انتخاب اخلاقی

هدف این پژوهش بررسی اثر دلیل های منطقی بر تصمیم گیری های اخلاقی بود.فراخوان شرکت در پژوهش به نشانی ایمیل 75هزار نفر از ساکنان شهر تهران و حومه فرستاده شد که 765 نفر داوطلب شرکت در این پژوهش شدند. ابزار پژوهش یک دوراهی اخلاقی (استنلی، روقرتی، یانگ، هن و دبریگارد، 2018) بود. در یک طرح تجربی از آزمودنی ها خواسته شد تا پاسخ دهند اگر در این دوراهی اخلاقی قرار بگیرند، کدام یک از دو راه را بر می گزیدند (تصمیم نخستین). سپس آزمودنی ها به طور تصادفی به سه گروه گمارده شدند: به یک گروه دلیل های موافق تصمیم نخستین، به یک گروه دلیل های مخالف تصمیم نخستین، و به یک گروه همه دلیل ها (موافق و مخالف) داده شد و از هر سه گروه خواسته شد که این دلیل ها را ارزیابی کنند. سپس از آزمودنی ها خواسته شد دوباره یکی از دو راه را برگزینند (تصمیم پایانی). آزمون دقیق فیشر، تحلیل رگرسیون لُجیستیک و تحلیل واریانس نشان داد که تعداد بسیار کمی از آزمودنی ها پس از بررسی دلیل ها، تصمیم نخستین خود را تغییر دادند. تصمیم نخستین، بخش بزرگی از واریانس تصمیم پایانی را تبیین کرد و آزمودنی ها دلیل های موافق تصمیم نخستین خود را بهتر از دلیل های مخالفِ آن ارزیابی کردند. این یافته ها نشان می دهد که دلیل های منطقی به تغییر تصمیم های اخلاقی افراد کمکی نمی کند.  

مقدمه : پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر دلیل های منطقی بر تصمیم گیری های اخلاقی انجام گرفته است. روش: بدین منظورفراخوان شرکت در پژوهش به 75000 نشانی ایمیل ساکنان شهر تهران و حومه فرستاده شد که 765 نفر داوطلب شرکت در این پژوهش شدند. ابزار پژوهش یک دوراهی اخلاقی بود. در یک طرح آزمایشی از آزمودنی ها خواسته شد که بگویند اگر در این دوراهی اخلاقی بودند، کدام یک از دو راه را بر می گزیدند (تصمیم نخستین). سپس آزمودنی ها به صورت تصادفی به سه گروه گمارده شدند: به یک گروه دلیل های موافق تصمیم نخستین داده شد، به یک گروه دلیل های مخالف تصمیم نخستین داده شد، و به یک گروه همه دلیل ها (موافق و مخالف) داده شد. از آزمودنی ها خواسته شد که این دلیل ها را ارزیابی کنند. سپس از آزمودنی ها خواسته شد که دوباره یکی از دو راه را برگزینند (تصمیم پایانی). یافته ها:آزمون دقیق فیشر، تحلیل رگرسیون لُجیستیک، و تحلیل واریانس نشان داد که تعداد بسیار کمی از آزمودنی ها پس از بررسی دلیل ها تصمیم نخستین خود را تغییر دادند، تصمیم نخستین، بخش بزرگی از واریانس تصمیم پایانی را تبیین کرد، و آزمودنی ها دلیل های موافق تصمیم نخستین خود را بهتر از دلیل های مخالف آن ارزیابی کردند. نتیجه گیری: این یافته ها نشان می دهند که دلیل های منطقی کمکی به تغییر تصمیم های اخلاقی مردم نمی کنند.

نمایشنامه های یونان باستان و محاورات افلاطون دو منبع مهم و رقیب برای دستیابی به دیدگاه های یونانیان باستان درباره اخلاق و انتخاب های اخلاقی است. در واقع، همین رقابت و اختلاف نظر دلیل دشمنی افلاطون با شاعران است. در این مقاله با تمرکز به سه تراژدی مهم در ادبیات یونان باستان، از سه تراژدی نویس برجسته یعنی آگاممنون اثر ایسخولوس، مدئا اثر اوریپید و آنتیگونه اثر سوفوکل و مقایسه نظرگاه آنان با جمهوری افلاطون، به بررسی دو دیدگاه متفاوت یونانیان به اخلاق و انتخاب های اخلاقی در سپهر عمومی و خصوصی پرداخته ام. در عین حال، کنش گری زنان در این آثار، جایگاه آنها و ارزش های اخلاقی هم بسته با احساسات، قلمرو خصوصی و زنانگی را در این دو نگاه تبیین کرده ام. در نهایت به این نتیجه رسیده ام که رویکرد تراژدی ها، خلاف رویکرد افلاطونی، عواطف و احساسات را در انتخاب های اخلاقی مدخلیت داده و محکوم نمی کنند. همچنین رویکرد اخلاقی تراژدی ها نسبت به رویکرد افلاطونی انضمامی تر است و اهمیت بیشتری به شرایط و واقعیات حیات و انتخاب اخلاقی انسان ها می دهد. این واقعیت ضرورت بازخوانی و بازسنجی نمایشنامه ها و دیدگاه اخلاقی که نمایندگی می کنند را نشان می دهد.