نیروی دریایی راهبردی

آینده پژوهی مشتمل بر مجموعه تلاش هایی است که با استفاده از تجزیه و تحلیل منابع، الگوها و عوامل تغییر و یا ثبات، به تجسم آینده های بالقوه و برنامه ریزی برای آن ها می پردازد. آینده پژوهی منعکس می کند که چگونه از دل تغییرات (یا تغییر نکردن) "امروز"، واقعیت "فردا" تولد می یابد. رویکرد آینده نگاری در رابطه با نیروی دریایی راهبردی در واقع ترسیم آینده ای برای ایجاد زمینه ها و زیرساخت های سیادت دریایی ج.ا.ا. در منطقه ی ژئواستراتژیک خلیج فارس می باشد. این مقاله تلاش دارد با استفاده از روش سناریونویسی ضمن بیان آینده های بدیل به بیان آینده های باورکردنی و در نهایت آینده های مطلوب فراروی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در بازه ی زمانی ایران 1404 بپردازد. چهار آینده ی پیش روی نداجا متکی بر عدم قطعیت ها شامل نیروی دریایی خاکستری(در حالت وجود محیط منازعه و عدم برخورداری از توانمندی فناوری دفاعی دریایی داخلی)، نیروی دریایی سبز1(در حالت وجود محیط منازعه و برخورداری از توانمندی فناوری دفاعی دریایی داخلی)، نیروی دریایی سبز2(در حالت وجود محیط رقابت و عدم برخورداری از توانمندی فناوری دفاعی دریایی داخلی) و نیروی دریایی آبی(در حالت وجود محیط رقابت و برخورداری از توانمندی فناوری دفاعی دریایی داخلی) فراروی نیروی دریایی آجا خواهد بود.

جمهوری اسلامی ایران با فرمان رهبر انقلاب که مبتنی بر دیپلماسی دفاعی صلح آمیز بوده، با حضور نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نگاه خود را از دریاهای خانگی که همان خلیج فارس و دریای عمان می باشد را در راستای کم رنگ نمودن حضور نامشروع قدرت های استعماری در منطقه و ایفای نقش ویژه جمهوری اسلامی به عنوان کشوری مهم در جهان، به دور دست برده است. دیپلماسی دفاعی دریایی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر صلح و عدم سلطه پذیری و عدم سلطه گری برای پیش برد هدف ها و کار ویژه های دفاعی است. ایران به واسطه قرار گرفتن در شمال اقیانوس هند، مجاورت با خلیج فارس، تنگه هرمز، دریای عمان و دریای خزر از موقعیت ژئوپلیتیکی و دریایی ویژه ای در منطقه و جهان برخوردار است و اقتدار دریایی و برخورداری از یک نیروی دریایی قدرتمند و کارآمد می-تواند تأثیر به سزایی در صیانت از منافع ملی و دست یابی به اهداف دفاعی آن داشته باشد. یافته های این پژوهش ضمن تبیین الگوی دیپلماسی دفاعی دریایی، بیانگر این است که بهره گیری از تدابیر دیپلماسی دفاعی – دریایی رهبر انقلاب و در کنار حضور در آب های بین الملل در ارتقای دیپلماسی دفاعی – دریایی جمهوری اسلامی ایران تأثیر بسزایی داشته و تداوم این روند موجب اقتدار دریایی و عزت ملی گردیده و نقش بسزایی در پیش برد و حفاظت از منافع ملی دارد.

کشورها برای بقا در عرصه جهانی و تأمین نیازها و آرمان های خود اهداف مختلفی را تعریف و مشخص می-کنند. در این عرصه کشوری موفق خواهد بود که متناسب با مقتضیات زمان و با بهره گیری از توان های مختلف در راستای تامین منافع و امنیت ملی خود گام بردارد. بدون شک تحقق این مهم در سه حوزه قدرت زمینی، هوایی و دریایی امکانپذیر خواهد بود. ایران به عنوان کشوری کهن و به واسطه برخورداری از سواحل طولانی، از اعصار گذشته به دریا توجه داشته است. حضور و حاکمیت ایران بر دریا از زمان های دور بر کسی پوشیده نیست؛ اما با گذر زمان و کوتاهی حاکمان در اعصار مختلف این حضور و حاکمیت دچار فراز و نشیب های زیادی شده است. با توجه به تغییرات بوجود آمده در سیاست های جهانی از جمله اقتصاد محوری و اهمیت نقش دریا در اقتدار ملی، جمهوری اسلامی ایران ضرورت توجه و بهره گیری به مقوله دریا بعنوان اهرمی کارآمد در سیاست خارجی و تحقق آرمان های ملی را در دستور کار خود قرار داده است. سیاست تاکید بر نیروی دریایی راهبردی، را باید تلاشی در جهت جبران غفلت تاریخی، تأمین منافع، افزایش اقتدار ملی و عاملی برای سرعت بخشیدن به توسعه کشور به ویژه تحقق سند چشم انداز و توسعه ایران در افق ۱۴۰۴ دانست. یافته های تحقیق که با روش توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از منابع مختلف کتابخانه ای و اینترنتی به دست آمده؛ ضمن تشریح وضعیت و اقدامات نیروی دریایی، بیانگر اهمیت نقش دریا در اقتدار ملی و دقت نظر مسئولان نظام به بهره گیری هر چه بیشتر از این حوزه دارد.

این پژوهش کاربردی، به روش توصیفی، با رویکرد آمیخته و با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت آموزش دانش آموزان مرکز آموزش تخصص های دریایی باقرالعلوم(ع) نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام شد. جامعه آماری پژوهش، تعداد 318 نفر از خبرگان در امر تربیت و آموزش، فرماندهان و کلیه درجه داران با درجه ناو استوار یکمی به بالا بود که با استفاده از جدول آلفای کرونباخ و مورگان، حجم نمونه 174 نفر تعیین شد. نتایج نشان داد که عوامل: امکانات آموزشی، متون آموزشی، برنامه ریزی آموزشی و ویژگی های اساتید بر بهبود کیفیت آموزش دانش آموزان این فرماندهی مؤثرند.