بازی مجموع صفر

بازی جنگ یکی از فنون آینده پژوهی است که فرماندهان نظامی را در پیش بینی تهدیدات احتمالی آینده و نحوه تصمیم گیری در موقعیت های مختلف آماده می کند. سامانه پشتیبان تصمیم بازی جنگ در استفاده بهینه از نیروی انسانی، تجهیزات و همچنین انتخاب بهترین راهکار در مقابل راهکار حریف مورد استفاده قرار می گیرد. فرآیند تصمیم گیری در سامانه بازی جنگ شامل تصمیم گیرندگان و بازیکنان، عوامل محیطی، اهداف، راهکارها و معیارها است. در این مقاله فرآیند تصمیم گیری در سناریوهای بازی جنگ تاکتیکی و عملیاتی شرح داده شده است. به این منظور به بررسی مدل بازی های مجموع صفر فازی در سامانه پشتیبان تصمیم بازی جنگ در سطح تاکتیکی و عملیاتی پرداخته شده است. در این مدل از متغیرهای زبانی در تنظیم جدول عایدی بازی استفاده شده است. با به کارگیری - برش های اعداد فازی، ماتریس عایدی بازی با درایه های بازه ای به دست آمده و عایدی مورد انتظار به صورت بازه ای و وابسته به  نوشته شده است. با محاسبه امید ریاضی عایدی مورد انتظار، عایدی ها به صورت قطعی نوشته شده است. پس از ارزیابی اهداف و معیارها یک روش برنامه ریزی ریاضی برای هریک از بازیکنان پیشنهاد شده است. با حل این مسائل راهکارهای بهینه بازیکنان به دست می آید. درنهایت، نحوه مدل سازی یک سناریوی نبرد بازی جنگ بیان شده و به کارگیری و حل این مدل ها شرح داده شده است.

یکی از مسائل مهم در طرح ریزی راهبردی، مدیریت دفاع از پایانه سیلوهای موشک بالستیک قاره پیما است. تاکتیک های مختلفی برای بالا بردن احتمال حفظ این سیلوها در برابر حمله اولیه دشمن مطرح شده است. علاوه بر استفاده از فناوری های جدید، مدیریت فناوری ها در موفقیت بیشتر و شکست کمتر اهمیت زیادی دارد. بازی جنگ یکی از روش های مدیریت دفاعی محسوب می شود. پشتیبان تصمیم بازی جنگ ممکن است از روش های مختلف ریاضیات و هوش مصنوعی در کنار تجربیات خبرگان نظامی استفاده کند. نظریه بازی یکی از روش های مرسوم مورداستفاده در مدل سازی و حل مسائل تصمیم گیری نظامی است. به عنوان نمونه، نحوه تخصیص موشک ها و رهگیرها در حمله و دفاع بخشی از مدیریت فناوری محسوب می شود. در دفاع موشکی ضد بالستیک می توان با تخصیص تعداد بهینه موشک های رهگیر به پایانه های دفاع شده، تعداد سیلوهای حفظ شده را افزایش داد. در این مقاله نحوه به کارگیری نظریه بازی برای تحلیل و مدل سازی این مسئله موردمطالعه قرارگرفته است. راهبرد بهینه هر دو طرف آبی (مدافع) و  قرمز (مهاجم) موردبررسی قرارگرفته است، یعنی مدافع چگونه موشک های رهگیر را تخصیص دهد و مهاجم چگونه موشک های بالستیک چندکلاهکه را توزیع کند. این مسئله به صورت یک بازی مجموع ثابت که حالت خاصی از بازی مجموع صفر است، مدل سازی شده است. سپس، با استفاده از روش کمینه- بیشینه و بیشینه-کمینه به حل مسئله و محاسبه نقطه تعادل پرداخته شده است. .  

روش های تحقیق در عملیات به طور گسترده در کاربردهای نظامی استفاده می شود. نظریه بازی شاخه ای از تحقیق در عملیات است و به دو بخش عمده بازی های همکارانه و غیرهمکارانه طبقه بندی می شود. در این مقاله دو کاربرد خاص نظریه بازی غیرهمکارانه در جنگ الکترونیک مورد بررسی قرار می گیرد. در مورد اول به نبرد بین رادار و جمینگ به عنوان دو مبارز و بازیکنان بازی پرداخته می شود. این نبرد به صورت خاص و در یک مدل بازی مجموع صفر دونفره با تصمیم گیری همزمان بازیکنان مدل سازی می شود. مدل بازی با تعیین راهبردهای محض و ماتریس عایدی بازی طراحی می گردد. سپس نحوه تعیین راهبردهای آمیخته بهینه بازیکنان مورد بررسی قرار می گیرد. این مسأله به صورت بازی مجموع صفر مدل سازی می شود. در ادامه به مطالعه تخصیص منطقی منابع در حمله هوایی با وجود عدم قطعیت نسبت به توانایی های دشمن با استفاده از نظریه بازی های غیرهمکارانه پرداخته می شود. این مسأله نیز با استفاده از مدل بازی های مجموع صفر تشریح می گردد. رزم نامه های مختلف در موقعیت های مشابه مورد بررسی قرار گرفته و نحوه تعیین راهکار بهینه بازیکنان تشریح می گردد.