ثبت اختراعات

هدف پژوهش حاضر، تحلیل نسبت تولید مقاله به پروانۀ ثبت اختراع در سال های اخیر در ایران و مقایسۀ آن با سایر کشورهاست. در این مقاله از فنون کتاب سنجی استفاده شده است. جامعۀ آماری این پژوهش را ایران و کشورهای پیشرو در تبدیل علم به ثروت و برخی از کشورهای رقیب منطقه تشکیل می دهند. کشور ایران، در سال های 2006 تا 2015، سهم تقریبی 1/4 درصد از تولید علم جهانی را به خود اختصاص داده است و در مقایسه با سایر کشورهای رقیب و پیشرو وضعیت مطلوبی نداشته است. از نظر نسبت تولید علم به پروانۀ ثبت اختراع نیز از همۀ کشورهای مذکور عقب تر بوده است. از این مطالعه نتیجه گیری می شود که میان تولید علم و کاربردی کردن آن در ایران خلأ عمیقی مشاهده می شود. رسیدن به وضعیت مطلوب در زمینۀ تبدیل علم به ثروت و افزایش پروانه های ثبت اختراعات، به منزلۀ عاملی مهم در تبدیل علم به ثروت، نیازمند برنامه ریزی صحیح و تشویق مخترعان به ثبت کارهای فناورانۀ خود در مجامع بین المللی است. 

هدف: هدف از این مطالعه تحلیل مقایسه ای کیفیت مقالات علمی و ثبت اختراعات دو کشور ایران و ترکیه با استفاده از پایگاه ثبت اختراعات آمریکا و پایگاه استنادی اسکوپوس و بررسی وضعیت علم و فناوری این دو کشور در سطح بین المللی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های علم سنجی است. جامعه آماری این تحقیق کلیه اختراعات ثبت شده و مقالات علمی مربوط به کشورهای ایران و ترکیه در پایگاه ثبت اختراعات آمریکا و پایگاه استنادی اسکوپوس است. داده های این پژوهش با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی و درصد) و استنباطی (هم بستگی پیرسون) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: کشور ایران در پایگاه اسکوپوس و ثبت اختراعات آمریکا به ترتیب 151159 مقاله و 143 ثبت اختراع؛ و کشور ترکیه 258719 مقاله و 584 ثبت اختراع منتشر کرده است. پس از بررسی هم سانی موضوعات، نتایج نشان می دهد که هم سانی موضوعی در بین مقالات کشور ایران و ترکیه بسیار کم دیده می شود. در حالی که هم سانی موضوعی بین ثبت اختراعات در کشور ایران و ترکیه وجود دارد. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که تولیدات علمی و ثبت اختراعات کشور ترکیه نسبت به کشور ایران به لحاظ کیفیت برتری دارد و در بیشتر موارد کشور ترکیه در شاخص های مورد بررسی شرایط بهتری را داراست. اما با این حال، برای بهبود کمیت و مهم تر از آن کیفیت تولیدات علمی، می توان همکاری های خود را با دیگر کشورها افزایش داده و با تشکیل جبهه های پژوهش با کشورهای پیشرو در حوزه های موضوعی مختلف وضعیت تولیدات علمی و در نهایت ثبت اختراعات را به عنوان یک شاخص فناوری افزایش داد.