نگرش نسبت به ریاضی

زمینه و اهداف: هدف کلی پژوهش حاضر، بررسی میزان اثربخشی آموزش با تأکید بر راه حل های چندگانه، در بهبود نگرش دانش آموزان متوسطه نسبت به درس ریاضی است. روش بررسی: روش پژوهش، کنش پژوهی است که هرچند با رویکرد کیفی قرابت بیشتری دارد، اما در بطن انجام آن، از روش شبه آزمایشی و به تبع آن آزمون های آماری نیز استفاده شده است. در این مطالعه 47 دانش آموز در گروه مداخله و 54 دانش آموز در گروه کنترل شرکت داشتند که همگی در سال تحصیلی 1395 -1394، در مدارس دولتی دخترانه شهر تهران در دو رشته ریاضی و تجربی، مشغول به تحصیل بودند. ابزار این مطالعه، پرسشنامه پالاسیوس، اریاس و اریاس (2014) است که در مقیاسی لیکرتی، نگرش دانش آموزان را نسبت به ریاضی در قالب چهار مؤلفه سودمندی ریاضیات، لذت ریاضی، احساس ناتوانی و خود پنداره ریاضی، موردسنجش قرار می دهد.

هدف پژوهش حاضر تعیین نقش واسطه ای ارزش تکلیف در رابطه بین خودکارآمدی و نگرش نسبت به ریاضی بود. نمونه پژوهش شامل 380 دانش آموزان مقطع متوسطه از 4 دبیرستان دولتی شهر کرمان بود، که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه خودکارآمدی ریاضی(یوشر و پاجارس، 2009)، ارزش تکلیف(پینتریچ و همکاران، 1991)، و نگرش نسبت به ریاضی(لیم و چاپمن، 2013) استفاده شد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که خودکارآمدی اثر مستقیم(63/0)و غیر مستقیم(12/0) معنی داری بر نگرش نسبت به ریاضی دارد. همچنین اثر مستقیم ارزش تکلیف بر نگرش نسبت به ریاضی (66/0) و نقش واسطه ای آن در رابطه بین خودکارآمدی و ارزش تکلیف معنی دار بود(19/0). به طور کلی، این متغیرها 48/0 درصد از واریانس نگرش نسبت به ریاضی را تبیین نمودند. یافته های پژوهش بیانگر اهمیت نقش خودکارآمدی و ارزش تکلیف در نگرش دانش آموزان نسبت به ریاضی بود.

تحقیق حاضر به منظور شناسایی عوامل تأثیرگذار بر نگرش ریاضی صورت گرفت. پژوهش با روش همبستگی و اجرا با مقیاسهای تیمز بر روی 300 دانش آموز دختر و 200 دانش آموز پسر دبیرستانهای دولتی شهر اصفهان در سال تحصیلی 87- 1386 با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انجام شد. نتایج تحلیل ها، پایایی و روایی مطلوبی را برای ابزار ارائه داد. مدل معادلات ساختاری در این پژوهش شامل 2 سازه مکنون مستقل وضعیت اجتماعی- اقتصادی خانواده و باورها و ارزشها برای یادگیری ریاضی و 3 سازه مکنون وابسته فرهنگ مدرسه، فرایند آموزش ریاضی و نگرش نسبت به ریاضی است. یافته ها حاکی از تأثیر معنادار و مستقیم فرایند آموزش ریاضی بر نگرش نسبت به ریاضی (35/0 = β )، تأثیر معنادار و معکوس سازه های فرهنگ مدرسه و وضعیت اجتماعی- اقتصادی خانواده بر فرایند آموزش ریاضی(15/0- = β ، 31/0- = γ ) همچنین تأثیر مستقیم و معنادار سازه باورها و ارزشها بر فرایند آموزش ریاضی (36/0 = γ ) و نگرش نسبت به ریاضی (48/0 = γ ) در مدل می باشد. سایر ضرایب اثراتی معنادار ندارند. نتایج بیانگر تأثیر تدریس کارآمد معلم، آرامش و امنیت و روابط محترمانه، آگاهی دانش آموز به صلاحیت و استعدادهای تحصیلی خویش در تشکیل نگرش مثبت در درس ریاضی و تحقق اهداف آموزشی و پرورشی می باشد.  

هدف این مطالعه بررسی نقش واسطه ای نگرش نسبت به ریاضی و خودکارآمدی ریاضی در رابطه بین ادراک از خوش بینی آموزشی معلم با پیشرفت تحصیلی درس ریاضی است. بدین منظور 315 دانش آموز دوره متوسطه شهر بیرجند (133 دختر و 182 پسر) به روش خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و به پرسش نامه های خوش بینی آموزشی معلم وولفولک هوی، هوی و کورز (2008)، نگرش نسبت به ریاضی آیکن (1978) و مقیاس خودکارآمدی ریاضی لئو، کویرالا و می (2009) پاسخ دادند و درنهایت پیشرفت تحصیلی ریاضی آنان از طریق نمرات ریاضی پایان ترم دانش آموزان ارزیابی شد. داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل مسیر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. مدل تحلیل مسیر نشان داد که برازش مطلوبی با داده ها دارد. نتایج نشان داد که اثر مستقیم ادراک از خوش بینی آموزشی معلم و نگرش نسبت به ریاضی بر پیشرفت تحصیلی ریاضی معنادار نیست، اما اثر مستقیم خودکارآمدی ریاضی بر پیشرفت تحصیلی ریاضی معنادار است. همچنین اثر غیرمستقیم ادراک از خوش بینی آموزشی معلم بر پیشرفت تحصیلی ریاضی از طریق نگرش نسبت به ریاضی و خودکارآمدی ریاضی معنادار است. علاوه بر این، اثر مستقیمِ نگرش نسبت به ریاضی بر خودکارآمدی ریاضی و اثر غیرمستقیم نگرش نسبت به ریاضی بر پیشرفت تحصیلی ریاضی از طریق خودکارآمدی ریاضی از نظر آماری معنادار است. از یافته های این پژوهش نتیجه گیری شد که ادراک دانش آموزان از خوش بینی آموزشی معلم از طریق متغیرهای واسطه ای دیگر یعنی نگرش نسبت به ریاضی و خودکارآمدی ریاضی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی اثر دارد.

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه علّی محیط یادگیری سازنده گرای ادراک شده و عملکرد ریاضی با میانجی گری جهت گیری درونی هدف، ارزش تکلیف، نگرش نسبت به ریاضی و خودکارآمدی ریاضی در دانش آموزان بود. در این مطالعه علّی-همبستگی، جامعه آماری کلیه دانش آموزان پسر پایه سوم رشته ریاضی-فیزیک دبیرستان های دولتی شهر اهواز بود که به روش تصادفی چند مرحله ای 300 دانش آموز از بین آنها در نواحی چهارگانه آموزش و پرورش انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش پرسشنامه ادراک از محیط یادگیری سازنده گرا (CLES)، پرسشنامه خودکارآمدی ریاضی، سیاهه نگرش نسبت به ریاضی (ATMI) و پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (MSLQ) بودند. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از الگویابی معادلات ساختاری انجام گرفت. براساس نتایج این پژوهش، الگوی پیشنهادی معادلات ساختاری روابط علّی بین متغیرهای مذکور، از برازش قابل قبولی برخوردار بود. به طور کلی، در الگوی پیشنهادی پژوهش، نتایج نشان دادند که محیط یادگیری سازنده گرای ادراک شده هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم از طریق جهت گیری درونی هدف، ارزش تکلیف، نگرش نسبت به ریاضی و خودکارآمدی ریاضی با عملکرد ریاضی رابطه دارد. تمامی فرضیه های پژوهش به استثنای مسیر مستقیم نگرش نسبت به ریاضی با خودکارآمدی ریاضی مورد تایید قرار گرفتند.