توانبخشی

هدف: سندرم لوب فرونتال، اختلال دایم شخصیتی با نمای بالینی خاص است که ناشی از آسیب لوبهای فرونتال است. در این سندرم ناپایداری خلقی، حملات تکراری خشونت، قضاوت اجتماعی مختل، آپاتی، بی تفاوتی، یا شک و افکار پارانوییدی دیده می شود. در حال حاضر طبق طبقه بندی DSM-IV به عنوان یک اختلال شخصیتی ناشی از حالت طبی خاص در محور I طبقه بندی می شود. روش: آقای 46 ساله ای است که 10 سال پیش به دنبال ضربه مغزی دچار بی تفاوتی، بی انگیزگی و آپاتی به صورت گوشه گیری، کم حرفی، زندگی در پارک و خیابان شده است. تابلوی بالینی در طی 10 سال گذشته ثابت بوده است. یافته ها: بر اساس شرح حال اخذ شده از خانواده، معاینه روانی و عصبی بیمار، تصویربرداری از مغز، بررسی اعمال شناختی و آزمونهای سرندشناسی و تروپسیکولوژیک عمده با هدف ارزیابی عملکرد لوب فرونتال بوده است. نتیجه: با توجه به شایع نبودن این اختلال و این که به ندرت در تشخیص های نهایی روان پزشک منعکس میگردد، شباهت زیاد علایم آن با سایر بیماریهای روانی و تاکید بر این نکته که کلید تشخیص در این اختلال، تغییر شخصیت از سطح قبلی است و نه نوع ملایم، و تطابق این تغییر با یافته های تصویربرداری مغزی، بیمار فوق معرفی گردیده است.

اصطلاح آتاکسی زمانی عنوان میگردد که اختلال در کنترل وضعیت و حرکت بوجود آید. این کنترل توسط مخچه و سیستمهای دریافت کننده آن از لب فرونتال و ستون خلفی نخاع صورت میگیرد. تظاهر اولیه معمولاً اختلال راه رفتن و عدم کنترل در راه رفتن که به صورت با فاصله راه رفتن و تلوتلو خوردن بروز مینماید. آتاکسی حاد به آتاکسی گفته میشود که به طور ناگهانی اتفاق افتاده باشد. با توجه به آنکه آتاکسی حاد یکی از علل شایع مراجعه به مراکز اعصاب کودکان میباشد و تا به حال بررسی در این مورد در ایران صورت نگرفته است برآن شدیم تا این تحقیق را انجام دهیم. لذا از مهر 80 تا مهر 82 تمام کودکانی که با شکایت اختلال تعادل در راه رفتن به طور ناگهانی، به بخش اعصاب کودکان بیمارستان مفید مراجعه نمودند را مورد معاینه قرار داده و از بین آنها 100 مورد آتاکسی حاد تشخیص و مورد مطالعه قرار گرفت. در مورد بیماران بستری و آزمایشات و تصویربرداری لازم به عمل آمد. سپس نتایج بدست آمده در پرسشنامه ای جمع آوری و اطلاعات استخراج گردید. در نتایج بدست آمده شایعترین علت، آتاکسی حاد مخچه ای مشاهده شد که در تمامی این کودکان با یک عفونت تب دار قبلی همراه بوده است. در اکثریت موارد عفونت قبلی آبله مرغان گزارش گردید، یک مورد مننگوانسفالیت اریونی و یک مورد آنسفالیت هرپسی نیز مشاهده شد پس از آن علت مسمومیت دارویی با بیشترین طیف سنی کودکان (4-2 سال) قرار داشت. و بدنبال آن به ترتیب علل پلی نوروپاتی عفونی، میگرن، اپسوکلونوس مایوکلونوس، تومور مغزی، A.D.E.M، M.S. قرار داشتند.

برتری دستی و مهارتهای خود مراقبتی در کار درمانی جایگاه ویژه ای دارد و از مهارتهای بنیادی در توان بخشی میباشد. این تحقیق توصیفی - تحلیلی در مدارس آموزش و پرورش منطقه 11 شهر تهران در سال 1381 بر روی 61 دانش آموز عادی (32 عدد راست دست، 29 عدد چپ دست) پایه های تحصیلی آمادگی، اول و دوم انجام گرفت. میانگین سنی دانش آموزان عادی کمتر از دانش آموزان عقب مانده ذهنی بود (P=0.000). برخی از داده ها از طریق پرسشنامه های ویژه و داده های اختصاصی از طریق اجرای آزمون اختصاصی به صورت عملکردی از آزمودنی به عمل آمد. برتری دستی و مهارتهای خود مراقبتی آنها مورد مقایسه و ارتباط آن بین دو گروه محاسبه شد. بین میانگین قدرت گریپ دست راست و چپ آزمودنیهای راست دست مدارس عادی اختلاف معناداری وجود داشت (P=0.011) اما در آزمودنیهای چپ دست اختلاف معناداری وجود نداشت .(P=0.234) میان مهارتهای خود مراقبتی و قدرت گریپ آزمودنیهای عق مانده ذهنی و عادی ارتباط معناداری وجود دارد .(P=0.000) مقایسه مهارت دستی دو گروه از نظر آماری اختلاف معناداری را نشان میدهد .(P=0.000) مقایسه هم بستگی بین مهارت دستی با مهارت خود مراقبتی در آزمودنی های عقب مانده ذهنی معنادارتر از آزمودنی های عادی بود (P<0.05) و همبستگی بین برتری دستی و یا بیشتر از برتری دستی با چشم بود. در مقایسه دانش آموزان راست دست و چپ دست مدارس عادی براساس رتبه ی تولد اختلاف معناداری وجود دارد (P=0.001) ولی براساس سابقه ی چپ دستی در خانواده تفاوت معناداری وجود نداشت .(P=0.963) پیشنهاد میشود برای ارزیابی و تعیین برتری دستی از چند جنبه (قدرت، مهارت و از طریق پرسشنامه) مورد توجه قرار گیرد و به صرف نوشتن با دست اکتفا نگردد.

نیاز به مهاجرت معمولا تابع روابط پیچیده عوامل اقتصادی، اجتماعی، خانوادگی و سیاسی است. از مهمترین عوامل موثر در مهاجرت را میتوان عدم دستیابی به تحصیلات، کار، خدمات و احترام به حقوق اولیه انسانی نام برد. این تحقیق با توجه به تعداد بالای مهاجران افغانی در ایران و با هدف بررسی میزان شیوع افسردگی در پناهندگان افغانی مقیم اردوگاه بردسیر کرمان صورت گرفته است. در این بررسی 300 نفر (162 زن و 138 مرد) از افغانیان ساکن در این اردوگاه انتخاب و پرسش نامه استاندارد شده افسردگی یک و پرسش نامه دموگرافیک در مورد آنها پر شد. نحوه نمونه گیری به صورت (خوشه ای - خوشه ای) ومطالعه به صورت مقطعی انجام گرفت. در نتایج به دست آمده شیوع کلی افسردگی در این مهاجرین 53% که بیشترین شدت افسردگی در گروه سنی 29-20 سال بود (البته رابطه بین سن و افسردگی معنی دار نبود) در این مطالعه بین شیوع افسردگی و جنس رابطه معنی دار وجود داشت P<0.04 یعنی شیوع افسردگی در زنها %57.4، در مردان %47.8 بود. هر چند میزان افسردگی در افراد مجرد بیشتر از افراد متاهل بود اما این رابطه معنی دار نبود و بیشترین شدت افسردگی در افرادی با طول پناهندگی (150-141) ماه دیده شد. به طور کلی شیوع افسردگی در پناهندگان به جز جنس، ارتباط چندانی با عوامل دموگرافیک نداشت و به طور عمده عواملی پس از مهاجرت بر شیوع افسردگی تاثیر گذار بودند.

پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان شیوع اختلال رفتاری در دانش آموزان دختر و پسر مقطع ابتدایی مدارس دولتی شهر ابهر در سال تحصیلی 1381-1380 انجام گرفته است. در این پژوهش همچنین رابطه ی بین میزان اختلال رفتاری با عامل های جنسیت، پیشرفت تحصیلی، میزان تحصیل و وضعیت شغلی والدین مورد بررسی قرار گرفت. پرسشنامه ی اختلال رفتاری راتر ویژه معلمان که رفتارهای کودکان را در کلاس درس مورد بررسی قرار میدهد بر روی 600 دانش آموز (300 دختر و 300 پسر) که با استفاده از روش نمونه برداری چند مرحله ای انتخاب شدند، اجرا شد. یافته های پژوهش نشان داد که، میزان شیوع اختلال رفتاری بر اساس نقطه برش پیشنهادی 9، در دانش آموزان 43.3% است، میزان شیوع اختلال رفتاری در دختران 42% و در پسران 44.7% است. نتایج نشان دادند که اختلالات رفتاری در 6.3% کل آزمودنی ها شدید است. این میزان در دختران برابر 5.6% و در پسران برابر با 7% است. بین میزان اختلال رفتاری دختران و پسران تفاوت معنی دار وجود نداشت اما بین اختلال رفتاری و پیشرفت تحصیلی هم بستگی منفی معنی داری وجود داشت. همچنین بین میزان تحصیل مادر و اختلال رفتاری دانش آموزان رابطه معنی دار وجود داشت اما میزان تحصیل پدر تاثیر معنی داری نداشت. بین میزان اختلالات رفتاری دانش آموزان و وضعیت شغلی پدر رابطه معنی دار وجود داشت که نتایج به دست آمده مورد بحث و تفسیر قرار گرفته است.

مقدمه: علایم منفی به منزله یکی از علایم پنج گانه جدول تشخیصی اسکیزوفرنیا در DSMIV ، از موانع مهم بر سر راه توان بخشی این دسته از بیماران و ایجاد ارتباط از سوی آنان با سایرین میباشد و از جمله روش های مورد بحث برای تقلیل این علایم استفاده از داروهای کمکی به انضمام درمان های جاری است. در این پژوهش نقش سیتالوپرام، کلومیپرامین و آلپرازولام را در کاهش علایم منفی بررسی مینماییم. مواد و روش تحقیق: چهل بیمار اسکیزوفرنیک بستری در بلوک سالمندان مرد در مرکز روان پزشکی رازی به طور راندوم انتخاب و به طور دوسوکور به صورت چهار گروه به ترتیب تحت درمان با سیتالوپرام 20 میلی گرم، آلپرازولام 0.75 میلی گرم، کلومیپرامین 25 میلی گرم و بالاخره پلاسبو به اضافه رژیم درمانی جاری شان (شامل آنتی سایکوتیک های تیپیکال) قرار گرفتند. پس از دو هفته دوز داروها به دو برابر افزایش یافت و این روند به مدت دو هفته دیگر ادامه یافت و سپس داروها قطع گردید. وجود و شدت علایم منفی در ابتدا و قبل از آغاز درمان و سپس در انتهای هفته دوم و بالاخره در انتهای هفته چهارم با استفاده از مقیاس SANS کنترل و ثبت گردید. در طی این مدت (4 هفته) هیچ گونه عارضه جانبی خاصی که موجب ناراحتی بیماران یا قطع دارو گردد مشاهده نشد. پس از استخراج اطلاعات به دست آمده و با استفاده از روش محاسبات آماری Z و (X2 –test) Chisquare ارتباط بین متغیرها سنجیده گردید. یافته ها: سه داروی سیتالوپرام، آلپرازولام و کلومیپرامین موجب تقلیل شدت علایم منفی به ترتیب در 80%، 50% و 50% بیماران گروه خود گردیدند. در اکثریت قریب به اتفاق بیماران، این کاهش محدود به 20% از سطح پایه باقی ماند. در این بین کلومیپرامین در دو مورد به میزان 40% علایم منفی را کاهش داد. همچنین کلومیپرامین بیش از دو تای دیگر بر علایم شدید منفی تأثیر داشت اما تاثیر داروها به طور کلی بر روی بیماران دارای علایم منفی متوسط و خفیف بیش از علایم منفی شدید بود. تقلیل علایم منفی به طور غیر وابسته به یکدیگر صورت گرفته بود و در بیماران مختلف از ترکیب متنوعی برخوردار بود. بین گروه سالمندان و غیرسالمندان از بابت تاثیر داروها تفاوتی ملاحظه نگردید. هیچ یک از بیماران گروه کنترل تحت تاثیر پلاسبو با تقلیل علایم منفی مواجه نگردیدند. نتیجه: سه داروی سیتالوپرام، آلپرازولام و کلومیپرامین می توانند در کاهش علایم منفی در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا نقش مفیدی را ایفا نمایند. در این بین تاثیر مثبت سیتالوپرام با توجه به احتمال عوارض و تداخلات دارویی کم تر نسبت به دو تای دیگر قابل توجه است.