مدیریت راهبردی پژوهش و فناوری

پژوهش و فناوری اغلب نیازمند حمایت بوده و در این راستا در اغلب کشورها، سازمان ها یا نهادهایی برای حمایت مالی و غیر مالی از فعالیت های پژوهش و فناوری شکل می گیرد. عدم وجود نگرش جامع و یکپارچه برای هدایت پروژه های پژوهش و فناوری در این سازمان ها منجر به ناکارآمدی فعالیت های انجام شده در حمایت از پژوهش و فناوری گردیده است. هدف از این مقاله تبیین مدل مدیریت راهبردی پژوهش و فناوری در یکی از سازمان های حمایت کننده از پژوهش و فناوری از طریق ارائه یک الگوی تفضیلی از مراحل تکامل دستاوردهای پژوهش و فناوری به منظور فراهم کردن بستر پیاده سازی نظام مدیریت راهبردی پژوهش و فناوری در سازمان مورد مطالعه است. روش تحقیق مورد استفاده «مطالعه موردی بسط یافته» بوده و در راستای اجرای تحقیق حوزه فعالیت های مورد حمایت این سازمان مطابق با فرآیند ایده تا بازار در چهار حوزه شامل حوزه های ایده پردازی، پژوهشی، توسعه فناوری و تجاری سازی تقسیم بندی شد. سپس انواع ورودی ها و خروجی های هر یک از مراحل تعریف گردید و شیوه حمایت سازمان حمایت کننده از پژوهش و فناوری در این حوزه ها تعریف و نحوه تسهیم مالکیت و منافع دستاوردها نیز تعیین شد. در پایان به نتیجه گیری و اشاراتی در خصوص ویژگی های مدل پرداخته شده است.

آینده نگاری به عنوان یک ابزار تحلیلی-چشم اندازی متمایز،توسعه پیدا کرده است:این ابزار آینده های آلترناتیو از فیلد های (رشته های)مختلف ذینفع، مورد توجه قرار می دهد و بدین ترتیب به فرآیندهای تصمیم گیری در سطوح مختلف کمک می نماید. این مقاله چشم اندازهای مختلف ارزیابی آینده پژوهی را در نظر می گیرد و از طریق برقراری نگاشت بین این چشم اندازها ، با کارکردهای سیاستی آینده پژوهی،چارچوبی را برای شناسایی و اولویت بندی متغیر های موثر بر ابعاد یک پروژه آینده پژوهی در حوزه تحقیقات ناجا ارائه می کند .

در دنیای امروز صنایع باید همگام با تحولات فناوری حرکت کنند ولازمه این حرکت داشتن استراتژی فناوری مناسب است. انتخاب حوزه های جدید کسب وکار با توجه به توانمندی های صنایع از تصمیمات مهمی است که باید توسط مدیریت کلان بنگاه ها اتخاذ شود. بدین ترتیب بنگاه ضمن حفظ توانمندی های قبلی خود، توانمندی های لازم جهت تولید محصولات وارائه خدمات جدید بدست می آورد. استراتژی فناوری همانا بکارگیری و توسعه و نگهداری کلیت دانش و توانائی شرکت است. گرچه فناوری عامل بسیار مهمی به شمار می رود ولی به تنهائی برای تضمین موفقیت کسب و کار کافی نیست. کسب و کار موفق همانا یکبارچه سازی نوآوری فناوری با تولید و بازاریابی و مالی و نیروی انسانی در راستای تحقق اهداف تعیین شده شرکت است. اولین و مهمترین گام در مدیریت استراتژیک فناوری تدوین یک برنامه است که اولویت های سرمایه گذاری بنگاه در حوزه فناوری را برای یک افق بلند مدت مشخص کند. با توجه به قدمت شرکت ملی ذوب آهن و جهش فناورانه آن در سالهای اخیر، در این پژوهش تلاش نموده ایم با استفاده از مدل هکس و مازلوف استراتژژی های فناوری این شرکت را مشخص نمائیم.