حمایت از کالای ایرانی

با تعیین شعار «حمایت از کالای ایرانی» به عنوان شعار محوری در سال 1397، رهبر معظم انقلاب ضمن پافشاری دوباره بر اساسی ترین راهبرد اقتصادی انقلاب اسلامی یعنی «حمایت ایمانی از تولید ملی»، رویارویی اقتصادی با دشمن را وارد فاز جدیدی کردند. حمایت مورد نظر معظم له از بُعدهای گوناگونی مانند: حمایت دولتی از کالای ایرانی، تولید کالای با کیفیت و رقابت پذیر به وسیله تولیدکننده ایرانی و تعصب مصرف کننده روی کالای ایرانی تشکیل می شود که پرداختن به هر کدام از این بُعدها به طور مجزا نیازمند مطالعه ای مستقل است. در مقاله پیش رو با بهره مندی از روش اسنادی – کتابخانه ای به عنوان یکی از روش های معتبر در مطالعه های علوم انسانی، ضمن تمرکز بر مفهوم «مصرف متعصبانه» به عنوان یکی از بُعدهای حمایت از کالای ایرانی و واژگان کلیدی مربوط به گفتمان اقتصادی انقلاب اسلامی که به وسیله رهبر معظم انقلاب مطرح شده است، در سه گفتار اصلی به چیستی، چرایی و چگونگی این نوع خاص از رفتار مصرفی می پردازیم. براساس نتیجه های به دست آمده در تحقیق پیش رو مهم ترین الزامات تعصب در مصرف کالای ایرانی عبارت هستند از: کنار گذاشتن الگوهای هزینه - فایده مادی در انتخاب ها، کوشش برای شناختن و شناساندن محصولات با کیفیت ایرانی، انجام اقدام های نمادین در حمایت از کالای ایرانی، تبدیل مصرف کالای خارجی به یک ضد ارزش و برحذر داشتن دیگران از مصرف کالای خارجی که می توانند به عنوان راهبردهای اساسی انقلاب اسلامی در رویارویی با تهاجم تمام عیار اقتصادی دشمن شمرده شوند تا وی را از دست یابی به یکی از مهم ترین اهدافش یعنی پدیدساختن بیکاری فراگیر ناکام بگذارد.

تمایل مشتریان به محصولات داخلی، موضوع اصلی در مطالعات بازاریابی بین الملل است که در سال «حمایت از کالای ایرانی» توجه و مطالعه بیشتری را می طلبد. در این زمینه، پژوهش حاضر می کوشد تفاوتِ گرایش مثبت به محصولات داخلی در طبقات مختلف محصولی را تبیین کند. محققان براساس مطالعاتِ اثر کشور مبدأ، مدلی برای تبیین جانبداری مشتریان از محصولات داخلی در سطح طبقات کالایی اقتباس کرده اند و برای آزمون تجربی آن 297 پرسشنامه تحلیل پذیر درباره خودرو داخلی و 217 پرسشنامه درزمینه برنج داخلی با روش گلوله برفی مجازی جمع آوری و از روش کمترین مربعات جزئی برای مدل سازی استفاده کرده اند. نتایج نشان می دهد گرایش مصرف کنندگان به محصولات داخلی در بین این دو طبقه محصولی تفاوت دارد و «رضایت بیشتر از قیمت و محصول» و «درک ریسک کمتر»، قوم مداری مصرف کننده و گرایش مثبت به محصولات داخلی را در هر دو طبقه محصولی تقویت می کنند. یافته ها تأثیر «قابلیت های تولیدکنندگان» بر گرایش مثبت به خودرو داخلی را تأیید می کنند، اما چنین رابطه ای را درباره برنج داخلی تأیید نمی کند. این پژوهش تأیید می کند تمایل مشتریان به «حمایت از کالای ایرانی» تا حد زیادی درون صنایع شکل می گیرد؛ بنابراین با برنامه های بلندمدت می توان حمایت از محصولات داخلی را تقویت کرد.

تبلیغات در تلویزیون از جمله عناصری است که این رسانه به منظور تغییر ارزش ها و نگرش های مردم از آن بهره می جوید. امروزه نوع جدیدی از آگهی ، به نام آگهی های خدمات عمومی، به منظور حل برخی مسائل و مشکلات مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره از شبکه های مختلف سیما، با هدف تغییر نگرش مخاطبان پخش می شوند. آگهی های مرتبط با حمایت از کالای ایرانی نیز در این دسته قرار می گیرند. در این پژوهش پنج آگهی مرتبط با حمایت از تولیدات ملی، که از شبکه های مختلف تلویزیون در طی سال 1397 پخش شده اند، با رویکرد نشانه شناختی رولان بارت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. این پژوهش، با هدف شناخت دال و مدلول های موجود در متن آگهی ها و بررسی چگونگی استفاده از انواع نشانه ها و رمزگان در این آگهی ها انجام و این نتیجه حاصل شد که تولیدکنندگان این تبلیغات، برای تشویق مردم به حمایت از تولید ملی و شکستن اسطوره   “کیفیت خوب ” کالای خارجی و جلوگیری از مصرف گرایی، با نمایش خرید محصولات خارجی توسط ایرانیان، که به تعطیلی کارخانه ها و بیکاری کارگران منجر می شود، سعی در تحریک عواطف و احساسات مخاطبان دارند. همچنین از عناصر داستانک، مقدمه چینی، شخصیت هایی از جنس خود مردم، امید به نسل آینده و غیره در این آگهی ها استفاده شده است.