روانی- اجتماعی

مقدمه: این پژوهش به منظور اثربخشی توانبخشی روانی- اجتماعی در کاهش علائم منفی و بهبود مهارت های اجتماعی مبتلایان به اسکیزوفرنی مزمن انجام شد. روش: روش پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون- پس آزمون بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، از بین جامعه آماری که شامل تمامی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مزمن در مراکز شبانه روزی توانبخشی بیماران مزمن روانی در شهر سنندج بوده، 30 نفر از مبتلایان در دو گروه آزمایش و کنترل (هر کدام 15 نفر) انتخاب گردید. مداخله های انجام شده در 12 جلسه (توان بخشی روانی- اجتماعی) به کمک پیش آزمون- پس آزمون ارزیابی شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های علائم منفی اندریسن و مهارت های اجتماعی ده بزرگی استفاده و فرضیه های پژوهش نیز از طریق آزمون تحلیل واریانس چندراهه محاسبه شدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که توانبخشی روانی- اجتماعی در کاهش علائم منفی مبتلایان به اسکیزوفرنی مزمن تأثیر معناداریدارد. توانبخشی روانی- اجتماعی در بهبود مهارت های اجتماعی مبتلایان به اسکیزوفرنی مزمن تأثیر معناداری دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده، بکارگیری روش های غیردارویی همچون توانبخشی روانی-اجتماعی در کاهش علائم منفی و بهبود مهارت های اجتماعی مبتلایان به اسکیزوفرن توصیه می شود.

هدف این فراتحلیل، تعیین ویژگی های زیستی، شناختی و روانی- اجتماعی والدین خویشاوند و غیرخویشاوند با بیش از یک فرزند استثنایی در ایران بود. روش پژوهش، فراتحلیل بود. این پژوهش با استفاده از تکنیک فراتحلیل و با یکپارچه کردن نتایج تحقیقات مختلف، اندازه اثر ویژگی های زیستی، شناختی و روانی- اجتماعی والدین خویشاوند و غیرخویشاوند با بیش از یک فرزند استثنایی را مشخص نمود. در مجموع نه پژوهش قابل قبول از لحاظ روش شناختی انتخاب شدند و فراتحلیل بر روی آنها انجام گرفت. منابع جستجوی داد ه ها، اسناد علمی دانشگاه ها، پایگاه مجلات تخصصی نور، پایگاه اطلاعات علمی و پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران بودند. ابزار پژوهش چک لیست فراتحلیل بود. یافته های پژوهش نشان داد که میزان اندازه اثر ویژگی های زیستی، شناختی و روانی- اجتماعی والدین خویشاوند و غیرخویشاوند با بیش از یک فرزند استثنایی بالا بود. بنابراین، به نظر می رسد که برنامه های آموزشی قبل از ازدواج بتواند به عنوان روشی مناسب برای پیشگیری از ازدواج های خویشاوندی مورد استفاده قرار گیرد. از طرف دیگر، برنامه ریزی برای پیشگیری از آسیب های زیستی، شناختی و روانی- اجتماعی در والدین خویشاوند با بیش از یک فرزند استثنایی اهمیت ویژه ای دارد.

مصدومیت های ورزشی ازجمله بحران های شایعی است که بر کیفیت زندگی ورزشکاران تأثیر مهمی دارد. ورزشکاران واکنش روانی یکسانی به آسیب دیدگی های ورزشی نشان نمی دهند و این واکنش ها تحت تأثیر عوامل متعددی است. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل تسهیلگر روانی-اجتماعی در بازتوانی ورزشکاران مصدوم انجام گرفت. جامعه پژوهش را تمام ورزشکاران مصدوم ناشی از فعالیت های ورزشی در شهر تهران را در سال 1399 تشکیل می داد. 17 مشارکت کننده با استفاده از نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و با استفاده از روش تحلیل محتوای قراردادی تحلیل شدند. پس از پیاده سازی مصاحبه ها 200 کد اولیه استخراج شد، پس از مطالعه متن با مقایسه کدها طبقات شناسایی شدند. یافته های این پژوهش نشان داد که عوامل تسهیلگر روانی-اجتماعی در بازگشت به بازی شامل دو طبقه دریافت حمایت های روانی-اجتماعی ورگه های شخصیتی بودند. طبقه حمایت روانی- اجتماعی مناسب دارای سه زیر طبقه بود که شامل حمایت خانواده، حمایت تیم و ارتباط با روانشناس بود. طبقه بعدی از عوامل تسهیلگر روانی-اجتماعی در بازگشت به بازی، رگه های شخصیتی بود که شامل پنج طبقه خودکارامدی، پایداری، شفقت خود، پذیرش، مثبت نگری بود. نتایج این پژوهش نشان داد که ترکیبی از عوامل شخصیتی، محیطی و اجتماعی مرتبط با روان می تواند بر فرایند بازگشت به بازی اثر تسهیلی داشته باشد. شناخت این عوامل که متناسب با زمینه اجتماعی و تجربه واقعی ورزشکاران به دست آمده است، می تواند به مربیان، روانشناسان ورزشی و طراحی بسته های بازتوانی روانی-اجتماعی برای افراد مذکور کاربرد مهمی داشته باشد، یعنی از طریق تقویت عوامل تسهیلگر به فرایند بازتوانی و بهبودی کمک کرد.

در این مقاله به طراحی یک الگو فرضی مبتنی بر واکنش های روانی – اجتماعی بعد از وقوع زلزله احتمالی در شهر تهران پرداخته ایم. این الگو فرضی به چهار مرحله ی نارضایتی، ازدحام، شورش و غارتگری تقسیم گردیده است که در هر مرحله عوامل هیجانی شوک، ترس، وحشت، غم، تنفر، احساس ناکامی، خشم، اضطراب و احساس ناامنی به طور مجزا نشان داده شده است. این الگو فرضی خاطر نشان می سازد که پیامدهای روانی - اجتماعی زلزله تهران به دو بخش پرخاشگری – غارتگری و ناامنی – ترک اجباری طبقه بندی می شوند. بخش پرخاشگری – غارتگری نشان می دهد که علاوه بر تلفات ناشی از زلزله، تلفات دیگری ناشی از درگیری های بین پلیس - غارتگران و مردم - غارتگران به وجود خواهد آمد. همچنین بخش ناامنی – ترک اجباری اشاره به مهاجرت بیشتر ساکنین تهران به زادگاه خود برای نجات جان و مال خود دارد، زیرا پیش بینی می گردد که تهران تا دو سال پس از وقوع زلزله قابل سکونت نباشد. در بخش دیگری از مقاله اشاره به مفهوم تاب آوری در زلزله احتمالی تهران می گردد و تمرکز بر این دارد که آموزش تاب آوری و اجرای برنامه های مشترک میان دولت و مردم می تواند به افزایش سطح تاب آوری در جامعه در زمان زلزله منجر گردد. از این رو گمان می رود که با افزایش تاب آوری در سطح جامعه، چهار مرحله فرضی واکنش های روانی - اجتماعی از نارضایتی تا غارتگری هیچ گاه به واقعیت تبدیل نگردد. در آخر، به برخی از ویژگی های افراد و جامعه تاب آور و نقش مسئولیت پذیری پس از بحران پرداخته شده است.