مدیریت عملکرد کارکنان

همسویی کارکنان با استراتژی یکی از مهمترین چالش های پیش روی سازمان ها برای اجرای موفق راهبردهایشان است. اگرچه نظام مدیریت عملکرد کارکنان یکی از مهمترین سازوکارهای مدیریتی برای این مهم محسوب می شود اما فقدان و یا ضعف آن به ویژه در سازمان های دولتی و شبه دولتی کشور، که بخش اعظم اقتصاد کشور را تشکیل می دهند، مشهود بوده و اصلاح آن اجتناب ناپذیر است. ابزار کارت امتیازی متوازن فردی یکی از موفق ترین شیوه های مدیریت عملکرد کارکنان است که می تواند ابتدا اهداف شخصی کارکنان را با استراتژی سازمان همسو کرده و سپس پاداش کارکنان را به اهداف کمّی شاخص های موجود در کارت امتیازی متّصل کند. در این مقاله تجربه ی موفق حاصل از پیاده سازی الگوی کارت امتیازی متوازن فردی در معاونت اداری و مالی کمیته امداد امام خمینی (ره) بر اساس یک روش شناسی پنج مرحله ای تشریح شده است که در آن با طراحی نقشه های استراتژی و کارت های امتیازی معاونت همسو با اهداف کلان امداد، دوازده تیم مضمون استراتژیک تشکیل و پس از طراحی کارت امتیازی فردی کلیه کارکنان طی دو مرحله، نحوه محاسبه و پرداخت اضافه کاری کاملاً تغییر کرده و حدود 25% از آن مستقیماً بر اساس عملکرد پرداخت می گردد. صرف نظر از نتایج قابل توجه اجرای استراتژی در سطح سازمانی، از جمله دستاوردهای مستقیم اجرای این طرح برای کارکنان می توان به کاهش 30% میانگین سرانه اضافه کار حضوری کارکنان، افزایش 4 برابری میانگین سرانه فعالیت های ورزشی و تبدیل شدن استراتژی به عنوان 25% از کار هر روز هر فرد اشاره کرد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل رفتار مطلوب مدیران و رهبران در پیاده سازی موفق سیستم مدیریت عملکرد در سازمان های دولتی انجام گرفته است. این پژوهش با استفاده از روش کیفی و ازطریق تحلیل تم مصاحبه های 16 نفر از مدیران و کارکنان ستاد وزارت نیرو انجام گرفت که به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شده بودند. در نتیجه تحلیل های این پژوهش، چارچوب رفتارهای مطلوب مدیران در پیاده سازی موفق سیستم مدیریت عملکرد کارکنان در 109 مفهوم طبقه بندی شده در قالب 14 تم فرعی و 4 تم اصلی شناسایی شد. همچنین "بروز رفتارهای نمود قابلیت های مدیریتی، نگرش مثبت مدیران در سیستم مدیریت عملکرد، تعهد عملی مدیران به اجرای سیستم مدیریت عملکرد، اقدام گرایی در استفاده از نتایج سیستم مدیریت عملکرد" و چارچوب رفتارهای مطلوب رهبران در پیاده سازی موفق سیستم مدیریت عملکرد کارکنان در 57 مفهوم طبقه بندی شده در قالب 10 تم فرعی و 3 تم اصلی شامل "توانمندسازی روان شناختی کارکنان، نفوذ اجتماعی، رهبری مبتنی بر تفاوت های فردی" شناسایی شد. ارزیابی و تقویت این ابعاد می تواند به سازمان های دولتی ایرانی در پیشگیری و یا حل بخشی از مسائل و مشکلاتی که در اجرایی کردن این سیستم دارند، کمک مؤثری نماید.

کارکنان یکی از مهم ترین پیشرفت های اخیر در حوزه منابع انسانی سازمان هاست. از مهمترین جنبه ها در پیاده سازی موفق مدیریت عملکرد کارکنان، توجه به ابعاد رفتارسازمانی است. با این حال تاکنون درخصوص تحلیل ابعاد کلیدی رفتاری در پیاده سازی موفق مدیریت عملکرد کارکنان بررسی جامعی در ادبیات این حوزه انجام نشده است. در این پژوهش ابتدا با مطالعه ادبیات تحقیق 5 بعد کلیدی رفتار سازمانی در این حوزه شناسایی شد. در بخش کیفی پژوهش،  با مصاحبه با 16 نفر از متخصصین سازمان مورد مطالعه، داده ها به روش تحلیل تم بررسی و مدل مفهومی استخراج گردید. در بخش کمی،  با توزیع پرسشنامه در بین 200 نفر از مدیران و کارکنان، داده ها به روش تحلیل عاملی تاییدی  با استفاده از نرم افزار AMOS بررسی گردید که نتایج حاصل ازشاخص های نکویی برازش، تایید کننده اعتبار مدل استخراج شده بود. در پایان  وضع موجود سازمان مورد مطالعه در هریک از ابعاد مدل  با استفاده ازنرم افزار SPSS تحلیل گردید. 

با توسعه فن اوری های مبتنی بر اینت رنت اشی ا در س ال های اخی ر، ایج اد و توسعه سیستم های مدیریت دانش مبتنی بر آن و همچنین بررسی نقش این سیستم ها در حوزه های مختلف سازمانی، از جمله مدیریت عملکرد کارکنان باید در کانون توجه قرار گیرد. هدف این مطالعه، طراحی سیستم کاربردی مدیریت دانش مبتنی بر اینترنت اشیا و تحلیل کاربرد آن در بهبود عملکرد کارکنان است. این مطالعه از نظر روش شناسی از نوع اقدام پژوهی مبتنی بر طراحی سیستم اطلاعاتی با رویکرد رَد و روش نمونه سازی است و بر یکی از شاخص های عملکردی کارکنان شهرداری یزد، یعنی زمان کارکرد روزانه آنها تمرکز دارد. ساختار مبتنی بر مدیریت دانش پیشنهادی برای کنترل ورود و خروج کارکنان مورد مطالعه و پیاده سازی نمونه اولیه آن، نشان داد به کارگیری اینترنت اشیا می تواند در دو بخش جمع آوری داده و مدیریت ورود و خروج مشتمل بر شش حوزه خاص، به بهبود عملکرد کارکنان کمک کند. به طور کلی اینترنت اشیا می تواند در تولید داده های فرایندهای دانشی، به ویژه کشف دانش در محیط های فیزیکی و دیجیتال، پایه ای قابل اتکا به کارگرفته شود.

هدف: اگر یک کسب و کار با مشکلات و نتایج غیر رضایت بخشی روبرو است، زمان تحول است. برای تعریف یک استراتژی تغییر مناسب، سازمان باید زمینه تحول و نیازهای اصلی تحریک کننده آن را درک کند. درک دلایل تغییر به اجرای آن کمک خواهد کرد و برخی از هزینه های غیر ضروری را که سازمان ممکن است داشته باشد، کاهش می دهد. پژوهشگران، چابکی استراتژیک را به عنوان یک توانایی مداوم برای حساسیت استراتژیک لحظه به لحظه، تعهدات جمعی چابک، تجدید و گسترش سریع و قدرتمند منابع و نیز به عنوان پادزهری می دانند که برای درد حاصل از توالی تکراری موفقیت، افول و انعطاف پذیری، بحران ها و نوسازی ها مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین آنها چابکی استراتژیک را نتیجه ترکیبی از ثبات در فرایند ها و افراد، ارزش ها و بلندپروازی ها و حساسیت و انعطاف پذیری در دیدگاه ها، سیالی در گسترش منابع و وحدت رهبری در ایجاد تعهدات جمعی قلمداد می کنند. سازمان ها از چابکی استراتژیک جهت پاسخگویی و انعطاف در مقابل نیازهای ذی نفعان خود در زمان ریسک های مختلف و فشارهای وارده استفاده می کنند. چابکی نظام مدیریت عملکرد کارکنان به تنهایی کافی نبوده و سازمان های دولتی باید با استفاده از راه های استراتژیک پاسخگوی مشکلات بر سر راه خود باشند. در این راستا، پژوهش حاضر در راستای پیاده سازی نظام چابک مدیریت استراتژیک عملکرد کارکنان، به تبیین موانع و محدودیت های سر راه این نظام می پردازد.طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: تحقیق حاضر جزء تحقیقات کاربردی و از نوع آمیخته می باشد. همچنین به منظور اجرای پژوهش حاضر از رویکرد ساختاری تفسیری (ISM) که یک روش نگاشت شناختی برای سطح بندی و تعیین روابط بین شاخص ها می باشد، بهره گرفته شد. برای پیاده سازی ISM ، به دست آوردن روابط مابینی و اولویت های عناصر سیستم در دستور کار است. روایی این روش با توجه به اینکه مبنای ریاضی دارد، بررسی می کند که آیا مدل ساختاری تفسیری به درستی و دقت اطلاعات موجود در داده ها را تفسیر می کند یا خیر. با توجه به استاندارد بودن پرسشنامه و روش گردآوری اطلاعات در این روش، روایی این روش با روش های آماری متفاوت است و در ذات مدلسازی ریاضی آن لحاظ شده است. همچنین پایایی در مدل سازی ساختاری تفسیری به استمرار قابلیت اعتماد آن بستگی دارد و اینکه آیا مدل تفسیری در شرایط مختلف و با افزایش حجم داده قابلیت حفظ پایداری و صداقت را حفظ می کند یا خیر. بدین ترتیب، روایی و پایایی در این روش باعث اطمینان از دقت و قابل اعتماد بودن تحلیل ها و نتایج می شوند که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته و از نظر خبرگان و با توجه به مبانی ریاضی آن از هر دو منظر تایید شده است. مشارکت کنندگان تحقیق مدیران ارشد سازمان های دولتی بودند که با ۵ گروه از خبرگان و مجموعا با 18 نفر مصاحبه گردید که تا حصول اشباع نظری ادامه یافت. جهت گرداوری داده ها در بخش کیفی از مصاحبه و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. همچنین از همین جامعه آماری به صورت جداگانه (18 نفر) با استفاده از پرسشنامه های استاندارد، داده های مورد نیاز جمع آوری گردید. بخش کیفی این تحقیق با تکیه بر رویکرد ادراکات سیستم های انتقادی که از دسته تحقیق در عملیات رهایی بخش می باشد، به صورت زیربنایی سیستم را از منظر ذی نفعان مختلف بررسی و شناسایی کرده و پس از شناسایی دقیق موانع موجود، در بخش کمی، این موانع با رویکرد ساختاری تفسیری سطح بندی شده و روابط بین آن ها نگاشت شده است.یافته های پژوهش: یافته های پژوهش 11 مانع را شناسایی کرد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که وجود تعارض در قوانین و به تبع آن زد و بندهای گروه های غیررسمی در سیستم ریشه ای ترین عواملی هستند که مانع از رشد این سیستم می شوند.محدودیت ها و پیامدها: این پژوهش در بخش دولتی و با موارد خاص مربوط به این بخش انجام شده است و ممکن است نتایج حاصله با محدودیت هایی در سایر بخش ها مواجه شود.پیامدهای عملی: این پژوهش به مدیران بخش دولتی کمک می کند تا موانع و محدودیت های سر راه نظام چابک مدیریت استراتژیک عملکرد کارکنان را شناسایی کرده و استراتژی های مقابله با آن را طراحی کنند.ابتکار یا ارزش مقاله: این پژوهش با ارائه مدلی برای پیاده سازی نظام چابک مدیریت استراتژیک عملکرد کارکنان به دانش این حوزه می افزاید و محدودیت های آن را بررسی می کند.نوع مقاله: مقاله پژوهشی

هدف پژوهش شناسایی عوامل مؤثر قضاوت ارزیابان در ارزیابی عملکرد کارکنان در شهرداری تهران است؛ نظام ارزیابی عملکرد در این سازمان به عنوان یکی از مهم ترین فرایند های منابع انسانی با چالشهایی از جمله قضاوت نادرست ارزیابان عملکرد کارکنان خود مواجه است. روش پژوهش به صورت کیفی تحلیل مضمون بود. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه باز استفاده شد. جامعه و نمونه آماری پژوهش 27 نفر از بین مسئولان و کارشناسان شهرداری تهران انتخاب شده اند.. با بررسی کدهای توصیفی حاصل از متون مصاحبه، 73 کد اولیه از 24 مفهوم که از 9 مقوله فرعی به دست آمده را شناسایی نموده و باتوجه به شباهت معنایی آنها، در 4 مضمون اصلی شامل: عوامل مربوط به ارزیابی کننده، عوامل مربوط به ارزیابی شونده، عوامل سازمانی و عوامل فراسازمانی دسته بندی شد. اساسی ترین راهکار برای شناسایی عوامل مؤثر بر قضاوت ارزیابان این است پس از شناسایی معیار یک ارزیاب خوب منابع انسانی، به تربیت یک ارزیاب حرفه ای بپردازیم. همچنین با تغییر شیوه سنتی ارزیابی به سیستم ارزیابی حرفه ای می توانیم تا حد زیادی از تاثیرات قضاوت بد ارزیابان بکاهیم.علاوه برآن پیشنهاد می شود باحمایت بدنه کارکنان شهرداری سیستم ارزیابی عملکرد به صورت هوشمند دربیاید و از دخالت مافوق ها و تأثیر عوامل فراسازمانی بر قضاوت ارزیابان جلوگیری نماییم.