالی در نظر گرفت.