برنامه ریزی دانشگاهی

این پژوهش، با هدف بررسی نگرش روسای دانشگاه ها نسبت به برنامه ریزی دانشگاهی، درک و برداشت آنان از مفاهیم اساسی آن، با تاکید بر دو پارادایم فکری تحلیلی و سیستمی، انجام شده است. کلیه روسای دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی دولتی تابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال تحصیلی 83-82 به عنوان جامعه آماری در این پژوهش مورد نظر قرار گرفته اند. نتایج به دست آمده از تحلیل کلی نگرش پاسخ دهندگان در خصوص مفاهیم پنجگانه: زمان، قابلیت پیش بینی، ارزشیابی، بررسی وضع موجود و هدف نشان می دهد که پاسخ دهندگان نسبت به مفاهیم زمان، ارزشیابی و هدف، بیشتر نگرشی تحلیلی داشته اند. این که زمان امری قابل برگشت است، آینده می تواند ادامه و تکرار گذشته باشد، هدف ها مفاهیمی ثابت و لایتغیر می باشند و ارزشیابی، اهرمی جهت کنترل و گزارش دهی به مقامات بالاتر می باشد. اما در خصوص مفهوم آینده نگری یا امکان پیش بینی وقایع، نگرش پاسخ دهندگان بیشتر از نوع سیستمی (غیر تحلیلی) به نظر می رسد. در مجموع نگرش تحلیلی- خطی، نگرشی غالب در میان پاسخ دهندگان، نسبت به مفاهیم اصلی برنامه ریزی می باشد.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل چالش های نوظهور آموزش عالی و کنشگری  اعضاء هیأت علمی در برنامه ریزی آموزشی و ارائه مدلی مفهومی براساس درک، تفسیر و معناسازی اعضاء هیأت علمی جهت توسعه آموزش عالی کشور انجام شده است. برای رسیدن به هدف مذکور از روش نظریه داده بنیاد استفاده شده است. اطلاعات از اعضاء هیأت علمی دانشگاه تهران و خوزستان جمع آوری شدند. در مجموع 23 نفر با روش نمونه گیری هدفمند با لحاظ قاعده اشباع و حداکثر تنوع انتخاب مورد مصاحبه قرار گرفتند. تحلیل داده ها با استفاده از رویه های نظام مند کوربین و اشتراوس انجام شد که شامل کدگذاری مفاهیم و شکل دادن به نظریه است. در مرحله کدگذاری باز 315 مفهوم به دست آمد که در قالب 16 مقوله اصلی، حول یک مقوله ی هسته به نام (چالش های پیش روی برنامه ریزی دانشگاهی و کیفیت ادراک شده) شکل گرفته اند. با توجه به سطح بندی انجام شده پیشایندها (توسعه فرهنگ کیفیت)، فرآیندها (توانمندسازها) و برآیندها (مسئله بهبود کیفیت) الگوی نهایی ارزشیابی کیفیت برنامه ریزی دانشگاهی طراحی شد. براساس این الگو بازتعریف جایگاه دانشجویان و استادان در مجموعه گفتمان آموزش عالی زیربنایی ترین عنصر در پیاده سازی کیفیت برنامه ریزی دانشگاهی است. این شاخص بر خوداثربخشی و تفکرعلی کنشگران دانشگاهی تأثیر می گذارد. در نهایت نیز جامعه پذیری دانشگاهی، تسهیم دانش و کارآمدی برنامه ریری درسی مبتنی بر نیاز را فراهم می آورد. جهت عملیاتی نمودن این امر بازنگری در قوانین اجرایی و توجه به عقلانیت و گفت وگوی ذینفعان ضروری می باشد.

هدف: یکی از رسالت های اساسی نظام آموزش عالی در جهان معاصر تضمین کیفیت خدمات در بخش های مختلف به طور اعم و طراحی برنامه ریزی های منسجم به طور اخص در پی نیل به پیشرفت همه جانبه برای ذی نفعان نظام آموزشی می باشد. لذا این پژوهش درصدد است که به بررسی چالش های برنامه ریزی دانشگاهی؛ برساخت تجارب دانشجویان بین ملل دانشگاه کردستان بپردازد.روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع داده ها کیفی است. روش انتخاب مشارکت کنندگان هدفمند و از نوع گلوله برفی بود. حجم مشارکت کنندگان تا رسیدن به اشباع نظری ادامه داشت که در نهایت به 15 نفر رسید. گردآوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با حداکثر تنوع انجام گرفت. در تحقیق حاضر پژوهشگران برای به دست آوردن روایی با ارائه مجدد مقولات توصیف شده توسط مصاحبه شونده دقت دسته بندی کُدگذاری ها را مورد بررسی قرار دادند. هم چنین برای به دست آوردن پایایی، پژوهشگران کُدهایی مختص هر مقوله بود، با کمک محققان دیگری ارزیابی شد. در نهایت پس از توافق بر سر آن ها، مقولات کُدگذاری شدند. جهت تجزیه و تحلیل مصاحبه های اجراء شده از روش اشتراوس کوربین (1967) استفاده شد.یافته ها: نتایج تحقیق منجر به شناسایی 5 چالش مهم برای دانشجویان شد. مهم ترین چالش ها عبارت بودند از: 1) چالش فرهنگی، 2) چالش مالی، 3) چالش زبان فارسی، 4) چالش قوانین و مقررات و 5) چالش فن آوری، تجهیزات و فضای آموزشی.این تحقیق پیشنهاد می کند در گام اول برای پذیرش دانشجویان خارجی، به استقرار کلیه فن آوری ها با بهترین و آخرین متد، در نظام آموزش عالی کشور توجه شود