سیاست گذاری دفاعی

سیاست گذاری در نظام های سیاسی همواره در جهت تحقق بخشیدن به اهداف دولت ها تعریف می گردد. نقش رهبران در جامعه، نقش هدایت کنندگی است و در مسیر آن سیاست گذاری یک کشور را ترسیم می کنند. براساس قانون اساسی جمهوری اسلامی، رهبری بالاترین مقام را برای تصمیم گیری های کلان در سیاست گذاری نظام را داشته و دیدگاه های ایشان برگرفته از اصول و آرمان های انقلاب اسلامی است. براین اساس، سوال اصلی تحقیق این است که مؤلفه های سیاست گذاری نظام اسلامی در اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری کدام اند؟ فرضیه مقاله بر این فرض استوار است که با توجه به مدل های سیاست گذاری عینیت گرا، آرمان گرا و ذهنیت گرا، سیاست گذاری در اندیشه رهبری از زوایای گوناگون و متنوعی برخوردار است. یافته های پژوهش حکایت از این نکته دارد که سیاست گذاری رهبری در چهار حیطه سیاست گذاری اجتماعی، سیاست گذاری امنیتی، سیاست گذاری دفاعی و سیاست گذاری اسلامی قرار می گیرد. هر چهار حیطه در مجموعه الگوی عینیت گرا می گنجد. همچنین این نوشتار برای پیشبرد فرضیه خود از روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای بهره برده است.

پژوهش حاضر متمرکز بر موضوعی است که "سیاست گذاری دفاعی قرارگاه پدافند هوایی  خاتم الانبیاء(ص) با بهره گیری از اندیشه نظامی مقام معظم رهبری"را تبیین می نماید.این پژوهش از نظر نوع، کاربردی است که تجزیه تحلیل آن به روش کیفی و تحلیلی  (با تکیه بر تحقیق میدانی)  انجام شده است. پشتیبانی های مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا، نقش اساسی در سیاست گذاری دفاعی قرارگاه پدافند هوایی  آجا ایفا نموده است که هدف از این تحقیق تبیین سیاست گذاری دفاعی این سازمان نظامی دفاعی با ابتناء بر اندیشه نظامی معظم له می باشد. قرارگاه پدافند هوایی  مادامی در مأموریت محوله توفیق دارد که سیاست گذاری معقول و اثربخشی در عرصه های مدیریت منابع انسانی، بکارگیری فناوریهای نوین نظامی، افزایش توان نظامی و تدوین رهنامه ای فراگیر و مؤثر قدرت پدافند هوایی  داشته باشد. به نظر می رسد اثربخشی قدرت پدافند هوایی  مرهون توسعه متوازن مؤلفه های قدرت در این حوزه است.آنچه در این راستا به عنوان مسئله تحقیق مطرح می گردد این است که فرامین، رهنمودها و تدابیر مقام معظم فرماندهی کل قوا در سیاست گذاری دفاعی در عرصه های (نیروی انسانی و مدیریت آن، فناوری نظامی و توان تجهیزاتی و رهنامه نظامی قرارگاه پدافند هوایی  آجا) چگونه مؤثر بوده است در پایان سیاست های اجرایی وکاربردی در سه حوزه نیروی انسانی،تجهیزات و توان رزمی و همچنین رهنامه نظامی قرارگاه ارائه گردیده است.

چگونگی تأمین امنیت و مقابله با تهدیدات و مخاطرات محیط پیرامونی، یکی از موضوعاتی است که در صدر اولویت تصمیم گیری و سیاست گذاری دفاعی امنیتی دولت ها قرار دارد. دراین بین، باتوجه به گسترش تهدیدات نرم، توجه به ابعاد مختلف قدرت نرم در کنار قدرت سخت، در پیگیری سیاست های دفاعی و امنیتی ضرورت پیدا می کند. کشورهایی که از ظرفیت های قدرت نرم در سیاست گذاری های دفاعی خود درست استفاده نمایند، پیروزی های قابل توجهی را در حوزه دفاع و امنیت بدون صرف هزینه های گزاف نظامی، به ارمغان خواهند آورد. ازاین رو، در این پژوهش تلاش شده است الگویی از چگونگی ارتقای ظرفیت های قدرت نرم در سیاست گذاری دفاعی ج.ا.ایران ارائه شود. برای این کار، به شیوه میدانی (مصاحبه) داده ها و اطلاعات جمع آوری و با استفاده از روش گرانددتئوری (داده بنیاد)، تجزیه وتحلیل کیفی داده ها انجام گرفته است. جامعه آماری این تحقیق شامل تعداد 22 نفر از استادان، صاحب نظران، پژوهشگران و کارشناسان حوزه پژوهش است که با استفاده از روش تعیین نمونه گیری زنجیره ای انتخاب شده اند. نتایج حاصله حاکی از آن است که ارتقای ظرفیت های قدرت نرم در سیاست گذاری دفاعی ج.ا.ایران، آثار و پیامدهای موفقیت آمیز و مثبتی را هم در حوزه تدوین و هم در حوزه اجرای سیاست های دفاعی و همچنین پیامدهای مثبتی را در سطح ملی و سطح بین المللی برای جمهوری اسلامی ایران درپی دارد.Anderson, James E. (1994), Public Policymaking: And Introduction, 2nd ed, Geneva, IL: Houghton Mifflin.Baldwin, D. (2003). Power and International Relations, In W. Carlsnaes et al. (eds). Handbook of International relations, London: sage.Creswell, J. (2004). Research design: Qualitative and quantitative approaches.Creswell, J.W. (2005), Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research (2nd edition).Lasswell, Harold (1951), the policy Orientation, in Daniel Lerner, Harold Lasswell, the policy sciences: recent Developments in scope and Method, Stanford: Stanford university press.Ney, Josef (2002), the Paradox of American Power, Oxford: Oxford University Press.Strauss, Anselm L., & Corbin, Juliet (1998), Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory, 2nd Ed., Sage.