پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی

هدف مقاله، توسعه مدلی جهت ارزیابی کیفیت اطلاعات واحدهای گزارشگر با استفاده از مدلسازی شبکهای تحلیل پوششی دادهها است. انگیزه پژوهش، ماهیت چندبعدی مفهوم کیفیت اطلاعات از منظر شاخصها و پیامدهای کیفیت اطلاعات و توانمندی مدلهای تحلیل پوششی دادهها در ارزیابی کارایی واحدهای تصمیمگیرنده (در اینجا واحدهای گزارشگر) بر اساس ورودیها و خروجیهای چندگانه است. بر این اساس، مهمترین شاخصها و پیامدهای کیفیت اطلاعات، با استفاده از پیشینهپژوهی استخراج شده و بنا به ارتباط آنها با مفهوم کیفیت اطلاعات، در قالب ورودی و خروجی مراحل دوگانه پیامدی مدل شبکهای تحلیل پوششی دادهها قرار گرفته و کارایی اطلاعات واحدهای گزارشگر با استفاده همزمان از شاخصها و پیامدهای کیفیت اطلاعات اندازه گیری شده است. نتایج حاکی از تفاوت کارایی اطلاعات واحدهای گزارشگر در مراحل مختلف است که نشاندهنده ضعف دیدگاه سنتی مدلهای تحلیل پوششی دادهها در ارزیابی کارایی واحدهای تصمیمگیرنده است. افزون بر این، کارایی واحدها در مرحله شاخصهای کیفیت اطلاعات، بالاتر از کارایی آنها در مرحله تبدیل شاخصها به پیامدهای کیفیت اطلاعات است و کارایی شبکه که حاصل بهینهسازی تمام مراحل مجزای شبکه است، در جایی بین کارایی مراحل قرار میگیرد. از دیگر نتایج پژوهش علاوه بر ارائه یک رقم منحصر به فرد کارایی شبکه، توضیح دلایل ناکارایی شبکه و اجزا و معرفی الگوهای مرجع جهت بهینهسازی ورودیها و خروجیهای هر مرحله و تعیین مسیر دستیابی به مرز کارایی است.

هدف ازمقاله حاضر بررسی تأثیر تیپ شخصیتی و اخلاق حرفه ای بر توانایی حسابرسان در کشف تقلب در گزارشگری مالی با استفاده از تئوری رفتار برنامه ریزی شده با توجه به نقش میانجی تردید حرفه ای است. جامعه آماری پژوهش شامل حسابرسان شاغل در سازمان حسابرسی و مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران است. با استفاده از جدول مورگان، تعداد 302 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. روش پژوهش حاضر توصیفی-پیمایشی بوده و ابزار مورد استفاده در پژوهش پرسشنامه است. به منظور بررسی تأثیر متغیرها از روش معادلات ساختاری  و برای تحلیل الگوها از رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که انواع تیپ های شخصیتی حسابرسان، اخلاق حرفه ای و تردید حرفه ای، بر توانایی کشف تقلب در صورت های مالی توسط حسابرسان، رابطه مثبت و معناداری دارند. همچنین، تیپ شخصیتی و اخلاق حرفه ای به طور غیرمستقیم با توجه به نقش میانجی تردید حرفه ای بر کشف تقلب در صورت های مالی رابطه مثبت و معناداری دارند. براساس یافته های پژوهش، هر چه حسابرسان در هنگام حسابرسی شک و تردید حرفه ای بیشتری نشان دهند، تمایل آن ها برای جستجوی اطلاعات در خصوص علائم تقلب بیشتر و از این رو توانایی کشف تقلب آن ها بالاتر است.

تحولات عمده در محیط کسب وکار و سرعت بالای تغییرات فناوری، محیط کسب وکار را بسیار پیچیده و نامطمئن ساخته است. مدیریت ریسک یکی از راهکارهای شرکت ها برای مقابله با نااطمینانی در محیط کسب وکار است که نقش مؤثری در حفظ و ارتقای کارایی و اثربخشی و در نتیجه، بهبود عملکرد شرکت دارد. علاوه بر این، مدیریت ریسک یک عامل مهم در کنترل هزینه ها و تنوع محصولات و در نتیجه، کسب مزیت رقابتی است که منجر به بهبود عملکرد شرکت می شود. این در حالی است که وجود مدیران دارای تحصیلات مالی (سواد مالی مدیران) در فرآیند مدیریت ریسک، کسب مزیت رقابتی و دست یابی به عملکرد بهتر را تسهیل می کند. با چنین رویکردی، تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه بین مدیریت ریسک سازمانی و عملکرد شرکت با نقش میانجی گر مزیت رقابتی و تعدیل گر سواد مالی در واحدهای تولیدی مستقر در شهرک صنعتی یزد به انجام رسیده است. داده ها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری تحلیل گردیده است. نتایج تحلیل 220 پرسشنامه تکمیلی نشان می دهد که رابطه مزیت رقابتی با عملکرد شرکت به لحاظ آماری معنی دار نیست، اما مدیریت ریسک رابطه مثبت و معنی داری با مزیت رقابتی و عملکرد شرکت دارد. همچنین، رابطه سواد مالی با مزیت رقابتی مثبت و معنی دار است. نقش میانجی گر مزیت رقابتی در رابطه مدیریت ریسک با عملکرد شرکت مورد تأیید قرار نمی گیرد، اما نقش تعدیل گر سواد مالی در رابطه مدیریت ریسک با مزیت رقابتی پذیرفته می شود.

از آنجایی که سهامداران، سرمایهگذاران، اعتباردهندگان و سایر استفادهکنندگان از صورتهای مالی برای مقاصد تصمیمگیری از اطلاعات درونی شرکت آگاهی کافی ندارند و همواره به دنبال کسب اطلاعاتی برای ارزیابی عملکرد و ریسک سنجی شرکتهای مورد نظر خود میباشند تا بتوانند در آنها سرمایهگذاری کنند، لذا کیفیت اطلاعات حسابداری که شرکت ها افشا می نمایند جهت تصمیم گیری آن ها  دارای اهمیت می باشد. این پژوهش پیش بینی رتبه بندی کیفیت اطلاعات با رویکرد تحلیل عاملی و هوش مصنوعی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را مورد بررسی قرار می دهد. متغیر مستقل استفاده شده در این پژوهش، معیار های نظام راهبری می باشد و متغیر وابسته، معیار های کیفیت اطلاعات حسابداری است که بر اساس روش تحلیل عاملی تمام معیار ها بصورت یک متغیر واحد تبدیل شده است. پژوهش حاضر جز تحقیقات تجربی حسابداری بوده و جهت آزمون فرضیه های پژوهش از روش هوش مصنوعی استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که طبق روش متغیر گزینی هوش مصنوعی آنالیز همسایگی از بین متغیر های نظام راهبری "درصد مالکان نهادی"، "نقش دوگانه مدیرعامل"، "دوره تصدی مدیرعامل"، "مالکیت مدیریت" و "مالکیت دولتی" بالاترین همبستگی را با رتبه کیفیت اطلاعات دارند. سایر نتایج تحقیق حاکی از این است که روش هوش مصنوعی خطی و غیر خطی توانایی بالایی در پیش بینی رتبه کیفیت اطلاعات حسابداری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را دارند.

هدف مقاله حاضر بررسی ارتباط بین عدماطمینان سیاستی با ارزهای مجازی با رویکرد حسابداری دارایی های مالی رمزنگاری شده بوده است. شاخص عدماطمینان سیاستی بر اساس رویکرد بکر و همکاران (2016) با لحاظ ابعاد سیاست پولی، مالی و ارزی برای کشورهای ایران، چین، آمریکا و انگلستان محاسبه گردید و ارتباط آن با بازار ارزهای مجازی ، بطور خاص بیت کوین، مورد ارزیابی قرار گرفت. در این مطالعه سعی شده با استفاده از رویکرد حسابداری داراییهای رمزنگاری شده که مهمترین مورد آن بیت کوین بوده این رابطه مورد ارزیابی قرار گیرد. دوره زمانی این مطالعه بازه 2012-2021 بر اساس فراوانی دادههای ماهانه بوده است. نتایج بدست آمده از این برآورد مدل گشتاورهای تعمیم یافته بیانگر این بود که شاخص عدماطمینان سیاستی در کشور چین، آمریکا، انگلستان و ایران رابطه مثبت با بازدهی ماهانه ارزهای مجازی داشته است و تنها تعداد وقفههای اثرگذاری متغیرها متفاوت بوده است. بر این اساس سرمایهگذاران در بازار ارزهای مجازی میتوانند با پذیرش ریسک ناشی از عدماطمینان سیاستی و پیشبینی وضعیت متغیرهای کلان اقتصادی، بازدهی انتظاری بالاتری را داشته باشند.

در ادبیات حسابداری در فهم این نکته توجه ویژه شده است که چگونه تفاوت ها در فرهنگ ملی بر نتایج و عواقب حسابداری و بازارهای مالی تاثیر می گذارد، بنابراین بخش عمده ای از پژوهش های انجام شده در این زمینه به بررسی تاثیر فرهنگ بر تصمیم گیری های مدیریت و گزارش دهی گسترده تمرکز دارد بر این اساس هدف این  مقاله، مطالعه شواهد عینی درباره رابطه ریز فرهنگ ها بر پدیده چسبندگی هزینه ها می باشد، جامعه آماری پژوهش 104 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار انتخاب گردید. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه اجرا توصیفی، پیمایشی و از نوع همبستگی است.  نتایج حاصل از آزمون فرضیهها، بیانگر آن است که بین ریزفرهنگ ها (مردگرایی/زن گرایی، فردگرایی/جمع گرایی، فاصله قدرت و اجتناب از عدم اطمینان) بر پدیده چسبندگی هزینه با اطمینان 99درصد تاثیر معناداری وجود دارد.

سود خالص و تعدیلات آن از باارزش ترین اطلاعات مورد استفادهسرمایه گذاراناست. این مقالهبه دنبال پاسخ به این سوال است که آیا شرایط شرکت (ابهام یا ناتوانی در درک اطلاعات اقتصادی) بر رابطه بین خطای پیش بینی و تعدیل پیش بینی سود توسط مدیریت اثر گذار است یا خیر؟بدین منظور ابتدا رابطه بین اقلام تعهدیغیرعادی و جمع اقلام تعهدی و خطا و تعدیل پیش بینی سود، آزمون و سپس تاثیر ابهام و ناتوانی شرکتی در درک اطلاعات اقتصادی بر رابطه فوق مورد بررسی قرار گرفت. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از رگرسیون چند متغیره بهره گرفته شده است. نمونه مورد مطالعه شامل91 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. یافته های پژوهش بیانگر این است که بین اقلام تعهدی سرمایه درگردش و اقلام تعهدی غیرعادی سرمایه در گردش باخطای پیش بینی سود توسط مدیریت رابطه مستقیم وجود دارد،اما بین اقلام تعهدی سرمایه در گردش و اقلام تعهدی غیرعادی سرمایه در گردش باتعدیل پیش بینی رابطه معکوس وجود دارد. همچنین ناتوانی در درک اطلاعات اقتصادی این رابطه را تقویت می کند در حالی که شرایط ابهام بر رابطه مذکور اثر گذار نمی باشد.

طی چند دهه گذشته، شهرت شرکت اهمیت فزایندهای برای مدیران و دانشگاهیان پیدا کرده است. تحقیقات نشان داده است که ریسک شهرت، یا خطر از دست دادن شهرت، از همه ریسک های شرکت نشات می گیرد. هنگامی که یک ریسک، شرکت را وارد بحران می کند، ممکن است منافع برخی از ذینفعان برآورده نشود و شهرت شرکت ممکن است از بین برود. هرچه کیفیت سیستم مدیریت ریسک سازمانی مؤثرتر باشد، شرکت با بحران های کمتری مواجه خواهد شد و خطر کمتری برای از دست دادن شهرت شرکت وجود خواهد داشت. هدف از این مقاله بررسی تأثیر کیفیت سیستم مدیریت ریسک سازمانی و ویژگی های کمیته حسابرسی بر شهرت شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. جامعه آماری پژوهش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد که از این میان تعداد 100 شرکت به عنوان نمونه انتخاب و بررسی گردیدند. نتایج حاصل از آزمون مدل رگرسیونی به روش توبیت نشان داد که کیفیت سیستم مدیریت ریسک سازمانی و ویژگی های کمیته حسابرسی بر شهرت شرکت های موردمطالعه تأثیر معنیدار دارد.

افشای اطلاعات، نقش اساسی در تصمیم گیری های صحیح و آگاهانه گروه های مختلف استفاده کننده به ویژه سرمایه گذاران دارد اما واحدهای اقتصادی بدون فشارهای خارج از سازمان و الزامات قانونی و حرفه ای، تمایلی به افشای کافی اطلاعات ندارند زیرا افشای اطلاعات هزینه بر است. این مقاله تأثیر اغفال توجه سهامداران نهادی منفعل بر شفافیت اطلاعاتی شرکت ها را با در نظر گرفتن سطح تمرکز مالکیت نهادی منفعل، رقابت بازار محصول و دوره تصدی مدیرعامل بررسی می کند. در این پژوهش با استفاده از داده های 150 شرکت از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار به بررسی موضوع پرداخته شد. برای آزمون فرضیه های پژوهش از مدل های رگرسیونی چند متغیره با روش داده تابلویی و رویکرد اثرات ثابت استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد که اغفال توجه سرمایه گذاران نهادی منفعل تأثیر منفی و معناداری بر شفافیت اطلاعاتی شرکت ها دارد و علی رغم این که تمرکز مالکیت سرمایه گذاران نهادی منفعل در دو سطح تمرکز بیشتر از 5% و تمرکز بیشتر از 15%، تأثیر مثبت و معناداری بر شفافیت اطلاعاتی شرکت ها دارند لیکن اغفال توجه سرمایه گذاران نهادی منفعل تنها در شرکت های دارای سطح تمرکز مالکیت نهادی منفعل بیشتر از 15%، تأثیر منفی و معناداری بر شفافیت اطلاعاتی شرکت ها دارد. همچنین، بر اساس نتایج آزمون فرضیه های پژوهش، اغفال توجه سرمایه گذاران نهادی منفعل در شرکت های دارای مدیران عامل جدید، تأثیر مثبت و معناداری بر شفافیت اطلاعاتی شرکت ها دارد ولی در شرکت های دارای رقابت سطح بازار محصول، تأثیر معناداری بر شفافیت اطلاعاتی شرکت ها ندارد.

برای رشد و توسعه کشورها، بنگاه ها و حتی افراد جامعه، سرمایه گذاری از جانب آنها امری ضروری و حیاتی است و برای بهره گیری و اثربخشی بیشتر، این سرمایه گذاری ها میبایست بهینه باشد. از زمان معرفی تئوری مارکویتز و حتی قبل از آن، مفهوم سرمایه گذاری بهینه به عنوان مصالحه ای بین ریسک و بازده، مورد توجه قرار گرفته بود. در طول چندین دهه بعد از آن، تعابیر و ابعاد جدیدی از معیارهای بهینه و خصوصاً ریسک مطرح شده است. در این مقاله سعی شده است با ارائه مدلی از ریسک نقدشوندگی با بهره گیری از مفهوم متنوع سازی در قالب آنتروپی شانون و رویکرد اقتصادسنجی، سبد بهینه ای از سرمایه گذاری با کمترین ریسک و بیشترین بازده، در قالب یک پرتفوی از 4 گروه صنعتی بورس تهران شامل گروههای فلزات اساسی، بانکها، فرآورده های نفتی و کانه های فلزی که بیشترین ارزش بازار بورس ایران را در اختیار دارند، ارائه شود. داده های آماری این پژوهش برای صنایع منتخب، شامل بازده شاخص قیمتی روزانه و بازده شکاف قیمتی روزانه در فاصله سال های 1395 تا پایان سال 1399 است. برای محاسبه ریسک نقدشوندگی، با استفاده از روشهای گارچ چند متغیره ، ماتریس واریانس-کوواریانس بازده شاخص قیمتی و شکاف قیمتی، محاسبه و در مدل ارائه شده، استفاده شده و نهایتاً وزن بهینه با استفاده از کد نویسی در نرم افزار متلب و استفاده از روش بهینه سازی الگوریتم ژنتیک رتبه بندی نامغلوب نسخه دوم ، برای صنایع منتخب محاسبه شده است. نتایج خروجی مدل نشان می دهند وزن بهینه گروه هایی که واریانس کمتری دارند در سبد بهینه بیشتر است. ضمن اینکه تاثیر حذف مفهوم نقدشوندگی از مدل منجر به افزایش وزن صنایعی می شود که نقدشوندگی کمتری دارند و به همراه افزایش ریسک، بازده پرتفوی بهینه نیز در این حالت افزایش می یابد. همچنین با حذف محدودیت شاخص متنوع سازی شانون، نتایج خروجی نشان می دهند این محدودیت تقریباً تاثیری بر اوزان بهینه (حداقل در این مدل) نمی گذارد.