مدیریت کیفیت زنجیره تامین

امروزه استفاده از قابلیت های مدیریت کیفیت، می تواند موجب بهبود عملکرد زنجیره تامین شود. در همین راستا در سال های اخیر مفهوم مدیریت کیفیت زنجیره تامین به عنوان ایده جدید مدیریتی که جنبه هایی از مدیریت زنجیره تامین و مدیریت کیفیت را ترکیب کرده ظهور پیدا کرده است، ولی با این وجود مطالعات انجام شده در این زمینه محدود می باشد. لذا در این پژوهش سعی بر آن شده است تا مفهوم کیفیت درمدیریت زنجیره تامین با استفاده از سازه های شخصی خبرگانی که در گستره زنجیره تامین صنعت روی استان زنجان، در بطن اقدامات مدیریت کیفیت قرار دارند، واکاوی شده و تعریف شود. بدین منظور از روش شبکه خزانه که روشی برای استخراج سازه های ذهنی افراد است، استفاده گردید. در همین راستا مبتنی بر روش مذکور با 20 نفر از خبرگان مصاحبه به عمل آمد و از آنجا که کمیت سازه های به دست آمده از مصاحبه ها بیش از تعدادی بود که بتوان آن ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد، با استفاده از روش تحلیل محتوا، سازه های مشابه جمع بندی و ترکیب شده و در 31 طبقه در قالب سازه های ثانویه تحت عناوین مناسبی دسته بندی شدند. سپس این 31 سازه مبتنی بر مبانی نظری و پیشینه پژوهش، در قالب هشت بعد خوشه بندی شدند.این هشت بعد نشان دهنده چند بعدی بودن مفهوم کیفیت در مدیریت زنجیره تامین می باشند.

هدف از این تحقیق، بررسی روابط موجود بین اقدامات و عملکرد SCQM و نوآوری است. این مدل از طریق تحلیل مسیر با استفاده از داده های مقطعی صنعت خودرو ایران طراحی و تست شده است . با استفاده از یک روش کمی، 280 نفر از 500 مدیر ارشد و اجرایی در صنعت خودرو ایران در این نظرسنجی شرکت کرده و آن را تکمیل نمودند. از طریق مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) برای بررسی فرضیه های پژوهش و مدل مفروض استفاده شد. این یافته ها اثر مثبت رویه های مدیریت کیفیت زنجیره تامین بر نوآوری و عملکرد سازمانی را پوشش میدهند.نتایج حاصل از آنالیز نشان می دهد که نوآوری تا حدی بر رابطه بین رویه های مدیریت کیفیت زنجیره تامین و عملکرد سازمانی تاثیر میگذارد. همچنین این مطالعه تاثیرات های نظری و تجربی را در پی داشته است. نتایج این پژوهش مدیران را قادر می سازد به ارزیابی نقاط قوت و ضعف سازمان خود و در نتیجه توسعه استراتژی های مناسب در جهت بهبود عملکرد سازمانی خود بپردازند .

پژوهشگران در سال های اخیر مفهومی را با عنوان «مدیریت کیفیت زنجیره تامین» معرفی و توسعه داده اند و از آن به عنوان آخرین مرحله در حرکت به سوی «مدیریت کیفیت فراگیر» نام می برند و به عنوان یک رویکرد سیستمی برای بهبود عملکرد سازمان ها تعریف می شود که فرصت های ایجاد شده به وسیله ارتباطات پایین دست و بالادست با تامین کنندگان و مشتریان را در سازمان جاری می سازد. مقاله حاضر با هدف تعیین تاثیر مدیریت کیفیت زنجیره تامین بر عملکرد سازمانی با در نظر گرفتن نقش متغیرهای میانجی مدیریت کیفیت و مدیریت زنجیره تامین به رشته تحریر درآمده است و تلاش می کند پنج فرضیه را به آزمون بگذارد. این پژوهش با روش توصیفی- پیمایشی صورت گرفته و جامعه آماری آن به صورت هدفمند انتخاب شده است. برای جمع آوری اطلاعات از یک پرسشنامه محقق ساخته متشکل از 27 سوال استفاده شد که 150 نفر به سوالات آن پاسخ دهند و  پایایی آن نیز توسط نرم افزار SPSS، 990/0 محاسبه و از آنجائی که داده ها نرمال بودند، برای تجزیه و تحلیل آن ها از تحلیل عاملی تائیدی با استفاده از نرم افزار LISREL بهره جویی شده است. عمده ترین نتایج پژوهش به این قرار است: متغیر زمینه ای 92% بر مدیریت کیفیت و 90% بر مدیریت زنجیره تامین تاثیرگذار است. مدیریت کیفیت 83% بر کیفیت زنجیره تامین و مدیریت زنجیره تامین نیز 90% بر کیفیت زنجیره تامین تاثیرگذار است. کیفیت زنجیره تامین نیز 98% بر عملکرد سازمانی تاثیرگذار است.

اهمیت عملکرد نوآوری به عنوان یکی از ابعاد مهم عملکرد شرکت ها، در ادبیات مدیریت کیفیت زنجیره تأمین (SCQM) به اندازه کافی مورد تأکید و بررسی قرار نگرفته است. علاوه بر این، تحقیقات داخلی در مورد قابلیت های SCQM، به عنوان محرک اساسی SCQM، بسیار محدود بوده است. برای پر کردن این شکاف تحقیقاتی، این مقاله به بررسی اینکه چگونه قابلیت های SCQM و عملکردهای SCQM می توانند بر نوآوری و عملکرد عملیاتی شرکت تأثیر گذار باشد و نحوه تعامل آنها با یکدیگر چگونه است، پرداخته است. ب ه همی ن منظ ور اطلاع ات مورد نیاز از جانب م دیران و کارشناسان بنگاه های فعال در صنایع غ ذایی استان گلستان با استفاده از پرسش نامه گ ردآوری و مورد تجزی ه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد شیوه های SCQM تأثیر مثبتی بر قابلیت های SCQM دارد. از نتایج به دست آمده دیگر اینکه شیوه های SCQM تأثیر مثبتی بر عملکرد عملیاتی صنایع غذایی استان گلستان ندارد. همچنین نتایج نشان داد قابلیت های SCQM تأثیر مثبتی بر عملکرد نوآوری ندارد.