توسعه کسب و کار

پژوهش حاضر با هدف واکاوی موانع راه اندازی کسب و کارهای خانگی در مناطق روستایی استان ایلام به انجام رسیده است. روش شناسی پژو هش توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش کارشناسان اقتصادی ستادی سازمان های اجرایی استان ایلام به تعداد 345 نفر بودند. براساس فرمول کوکران نعداد 140 نفر به عنوان نمونه آماری برآورد، و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب، مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامه ای بوده که برای تعیین روایی آن از دیدگاه صاحب نظران مرتبط با موضوع استفاده شد و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ ، 77% درصد به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از تحلیل عاملی با رویکرد اکتشافی استفاده شد. نتایج نشان داد، عامل های اقتصادی- سیاستی، تجربه کسب و کار، مهارتی، آموزشی، فرهنگی- اجتماعی و روانشناختی در مجموع 3/53 درصد از واریانس کل موانع راه اندازی کسب و کارهای خانگی در مناطق روستایی استان ایلام را تبیین نمودند.

سازمان های مردم نهاد (NGOs) به عنوان ساختارهای اجتماع محور با هدف منفعت رسانی به مردم جامعه و با ایجاد فضاهای کسب وکاری توسط دولت و رفع موانعی که پیش از این وجود داشت اقدام به توسعه فعالیت های خود در زمینه های تجاری و اقتصادی نموده اند. هدف مطالعه حاضر، ارایه مدل بومی توانمندسازی سازمان های مردم نهاد با تأکید بر عوامل کلیدی کسب و کار بوده است. به منظور انجام این پژوهش، محقق از روش ترکیبی (کیفی کمی) بهره گرفت. در بخش کیفی مبتنی بر روش داده بنیاد مدل پارادایمی تحقیق شامل شرایط علّی (عوامل مدیریتی و کلان سازمانی، عوامل اجتماعی و حمایتی، بازاریابی و اطلاع رسانی)؛ شرایط زمینه ای (حوزه های جامعه محور، حوزه های کسب وکارمحور)؛ شرایط مداخله گر (عوامل درون سازمانی، عوامل برون سازمانی، توانمندسازی الکترونیکی کارکنان، بسترسازی الکترونیکی)؛ و  راهبردها (توسعه تجاری سمن ها، اقدامات رسانه ای، پشتیبانی، بنیادین)؛ شناسایی و دسته بندی گردید. در بخش کمی، از طریق آزمون تحلیل عاملی اکتشافی (EFA)، شاخص های مقوله های به دست آمده را به آزمون گذاشته شد و بارهای عاملی تمامی شاخص ها برآورد گردید که نشان از تأیید آن شاخص ها و مقوله ها داشت. همچنین محقق، بر پایه ی خروجی های بخش کیفی و آزمون EFA، پیش فرض هایی طراحی نمود (8 فرضیه) و به سنجش روابط ادعاشده از طریق آزمون معادلات ساختاری در نرم افزار SmartPLS پرداخت. در پایان بر اساس ضرایب مسیر (بتا) و ضرایب معناداری (Z)، تمامی پیش فرض های ادعاشده مورد تأیید قرار گرفتند.

خبرگان و متخصصان کسب وکار براین باور هستند که ساختن و حفظ یک برند قدرتمند کارآفرینانه جهت رشد، دوام و ماندگاری یک کسب وکار در محیط های رقابتی و پیچیده امروزی از اهمیتی فوق العاده حیاتی برخوردار است. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ شیوه گردآوری داده ها، آمیخته اکتشافیمی باشد. در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته، گروه کانونی و گروه بندی خبرگان و در بخش کمی از معادلات ساختاری و از نرم افزار PLS استفاده شد. براین اساس ابتدا مؤلفه های کسب وکارهای روستایی شناسایی شد و تحت عنوان مدلی پیشنهاد گردید. به منظور بررسی پایایی مدل اندازه گیری پژوهش، به بررسی ضرایب بارهای عاملی، ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی، روایی همگرا و روایی واگرا استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که مدل پیشنهادی دارای ۴ بعد محرک بازاری، بستر سکونتگاهی، بافتار و کارآفرینی می باشد. بر اساس پژوهش حاضر می توان گفت که به منظور شناسایی عوامل موثر توسعه کسب و کار زنجیره ای روستایی لازم است هر کسب و کار پس از شناخت وضع موجود خود، بر اساس ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های مدل حاضر اقدام به برنامه ریزی استراتژیک در تمام سطوح خود نماید و با توسعه ساختار حمایتی، به تقویت ارتباط بهینه با ذینفعان به خصوص صنعت با در نظر گیری نقش سکونتگاه ها بپردازد.

زعفران از جمله محصولات مهم در استان خراسان جنوبی است که نقش عمده ای در کسب درآمد و تأمین معیشت کشاورزان منطقه دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش خوشه های کسب و کار زعفران در توسعه روستایی در استان خراسان جنوبی است. این تحقیق در بازه زمانی سال های 1399-1398 انجام گرفت و جامعه آماری را 987 نفر از مدیران، معاونان و بازاریابان کارگاه های فرآوری و مراکز فروش زعفران در استان خراسان جنوبی تشکیل دادند. نتایج تحلیل داده ها حاکی از آن است که عوامل اقتصادی و اجتماعی در سطح اطمینان 95 درصد تأثیر مثبتی بر میزان توسعه داشته است. از طرفی در متغیر اقتصادی، گویه "تجاری سازی محصول زعفران" در اولویت اول و گویه "هزینه های حمل و نقل، بسته بندی، بازاریابی محصول زعفران" در اولویت آخر و همچنین در متغیر عوامل اجتماعی، گویه "انگیزه نوآوری برای تولیدکنندگان محصول زعفران" در اولویت اول و گویه "ریسک پذیری سرمایه گذاری برای محصول زعفران" در اولویت آخر قرار دارد. لذا می توان تجاری سازی محصول زعفران با یک برند شاخص، ایجاد یک شبکه منسجم از روستا تا بازار، حمایت های مالی و اعتباری دولت، تسهیلات با نرخ وام بانکی کم به کشاورزان و کارگاه های زعفران و ایجاد سیاست های توسعه روستایی را پیشنهاد داد.

تنوع اقلیمی و غنی بودن خاک و آب، قابلیت زمین برای کشت محصولات باغی و اقتصادی بودن تولیدات باغی، استان کرمانشاه را به یکی از مناطق مستعد تولید محصولات باغی تبدیل کرده است که کشت و فراوری زیتون در مناطق گرمسیری استان نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این راستا، شناسایی و توسعه خوشه های کشاورزی (باغی) یکی از راهکارهایی است که در کشورهای پیشرفته، برای توسعه کشاورزی اتخاذ می کنند. هدف از این تحقیق، امکان سنجی ایجاد خوشه کسب وکارهای فراوری زیتون در استان کرمانشاه بود. طرح تحقیق حاضر، از نوع آمیخته (متوالی - تبیینی) بود که با بهره گیری از روش های تحقیق بررسی اسنادی و مطالعه چند موردی انجام شد. جامعه موردمطالعه شامل کارشناسان باغبانی و صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی، کارشناسان شرکت شهرک های صنعتی، باغداران و مالکان فراوری زیتون بودند که با استفاده از تکنیک گلوله برفی انتخاب شدند. انتخاب نمونه ها تا زمان رسیدن به اشباع داده ادامه یافت. این پژوهش، با مبنا قراردادن مشخصه های امکان سنجی خوشه، یعنی تمرکز جغرافیایی، همکاری و رقابت بین کسب وکارها، مزیت و چالش های مشترک، به امکان سنجی خوشه فراوری زیتون در استان کرمانشاه پرداخت. نتایج پژوهش نشان داد که تمرکز جغرافیایی فراوری زیتون در شهرستان دالاهو  بود. همچنین، نتایج گویای آن بود که کسب وکارهای تولید و فراوری زیتون با همدیگر همکاری و رقابت داشتند و دارای مزیت و چالش های مشترکی بودند. نتایج این پژوهش می تواند مورداستفاده اداره شرکت شهرک های صنعتی و سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه قرار گیرد.