کسب وکار اینترنتی

آگاهی اندک از تجارت الکترونیک چه از جانب مشتریان و چه از جانب ارائه کنندگان خدمت و کالا، از موانع عمده به کارگیری این نوع کسب وکار در ایران   به حساب می آید. یکی از این موارد وفاداری مشتریان و عوامل مؤثر بر آن در دنیای تجارت الکترونیک است. از طرفی استفاده مکرر از الفاظ مبهم همچون "سایت باکیفیت" که معنای دقیق و استانداردی بین افراد مختلف ندارد، از دیگر مشکلات درک عوامل مؤثر در وفاداری الکترونیک به حساب می آید. در پژوهش حاضر که از نوع کاربردی است، ابتدا با مرور ادبیات موضوع، عوامل تأثیرگذار بر وفاداری الکترونیک به صورت مدلی پیشنهادی ارائه و تائید شد. سپس با استفاده از منطق فازی اقدام به طراحی موتور استنتاج فازی و پیشنهاد قواعد فازی شد. مقایسه قواعد با دو سایت به عنوان نمونه های دنیای واقعی نشان از صحت قواعد پیشنهادی داشت. بررسی قواعد مستخرج نشان داد که از یک طرف مشخصات خرید و کیفیت وب سایت در تصمیم گیری مشتری بسیار حائز اهمیت است؛ از طرف دیگر اعتماد نمی تواند به طور مستقیم ایجاد وفاداری کند اما نبود آن، اثر منفی بر وفاداری مشتری خواهد گذاشت. نتایج به دست آمده مشخص کرد که در زمینه وفاداری مشتری، لازم است تا اصول و مفاهیم تئوری بهداشت و انگیزش هرزبرگ مورد توجه قرار گیرد تا بتوان استراتژی صحیح در مدیریت کسب وکار الکترونیکی را اتخاذ نمود.

نیاز به تبلیغات در فضای اینترنت امروزه به یک ضرورت برای کسب وکارهای اینترنتی و غیراینترنتی تبدیل شده است. کسب وکارهای دیجیتال مارکتینگ، کسب وکارهای نوپایی در ایران است که تحلیل جامعه شناختی این کسب وکارها یکی از نیازهای ضروری جهت رشد و توسعه آنها است. این مقاله سعی دارد عوامل مؤثر بر اشتغال افراد در کسب وکار های تبلیغاتی اینترنتی را احصاء و مورد بررسی قرار دهد. برای دستیابی به این مهم، پس از کنکاش در نظریات مختلف جامعه شناسی، روان شناسی، علوم تربیتی و... یک مدل نظری با رویکرد بین رشته ای ارائه شد و6 متغیر استعداد، علاقه، فرهنگ سازمانی، مزایای شغلی، طبقهٔ اجتماعی اقتصادی و بازار کار به عنوان عوامل مهم تأثیرگذار بر اشتغال در کسب وکارهای تبلیغاتی اینترنتی تعیین شد. سپس با توزیع پرسشنامه محقق ساخته در بین نمونهٔ جامعهٔ آماری، فرضیات تحقیق مورد آزمون قرار گرفت و با استفاده از آزمون همبستگی اسپیرمن معناداری 5 فرضیه از ۶ فرضیه با متغیر وابستهٔ «اشتغال» (به جز عامل طبقه اجتماعی اقتصادی) مورد تأیید قرار گرفت. همچنین بر اساس یافته های آزمون معادلات ساختاری (لیزرل) معناداری متغیرهای مستقل «علاقه» و «بازار کار» با متغیر وابستهٔ «اشتغال» مورد تأیید قرار نگرفت و مشخص شد که عامل استعداد (با ضریب استاندارد 3/0) و مزایای شغلی (با ضریب استاندارد 62/0) بیشترین تأثیر را در جذب شاغلین  به کسب وکارهای تبلیغاتی اینترنتی داشته اند.

عدم شفافیت و پیچیدگی و سخت گیرانه بودن فرایند دریافت مجوز برای ثبت یا آغاز فعالیت، یکی از معضلات مهم کسب و کارها در ایران است. این امر درخصوص کسب وکارهای نوظهور با پیچیدگی بیشتری همراه است. بسیاری از کسب وکارهای نوپای اینترنتی یا اصطلاحاً استارت آپ ها با ابهام در زمینه مجوزهای فعالیت خود روبه رویند. در این مقاله می کوشیم تا درباره موضوع مجوزهای کسب وکار، با تأکید بر کسب وکارهای اینترنتی، بحث کنیم. قوانین و مقرراتی که در سال های اخیر از سوی مراجع ذی ربط به تصویب رسیده است، از قبیل قانون اجرای اصل 44 قانون اساسی، قانون بهبود مستمر محیط کسب وکار، قانون برنامه پنجم و ششم توسعه، و قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، حاوی مصوبات درخور توجهی درخصوص مجوزهای کسب وکارند که در صورت اجرایی شدن آن ها، فرایند صدور مجوزها تسهیل خواهد شد و درنتیجه فضای کلی کسب وکار در کشور تا حدی بهبود خواهد یافت. درخصوص کسب وکارهای الکترونیکی نیز، اگرچه تصویب و ابلاغ آیین نامه اجرایی چگونگی صدور مجوز و نحوه نظارت بر فعالیت افراد صنفی در فضای مجازی و بازاریابی شبکه ای و نیز دستورالعمل اعطای نماد اعتماد الکترونیک و نظارت بر کسب وکارهای اینترنتی، گام های مثبتی در راستای سامان دهی فعالیت های اقتصادی در فضای مجازی به شمار می روند، کماکان خلأها و ابهامات بسیاری در این زمینه وجود دارد. ذر پژوهش حاضر، با شیوه تحلیلی توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی، فرایند صدور مجوز برای کسب وکارهای الکترونیکی بررسی شده است.

به دلیل مزایای فراوانی که کسب وکارهای اینترنتی برای اقتصاد، مشتریان و جوامع دارند، راه اندازی کسب وکارهای اینترنتی و تداوم آنها، هم واره یکی از مسائل مهم برای کارآفرینان بوده است. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر رشد و موفقیت کسب وکارهای اینترنتی است. بدین منظور، با استفاده از روش پویایی سیستم، عوامل اصلی مؤثر بر رشد یک فروشگاه اینترنتی پوشاک[1]، شناسایی و روابط آنها به شکل نمودار علت ومعلولی مشخص شد. درنهایت، با استفاده از نمودار علت ومعلولی و با استناد به نظر خبرگان و پیشینه پژوهش، نمودار جریان تهیه شد. داده های لازم برای شبیه سازی مدل از مصاحبه با مدیران این فروشگاه به دست آمده و مدل در نرم افزار ونسیم برای مدت 100 ماه شبیه سازی شده است. اعتبار مدل، ازطریق اجرای آزمون های بخشی و حد نهایی، تأیید شده است. سپس سیاست های افزایش مهارت بازاریابان، بهبود کیفیت وب سایت و اعتماد وب سایت برای شناسایی عوامل مؤثر بر رشد و بهبود عملکرد کسب وکارهای اینترنتی، پیشنهاد شد و نتیجه حاصل از اجرای این سناریوها شبیه سازی شد. یافته ها نشان داد افزایش مهارت بازاریابان، بهبود کیفیت وب سایت و اعتماد وب سایت موجب افزایش مشتریان بالفعل می شود که نشان از رشد کسب و کار دارد. همچنین، رشد مشتریان بالفعل موجب افزایش گردش جریانات نقدی و افزایش منابع انسانی می شود. از میان این سه سناریو، افزایش مهارت بازاریابان تأثیر بیشتری بر رشد کسب وکار داشت. این پژوهش، مدل کسب وکار اینترنتی پویای مناسبی را در اختیار صاحبان کسب وکارهای اینترنتی قرار می دهد تا بتوانند با استفاده از نتایج سیاست های پیشنهادی بر فعالیت های اصلی مرتبط با رشد و عملکرد کسب وکارشان تمرکز کنند. [1]. www.nilushop.com

نظر به استفاده بخش قابل توجه اشخاص از کسب و کارهای پلتفرمی مبتنی بر اینترنت و اثرگذاری بسزای آنها بر حقوق مصرف کننده، امروزه تنظیم قواعد رقابت و ضدانحصار بر این دسته از کسب و کارها ضرورتی مضاعف یافته است. این پژوهش با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای و رویکرد تحلیلی- توصیفی در مقام اثبات ضرورت بازنگری در قواعد سنتی حقوق رقابت در این زمینه، به این نتیجه دست یافته است که ویژگی های برجسته اقتصادی پلتفرم های دیجیتال همچون «اثر شبکه ای»، «کاهش هزینه های مبادله»، «جایگزینی مالکیت با دسترسی»، «شکسته و خرد شدن عرضه و تقاضا»، «صرفه ناشی از مقیاس و صرفه ناشی از گستره  قابل توجه»، «ارتقای همزمان صرفه ناشی از مقیاس و قابلیت شخصی سازی» و «اهمیت اساسی داده ها» سبب بروز چالش های رقابتی در زمینه هایی چون «انحصارگرایی مضاعف»، «تعریف بازار»، «تشخیص سهم بازار و قدرت بازاری» و «سنجش رفتارهای ضدرقابتی» شده اند که ضوابط و قواعد سنتی حقوق رقابت قاصر از پاسخگویی و رفع آنها است.

کسب و کارهای اینترنتی در حال حاضر گسترشی چشمگیر در سطح جهان داشته اند. یکی از حوزه های مهم که عرصه به کارگیری کسب و کارهای اینترنتی است، حوزه خیریه است. کسب وکارهای اینترنتی مؤسسات خیریه یکی از موضوع های جدیدی است که در عرصه حکمرانی خیریه ها مطرح شده است. پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی کسب وکار اینترنتی مؤسسات خیریه در کشور انجام شده است. در راستای هدف این پژوهش، ابتدا مبنای نظری حوزه الگو های کسب وکار و الگو های کسب وکار اینترنتی و همچنین مؤسسات خیریه مطالعه و بررسی شدند. روش شناسی پژوهش حاضر از نوع کیفی و اکتشافی است و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از روش تحلیل مضمون بهره گرفته است. به منظور پاسخ دادن به پرسش اصلی، ابتدا مصاحبه های نیمه ساختاریافته با صاحبان کسب وکار اینترنتی خیریه ها انجام شدند. سپس، با استفاده از روش تحلیل مضمون، مصاحبه ها تحلیل شدند و شبکه مضامین مستخرج از مصاحبه ها با 353 مضمون پایه، 51 مضمون سازمان دهنده و 10 مضمون فراگیر شامل ارزش پیشنهادی، فعالیت اصلی، منابع اصلی، شرکای کلیدی، مشتریان، روابط با مشتریان، مسیرهای توزیع، هزینه ها، جریان های درآمدی و محیط به دست آمدند. اصلاح قوانین بالادستی مرتبط با خیریه ها به منظور تسهیل گسترش خیریه های اینترنتی در کشور، لزوم طراحی قرارگاه و نهاد شورای عالی بالادستی برای مدیریت خیریه ها و کسب وکارهای اینترنتی، بهبود دسترسی کسب وکارهای اینترنتی به فضای مجازی و در نظر گرفتن تسهیلات مناسب برای آن ها از جمله مهم ترین اقداماتی هستند که برای گسترش کسب وکار اینترنتی خیریه ها باید در دستور کار سیاست گذاران قرار گیرند.