مدیریت پیشگیری از جرم

زمینه و هدف: در حالی که شکل ارتکاب جرایم، محیط های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و فناوری های اطلاعات و ارتباطات، رشد و تحولات سریعی را تجربه می کند، پیشگیری از جرم در برابر اقدام سرکوبگرانه، جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است؛ ازاین رو برنامه ریزی برای مدیریت پیشگیری از جرم در عصر اطلاعاتی امروز، ضروری به نظر می رسد. بنابراین هدف این پژوهش شناسایی شاخص های برنامه ریزی مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم با رویکرد اطلاعات محوری است. روش: از نظر هدف پژوهش حاضر کاربردی و از نظر روش پیمایشی است. این پژوهش در دسته پژوهش های کیفی جای دارد و با روش تحلیل مضمون اجرا شده است. جامعه پژوهش را خبرگان نیروی انتظامی، وزارت کشور، ستادکل نیروهای مسلح، سپاه پاسداران، وزارت دفاع و مجلس شورای اسلامی تشکیل دادند و براساس اصل اشباع نظری حجم نمونه به 22 نفر رسید. داده ها با مصاحبه های کیفی نیمه ساختاریافته جمع آوری شدند و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار «مکس کیودا» نسخه 3/12 استفاده شد. یافته ها و نتایج: شاخص های برنامه ریزی پیشگیری انتظامی از جرم اطلاعات محور، در قالب 5 مضمون اصلی و 34 مضمون فرعی شناسایی شدند که عبارتند از: پویش محیطی جرم، تعیین و تبیین مسئله جرم، آمار جرایم، تحلیل های عملیاتی مبتنی بر آمار جرایم، علت شناسی جرم و تدوین طرح عملیات پیشگیری. استفاده از این شاخص ها در برنامه ریزی اقدامات پیشگیرانه می تواند منجر به اثربخشی بیشتر این برنامه شود.

زمینه و هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر؛ شناخت میزان تأثیر بکارگیری سامانه رخداد های انتظامی در مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم در فرماندهی انتظامی استان قم است. روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت داده ها، توصیفی- تحلیلی است که به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری شامل 120 نفر از فرماندهان و مدیرانی هستند که در حوزه پیشگیری از جرم در استان قم فعالیت می کنند. 92 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی- مورگان ازطریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. با استفاده از دو پرسشنامه محقق ساخته «کاربرد های سامانه رخداد های انتظامی» و «مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم» داده ها جمع آوری شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از محاسبه کجی و کشیدگی توزیع نمرات، آزمون پارامتریک پیرسون و تحلیل رگرسیون، انجام شد. یافته ها: با توجه به مقادیر «43/0=r و 01/0>sig» ضریب محاسبه شده معنادار و رابطه مثبت در سطح 01/0 به دست آمد. بنابراین بین بکارگیری سامانه رخداد های انتظامی با مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم رابطه معناداری وجود دارد و به صورت معناداری با افزایش بهره مندی از سامانه رخداد های انتظامی، کیفیت مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم افزایش پیدا می کند. نتایج: با توجه به یافته های پژوهش، مدیران انتظامی با افزایش شناخت قابلیت های سامانه و مهارت بکارگیری آن می توانند در انجام امور حوزه مدیریت پیشگیری انتظامی از جرم از این سامانه به نحو مطلوب استفاده کنند، این سامانه درصورت وجود مدیریت واحد، نظارت مستمر و پشتیبانی سخت افزاری و نرم افزاری، ابزاری است که با بهره مندی هرچه بیشتر از آن نقش بسزایی در توانمندسازی فرماندهان و مدیران پلیس ایفا می کند.

زمینه و هدف: استفاده روزافزون از رسانه های ارتباط جمعی مانند اینترنت در دنیای امروز باوجود پیامدهای مثبت و تاثیرگذار فراوان، دستاوردهای منفی بسیاری دارد. ازجمله پیامدهای منفی، جرایم نوظهور رایانه ای و اینترنتی است که مقابله موثر با آن نیازمند تعامل برون سازمانی است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، تبیین رابطه تعامل برون سازمانی با مدیریت پیشگیری از کلاهبرداری در فضای مجازی است . روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و از نظر روش جمع آوری داده ها از نوع پژوهش های توصیفی – تحلیلی است که به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل فرماندهان ارشد انتظامی، روسای پلیس های تخصصی، کارکنان پلیس فتای، قضات و صاحب نظران قوه قضائیه و کارشناسان و صاحب نظران شرکت مخابرات، به تعداد 50 نفر بود که باتوجه به محدودبودن جامعه آماری، از شیوه تمام شمار استفاده شد. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، جمع آوری شد. روایی پرسشنامه به روش صوری تایید شد و پایایی کل آن نیز طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، 79/. به دست آمد. یافته ها: بین تعامل برون سازمانی رسمی با مدیریت پیشگیری از کلاهبرداری رایانه ای رابطه در حد متوسط رو به بالا وجود دارد؛ در این بخش، «تعامل با شرکت مخابرات برای نظارت رسمی بر فعالیت های کافی نت ها و مراکز تبادل اطلاعات»، در رتبه اول قرار دارد. همچنین بین تعامل برون سازمانی غیررسمی با مدیریت پیشگیری از کلاهبرداری رایانه ای رابطه در حد متوسط رو به بالا وجود دارد که در این بخش نیز «منع شیوع ابزارهای هک و تسهیل کننده شگردهای مجرمانه ازطریق تعامل با اتحادیه فروشندگان محصولات فناوری اطلاعات» در رتبه اول قرار دارد. نتایج: تعامل برون سازمانی غیررسمی اولویت بیشتری نسبت به تعامل برون سازمانی رسمی در پیشگیری از کلاهبرداری رایانه ای دارد، در تعامل برون سازمانی غیررسمی نیز تعامل با مخابرات در اولویت اول و تعامل با اتحادیه فروشندگان محصولات فناوری اطلاعات در اولویت بعدی قرار دارد.

پژوهش حاضر، مبتنی بر دانش آینده پژوهی و بر اساس یکی از الگوهای مهم این دانش، به دنبال توسعه مدیریت پیشگیری از جرم در محیط عملیاتی آینده انجام شد. محیط یادشده در عرصه های اجتماعی، فناورانه، اقتصادی، بوم شناسی، سیاسی و ارزش ها، درحال دگرگونی است؛ بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که «روندهای فناورانه مدیریت پیشگیری از جرم کدام اند» و از این نظر، پژوهش کاربردی است و براساس روش شناسی کیفی انجام پذیرفته است. مشارکت کنندگان پژوهش، خبرگان و صاحب نظران حوزه مدیریت پیشگیری از جرایم بوده اند و ابزار پژوهش، مصاحبه نیمه ساختاریافته است. روش تحلیل داده ها در پژوهش حاضر، روش تحلیل مضمون است و یافته های پژوهش نشان می دهد که رشد شتابان فناوری و سرعت بالای تغییرات در این محیط و قابلیت به کارگیری آن در جرایم متعدد باعث متحول شدن بیشتر فرآیندها و محصولات متداول موجود می شود و عرصه نوینی را برای نوآوری های فناورانه پدید می آورد که به نوبه خود، در حوزه پیشگیری از جرم نیز مؤثر خواهند بود. ازجمله مهم ترین نتایج پژوهش حاضر این است که طراحی ساختار مناسب برای مدیریت پیشگیری از جرم، تا حد بسیار زیادی در گرو در اختیارداشتن بصیرت ها و بینش های جدید و درخور توسط راهبران و برنامه ریزان است و روندهای فناورانه کمک می کند که این بصیرت حاصل شود.