ابولفضل کزازی

شرکت ها به عنوان یکی از بارزترین مشخصه های جوامع امروزی به سرعت در حال تغییر و تحول هستند و در شرایط کنونی ارتقاء قابلیت های نوآوری یکی از اهداف عمده هر سازمان زنده و فعال محسوب می گردد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر قابلیت های نوآوری در روابط خریدار-تامین کننده در حضور ریسک های فرصت طلبی و مالکیت فکری است. نمونه آماری در این تحقیق 95 نفر از مدیران زنجیره تامین شرکت های فعال در صنعت پله برقی و آسانسور می باشد. داده های جمع آوری شده با استفاده از متد حداقل مربعات جزئی و نرم افزار اسمارت پی ال اس مورد تحلیل قرارگرفت. یافته ها بیانگر تاثیر مثبت و معنادار سرمایه اجتماعی بر قابلیت های نوآوری (و غیر مستقیم از طریق ریسک مالکیت فکری) دارد. همچنین ریسک های فرصت طلبی و مالکیت فکری بر قابلیت های نوآوری تاثیر منفی معناداری دارند. نتایج این تحقیق برای مدیران این حقیقت را آشکار می سازد که با سرمایه گذاری روی سرمایه اجتماعی در ارتباط خریدار- تامین کننده نه تنها متضرر نمی شوند بلکه به مزیتی رقابتی از طریق قابلیت های نوآوری نیز دست پیدا می کنند.

یکی از مهمترین مسائل حوزه فرهنگی و اجتماعی، ارزیابی عملکرد است. از آنجا که ماهیت فعالیت های فرهنگی و اجتماعی ناملموس، و تنیده با انتزاع است، ارزیابی نتایج وآثار آن به صورت ذاتی با دشواری همراه است. تعریف این مسئله در یک بستر بروکراتیک همچون شهرداری تهران، با دشواری مضاعف در عرصه اجرا همراه است. اثربخشی فعالیت های فرهنگی و اجتماعی در شهرداری تهران با سایر ماموریت های این دستگاه اجرایی از جمله خدمات شهری، خدمات فنی و عمرانی و امثالهم، حسب تجارب موجود موجب تضعیف حوزه فرهنگی و اجتماعی و اطلاق برچسب ناکارآمد بودن فعالیت های این حوزه شده است. با توجه به این واقعیت امر، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت خدمات معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران در حوزه فرهنگ و هنر و تاثیر آن بر رضایت شهروندان انجام گرفته است. روش پژوهش از منظر هدف کاربردی و از نظر جمع آوری اطلاعات یک پژوهش توصیفی- پیمایشی محسوب می شود. در راستای هدف پژوهش پس از استخراج عوامل مؤثر در کیفیت خدمات معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران، پرسشنامه با بهره گیری از ادبیات موضوع تنظیم گردید. پرسشنامه تدوین شده بین 450 نفر از شهروندان مناطق 22گانه شهر تهران که طی یکسال گذشته حداقل یکبار از خدمات فرهنگی و هنری معاونت فرهنگی و اجتماعی تهران بهره مند شدند، بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای بصورت تصادفی ساده توزیع گردید.

مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط میان نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر، مدیریت کیفیت جامع، مدیریت زنجیره تأمین، ویژگی های سازمان یادگیرنده و عملکرد عملیاتی انجام گرفته است. در راستای انجام عملیات پژوهش ابتدا با مطالعه مبانی نظری چارچوب مفهومی پژوهش ارائه شد. در مرحله بعد با تدوین و توزیع پرسشنامه بین 180 نفر از جامعه آماری پژوهش متشکل از مدیران عالی، میانی و عملیاتی آگاه نسبت به موضوع مورد بررسی شرکت های صادراتی استان گلستان بصورت تصادفی ساده توزیع، اطلاعات مورد نیاز جهت بررسی فرضیه های پژوهش جمع آوری گردید. در نهایت تعداد 146 پرسشنامه تکمیل شده برگشتی تحت پوشش تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری مبتنی بر روش حداقل مربعات جزیی قرار گرفت. نتایج بدست آمده بر اساس این تکنیک مشخص کرد نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر تأثیر مثبتی بر مدیریت کیفیت جامع دارد، درصورتی که نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر نتوانسته است به تنهایی نتیجه قابل قبولی برای دستیابی به عملکرد عملیاتی بدست آورد و ملزم به وجود مدیریت کیفیت جامع برای این امر می باشد. نتیجه دیگری که بدست آمد، حاکی از تأثیر مثبت مدیریت کیفیت جامع و مدیریت زنجیره تأمین و نقش میانجی مدیریت زنجیره تأمین در دستیابی به عملکرد عملیاتی بین دو متغیر مدیریت کیفیت جامع و عملکرد عملیاتی می باشد. علاوه بر این نتایج مشخص کرد مدیریت کیفیت جامع تأثیر مثبتی بر سازمان یادگیرنده دارد و سازمان یادگیرنده نقش مهمی بین مدیریت کیفیت جامع و عملکرد عملیاتی شرکت های صادراتی استان گلستان دارد.

اهمیت عملکرد نوآوری به عنوان یکی از ابعاد مهم عملکرد شرکت ها، در ادبیات مدیریت کیفیت زنجیره تأمین (SCQM) به اندازه کافی مورد تأکید و بررسی قرار نگرفته است. علاوه بر این، تحقیقات داخلی در مورد قابلیت های SCQM، به عنوان محرک اساسی SCQM، بسیار محدود بوده است. برای پر کردن این شکاف تحقیقاتی، این مقاله به بررسی اینکه چگونه قابلیت های SCQM و عملکردهای SCQM می توانند بر نوآوری و عملکرد عملیاتی شرکت تأثیر گذار باشد و نحوه تعامل آنها با یکدیگر چگونه است، پرداخته است. ب ه همی ن منظ ور اطلاع ات مورد نیاز از جانب م دیران و کارشناسان بنگاه های فعال در صنایع غ ذایی استان گلستان با استفاده از پرسش نامه گ ردآوری و مورد تجزی ه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد شیوه های SCQM تأثیر مثبتی بر قابلیت های SCQM دارد. از نتایج به دست آمده دیگر اینکه شیوه های SCQM تأثیر مثبتی بر عملکرد عملیاتی صنایع غذایی استان گلستان ندارد. همچنین نتایج نشان داد قابلیت های SCQM تأثیر مثبتی بر عملکرد نوآوری ندارد.