پژوهشنامه تربیتی

پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اثر بخشی آموزش گروهی مبتنی بر رویکرد امید درمانی بر بهزیستی روان شناختی دانش آموزان دختر انجام شد. پژوهش، نیمه تجربی ، از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه دوم متوسطه مدارس دولتی شهرستان گیلانغرب که در سال تحصیلی 95-94 مشغول به تحصیل بودند. به منظور انجام این پژوهش، نمونه ای به حجم 30 دانش آموز به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. بدین صورت که ابتدا از بین کل دبیرستان های سطح شهر، به طور تصادفی سه مدرسه انتخاب، و از هر مدرسه روی دو کلاس پایه دوم، پرسشنامه بهزیستی روانشناختی اجرا گردید، سپس تعداد 30 نفر از جامعه فوق، که نمره پایین تر از نقطه برش در این آزمون کسب کرده بودند، انتخاب شدند. از این تعداد 15 نفر برای گروه آزمایش و 15 نفر برای گروه گواه به صورت تصادفی گمارده شدند. گروه آزمایشی روش امید درمانی را طی 8 جلسه 90 دقیقه ای ، (هر هفته یک جلسه) دریافت کرد. پس از اتمام جلسات مجددا آزمون بهزیستی روانشناختی روی دو گروه انجام گردید. نتایج نشان داد که امید درمانی در افزایش بهزیستی روانشناختی دانش آموزان موثر بوده است.

این پژوهش به بررسی رابطه ی سبک های دلبستگی با متغیرهای ناگویی هیجانی ، اضطراب و خودبیمارانگاری پرداخته است . از میان دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد واحد آیت الله آملی تعداد ۳۳۰ نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه های سبک دلبستگی،ناگویی هیجانی،اضطراب وخودبیمارانگاری را تکمیل نموده اند. داده ها با استفاده آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج نشان داد که بین سبک دلبستگی ایمن و ناگویی هیجانی ، اضطراب و خودبیمارانگاری رابطه وجود دارد امابین سبک دلبستگی اجتنابی با متغیرهای ناگویی هیجانی ، اضطراب و خودبیمارانگاری رابطه ای مشاهده نشده است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که دلبستگی دوسوگرا 24 درصد واریانس خودبیمار انگاری را تبیین می کند و متغییر های دیگر به ترتیب میزان پیشبینی کنندگی ناگویی هیجانی ، اضطراب، دلبستگی ایمن و اجتنابی که به همراه دلبستگی دوسوگرا در مجموع 36 درصد واریانس خودبیمار انگاری را تبیین می کنند. سبک های دلبستگی با ناگویی هیجانی،اضراب وخودبیمارانگاری رابطه دارد. ناتوانی در حساسیت و پاسخدهی مادرانه می تواند به دلبستگی ناایمن منجر می گردد و مانع تحول مهارت های موثر تنظیم هیجانی و یکپارچگی شناخت و هیجان می شود و در نتیجه به نشانه هایی مانند خودبیمارانگاری، اضطراب ، ناگویی هیجانی به عنوان نشانه هایی برای فراخوانی پاسخ های مراقبت جویی از دیگران به سبب اضطراب بالا منجر می شود.

از آنجا که عوامل مؤثر بر سبب شناسی اختلال یادگیری خاص بسیار کم مورد توجه قرار گرفته است، ضرورت شناسایی و مطالعه کنش های اجرایی در اختلال یادگیری خاص بیشتر احساس می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش مهارت های عصب روان شناختی(انتقال، بازداری، بروزرسانی، عملکرد پیوسته و برنامه ریزی- سازماندهی) در پیش بینی عملکرد یادگیری دانش آموزان ناتوان یادگیری بود. پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است. به همین منظور تعداد 116 دانش آموز ناتوان یادگیری مقطع ابتدایی با روش نمونه گیری تصادفی با استفاده از آزمونهای هوش کودکان و کسلر، ریاضی کی مت، آگاهی واج شناختی، اختلال نگارش انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری مؤلفه های عصب روان شناختی کنش های اجرایی در این پژوهش عبارتند از: آزمون ویسکانسین، تکلیف پیچیده استروپ، آزمون برج لندن، آزمون حافظه فعال و آزمون عملکرد پیوسته. برای بررسی توان پیش بینی عملکرد تحصیلی از طریق متغیرهای مستقل پژوهش و تبیین واریانس عملکرد تحصیلی از مدل ساختاری لیزرل استفاده شد. نتایج نشان داد که از میان کارکردهای اجرایی، متغیر بازداری پاسخ و حافظه فعال سهم بیشتری در پیش بینی عملکرد تحصیلی دانش آموزان ناتوان یادگیری در حوزه خواندن، نوشتن و ریاضی دارند. کارکردهای اجرایی بازداری پاسخ، حافظه فعال به عنوان یک فعالیت شناختی در یادگیری خواندن، نوشتن و ریاضیات ضروری است. بنابراین توجه به ظرفیت و کارایی حافظه فعال و بازداری پاسخ یادگیرندگان بر کارامدی فرآیند آموزش و طراحی و ارائه مواد آموزشی که هدف نهایی همه آنها ایجاد، گسترش یا تسهیل یادگیری است، اثرات مثبت می گذارد.

اضطراب امتحان حالت تنشی است که می تواند به کاهش عملکرد تحصیلی، ضعف در یادگیری و کاهش سطح نمره های درسی منجر گردد. پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه خودنظم دهی تحصیلی و مسئولیت پذیری با اضطراب امتحان در دانش آموزان دختر دبیرستانی انجام شد. طرح پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر شهرستان رشت در سال تحصیلی 94-1393 بود که از میان آن ها نمونه ای به حجم 128 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به مقیاس های خودنظم دهی تحصیلی (کانل و ریان، 1987)، مسئولیت پذیری (کردلو، 1389) و اضطراب امتحان (ابوالقاسمی و همکاران، 1375) پاسخ دادند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین اضطراب امتحان با نمره کل خودنظم دهی تحصیلی و خرده مقیاس های خودنظم دهی درونی و انگیزش درونی رابطه منفی و با خرده مقیاس خودنظم دهی بیرونی رابطه مثبت وجود دارد (05/0>p). همچنین نتایج نشان داد که بین اضطراب امتحان با خرده مقیاس های احساس امنیت، حرمت خود، احساس تعلق و مسئولیت پذیری (تعهد درونی) رابطه منفی وجود دارد (05/0>p). نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد از میان متغیرهای پیش بین خرده مقیاس های مسئولیت پذیری (تعهد درونی)، خودنظم دهی درونی و انگیزش درونی می توانند به طور سلسله مراتبی 35 درصد از تغییرات اضطراب امتحان در دانش آموزان دختر را به طور معنادار پیش بینی کنند؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که با تقویت خودنظم دهی تحصیلی و مسئولیت پذیری می توان اضطراب امتحان را مدیریت کرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی خودپنداره ی تحصیلی در رابطه ی بین الگوهای ارتباطی خانواده با انگیزه ی پیشرفت انجام پذیرفت. پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان به تعداد 12947 نفر بودند که از بین آن ها 380 نفر (150 پسر، 230 دختر) به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه های الگوهای ارتباطی خانواده (فیتزپاتریک و ریچی، 1997)، خودپنداره ی تحصیلی (لی یو و وانگ، 2005)، انگیزه ی پیشرفت (هرمنس، 1970) را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن بود که الگوهای ارتباطی خانواده به طور مثبت و معنی دار پیش بینی کننده خودپنداره ی تحصیلی می باشد و خودپنداره ی تحصیلی نیز به طور مثبت و معنی دار انگیزه ی پیشرفت را پیش بینی می کند. الگوهای ارتباطی از طریق متغیر واسطه ای خودپنداره ی تحصیلی نیز انگیزه ی پیشرفت را پیش بینی می کند. درنتیجه ی بیشتر بودن اثرات کلی دو مسیر مستقیم و غیر مستقیم ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده و خودپنداره ی تحصیلی یک نقش میانجی گری نسبی برای خودپنداره ی تحصیلی بین الگوهای ارتباطی با انگیزه ی پیشرفت وجود دارد. نتیجه گرفته می شود که می توان با آموزش و توجه بیشتر به روابط بین خانواده و خودپنداره افراد در افزایش انگیزه ی پیشرفت، بهره گرفت.

هدف ارزیابی و تحلیل محتوای کتاب هدیه های آسمان بر مبنای تفکر انتقادی لیپمن در سطوح (تجزیه و تحلیل، ترکیب، ارزشیابی و توضیح) است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی از نوع تحلیل محتوا می باشد. جامعه آماری کل کتب هدیه های آسمان است که شامل کلیه کتابهای دوم تا ششم تحصیلی است که کل کتابها بعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات (چک لیست) محقق ساخته بر اساس مولفه های لیپمن با روایی صوری متخصصین است. تحلیل داده های جمع آوری شده از متون کتابهای مذکور نشان داد: 1- بین میزان توجه کتب در پایه های تحصیلی به مهارتهای تفکر انتقادی در سطوح مختلف(تجزیه و تحلیل، ترکیب، ارزشیابی، توضیح) متفاوت است. 2- سطح تجزیه و تحلیل در خصوص مهارتهای تفکر انتقادی در کل کتابها پایین تر از حد مطلوب است. 3- مهارت ترکیب از مهارتهای تفکر انتقادی درکتب هدیه های آسمان کمتر از حد انتظار می باشد. 4- سطح ارزشیابی در ارتباط با مهارتهای تفکر انتقادی در کل کتابهای هدیه های آسمان دوره ابتدایی پایین تر از حد مطلوب است. 5- مهارت توضیح از مهارتهای تفکر انتقادی درکتب هدیه های آسمان دوره ابتدایی گر چه نسبت به دیگر مهارتها بالاتر است ولی کمتر از حد انتظار می باشد.6- در کل میزان توجه کتب هدیه های آسمان به مهارتهای تفکر انتقادی در سطح پایین است.

آموزش کارآفرینی، تأثیر زیادی بر جنبه های مختلف دانش، رفتار و مهارت افراد دارد و دانشگاه هاتوسعه دهنده چشم انداز کارآفرینانه افراد هستند وکمک می کنند تا افراد دانش و مهارت خود را افزایش دهند. آموزش عالی و دانشگاه ها فرایندی است که در طی آن به انسان هایی که در جستجوی بهبود خود یا جامعه هستند کمک می شود، تا دانش و مهارت خود را افزایش دهند و در روند رشد و توسعه جامعه مشارکت فعال داشته باشند . هدف از این تحقیق، بررسی برنامه های آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی بندر انزلی در پرورش ویژگیهای کارآفرینانه دانشجویان می باشد. بر این اساس، از جامعه آماری 4500 نفری، تعداد 354 دانشجو از طریق روش تصادفی ساده انتخاب، سپس با جمع آوری داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه با ضریب پایایی 97% ، به استخراج مدل معادله ساختاری مربوط اقدام و با استفاده از آزمونهای آماری، به تحلیل فرضیات پرداخته شده است. یافته ها نشان داده اند که ، 098/ RMSEA= 098/0, GFI =93/0 , AGFI=97/0 NFI=بدست آمده و ضمن تأیید کلیت مدل، عملکرد برنامه های آموزشی برهر یک از متغیرهای تحقیق( تأسیس و اداره کردن یک کسب وکار، ریسک پذیری، خلاقیت و نوآوری، فرصت شناسی و استفاده از آن و متغیرهای رفتاری)، هم بصورت مستقیم و هم بصورت غیرمستقیم و تعاملی تأثیرگذار بوده است .

هدف این پژوهش بررسی آثار برنامه درسی پنهان مدارس و ارائه راهکارهایی به منظور کاهش آثار منفی و افزایش آثار مثبت می باشد. برای این منظور جامعه ای متشکل از معلمان و مدیران استان مازندران به تعداد 4330 در نظر گرفته شد، که از میان افراد مذکور نمونه ای مشتمل بر 255 معلم و 71 مدیر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. پژوهش پیمایشی با اجرای پرسشنامه انجام شد. پایایی پرسشنامه 79/0 بدست آمد. نتایج نشان داد معلمان و مدیران، آثار مولفه های منفی برنامه درسی پنهان را ضعیف و آثار مولفه های مثبت را قوی ارزیابی می کنند. به عبارت دیگر آنها وضع موجود برنامه درسی پنهان را مثبت تلقی می کنند. به منظور پیمایش نظرات افراد شرکت کننده از آنها خواسته شد راهکارهای مطلوب در برنامه درسی پنهان را ارائه کنند. در مجموع 12 راهکار از دیدگاه معلمان و مدیران در کاهش آثار منفی برنامه درسی پنهان به دست آمد. مواردی از قبیل دانش آموزان بر اساس وضعیت اقتصادی شان طبقه بندی نشوند (گویه 14 با میانگین 37/4)، در مدرسه نیاز به کار گروهی است (گویه 7 با میانگین 16/4)، موفقیت در مدرسه نتیجه اطاعت بی چون و چرا از مراجع قدرت نیست (گویه 11 با میانگین 95/3). همینطور برای افزایش آثار مولفه های مثبت برنامه درسی پنهان بر یادگیری دانش آموزان 10 راهکار از جمله توسعه دانش شاگردان (با میانگین 50/4)، تاکید مدرسه بر خودآگاهی دانش آموزان (با میانگین 29/4)، توجه به سلامت روانی کودکان (با میانگین 04/4) پیشنهاد شد.