روشها و مدل های روانشناختی (دانشگاه آزاد مرودشت)

زمینه و هدف: مدیریت رفتار به منظور کسب آرامش فردی و حفظ ثبات اجتماعی جزو ضرورت های هر جامعه ای است. هدف پژوهش حاضر نیز، طراحی و اعتباریابی بسته آموزشی مدیریت رفتار مبتنی بر تئوری انتخاب برای والدین و دانش آموزان می باشد. روش ها: روش پژوهش از نوع کیفی و به روش دلفی است که به منظور طراحی بسته آموزشی، از مبانی نظری کتاب تئوری انتخاب ویلیام گلسر (2013)، و جهت کسب اطمینان از روایی مطلوب بسته آموزشی، از روش روایی محتوایی با استفاده از مدل لاوشه (1975)، با پانل خبرگان 8 نفری و از دو ضریب کمیِ نسبت روایی محتوایی (CVR) و شاخص روایی محتوایی (CVI) استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تمامی جلسات بسته طراحی شده ضروری است و محتوای تمامی جلسات، کاملا مرتبط با اهداف طراحی شده و یا مرتبط اما نیازمند بازبینی جزئی تشخیص داده شد. در ادامه، بازبینی های خواسته شده متخصصان که 6 درصد تمامی پاسخ ها را در برمی گرفت، اعمال و بسته نهایی در دوازده جلسه تدوین شد. بحث و نتیجه گیری: یافته های پژوهش، تلویحات عملی برای مداخلات تربیتی داشته و بسته آموزشی طراحی شده می تواند ب ه عن وان ی ک برنامه جامع و مورد تأیید برای مدیریت رفتار والدین و دانش آموزان در محیطهای مختلف، به ویژه خانواده و مدرسه کمک کننده باشد و به منظور بهبود کیفیت رابطه والد-فرزندی و همچنین کاهش بی انضباطی و بدرفتاری های دانش آموزان در محیط خانواده و مدرسه، استفاده از آن در جلسات و کارگاههای مشاوره خانواده و مدرسه، در قالب برنامه های آموزش گروهی اکیداً توصیه می شود.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد گشتالت وآموزش مدیریت رفتاری والدین بر سرعت پردازش و حافظه فعال کودکان با نشانه های نارسایی توجه- بیش فعالی انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر ماهیت داده ها از نوع تحقیق کمی و از نظر اجرا، تحقیق نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری را کلیه کودکان ۷ الی ۱۲ سال که به دلیل داشتن نشانه های نقص توجه/بیش فعالی، در نیمه دوم سال 1400 و سه ماهه اول 1401 به مراکز مشاوره و روانشناسی و درمانگاه بیمارستان رازی شهر تبریز مراجعه کردند، تشکیل می دهد. برای انتخاب نمونه ی تحقیق، تعداد 16نفر برای هر گروه به شکل نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به شکل گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (48نفر) قرار داده شدند. ابزارهای مورداستفاده پژوهش دو مقیاس سرعت پردازش و حافظه فعال وکسلر4 بود. یافته ها: براساس نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره، تفاوت معنی داری در میزان اثربخشی دو روش مداخله بازی درمانی و مدیریت رفتاری مشاهده شد (05/0>p)؛ بررسی اندازه اثر نشان داد که بیشترین تفاوت در نمره کل سرعت پردازش با ضریب 478/0 مشاهده شد. نتیجه گیری: در کل، چنین استنباط می شود که مداخله بازی درمانی مبتنی بر رویکرد گشتالت پتانسیل اثربخشی در جهت افزایش ظرفیت حافظه فعال و سرعت پردازش را دارد و متخصصان آموزشی و درمانی می توانند جهت کنترل بیش فعالی کودکان، از این مداخله استفاده نمایند.

بخشش به عنوان یک فضیلت اخلاقی می تواند در بهبود روابط و تعاملات اجتماعی نقش بارزی داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر، آزمون شناسایی پیشایندهای و پیامدهای بخشش در دانشجویان دانشگاه کابل بود. نمونه ی پژوهش را، 300 نفر از دانشجویان تشکیل می دادند که به صورت تصادفی انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه های بخشش (تامپسون، 2005)، توافق جویی (مک کری و کاستا، 1992)، عزت نفس (روزنبرگ، 1965)، انسجام خانواده (با الهام از مدل ترکیبی السون، 1999؛ رضویه و سامانی، 1379)، همدلی (EQ-8)، عقاید مذهبی (گلاک و استارک، 1965)، کیفیت زندگی (وار، کوسینسکی و کلر، 1996)، سلامت روانی- جسمی GHQ-12 (گلدبرگ و هیلیر ، 1979) و خوش بینی (شییر و کارور، 1994) استفاده شد. برای ارزیابی الگوی پیشنهادی از الگویابی معادلات ساختاری و آزمودن اثرهای واسطه ای از روش بوت استراپ نرم افزار AMOS 22 استفاده شد. نتایج نشان داد که تمام ضرایب مسیرهای مستقیم بین متغیرهای پژوهش، بجز مسیرهای انسجام خانواده، عقاید مذهبی، توافق جویی و کیفیت زندگی از لحاظ آماری در سطح (p<0/05) معنی دار است. طبق نتایج پژوهش، رابطه غیر مستقیم عزت نفس با سلامت روانی- جسمی و خوش بینی، توافق جویی با سلامت روانی- جسمی و همدلی با سلامت روانی- جسمی و خوش بینی از طریق میانجی گری بخشش معنی دارد بود. یافته های پژوهش حاضر، چارچوب مفیدی را برای شناسایی عوامل تأثیرگذار در شروع بخشش و پیامدهای حاصل از آن فراهم می کند.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف روایابی مقیاس "اثرات روانی-اجتماعی و رفتاری کووید-19" (PSBECS-OR) در بین والدین دانش آموزان متوسطه دوم شهر تهران در آغاز سال تحصیلی 2-1401 (مهرماه) انجام شد. روش: جامعه آماری این پژوهش شامل والدین دانش آموزان متوسطه دوم شهر تهران و نمونه انتخابی 250 نفر والد (پدر یا مادر) دانش آموز مقطع متوسطه دوم (دختر و پسر) از ناحیه 3 منطقه 11 شهر تهران بوده اند و ابزار مورد استفاده مقیاس "اثرات روانی-اجتماعی و رفتاری کووید-19" (1401) بوده است. یافته ها: یافته های تحلیل عاملی تاییدی نشان داد گویه های مرتبط با 5 عامل دارای مقدار T بالاتر از 96/1 و مقدار بار استاندارد شده بالاتر از 3/0 بودند. شاخص های برازش نیز به مقادیر مطلوبی حاصل شد و از آنجایی که RMSEA کمتر از 08/0، کای اسکوئر نسبی کمتر از 3 و نیز شاخص برازش RFI، CFI، IFI و NNFI بالاتر از 9/0 بدست آمده بنابراین مدل 5 عاملی ارائه شده، در تحلیل عاملی تاییدی مورد تایید قرار گرفته و متناسب با فرهنگ نوجوانان ایرانی 14 سال و بالاتر گزارش می شود. همچنین هر 5 عامل دارای مقدار آلفای بالاتر از 7/0 بوده اند که این امر دال بر وجود اعتبار متناسب می باشد.. نتیجه گیری: این ابزار، مقیاس معتبر برای سنجش تغییرات ناشی از کووید-19 بر شاخصهای روانی-اجتماعی و رفتاری والدین دانش آموزان متوسطه دوم می باشد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه اعتیاد به شبکه های اجتماعی مجازی با کارکردهای اجرایی (حافظه فعال، بازداری پاسخ و انعطاف پذیری شناختی) با متغیر میانجی دشواری های بین فردی در دانش آموزان دبیرستان انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ روش شناسی توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل دانش آموزان دبیرستان های پسرانه منطقه دو آموزش پرورش تهران بود. نمونه پژوهش حاضر شامل 300 دانش آموز پسر دبیرستانی بود که به شیوه در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از پرسشنامه اعتیاد به شبکه های اجتماعی مبتنی بر موبایل (1)؛ پرسشنامه کارکردهای اجرایی (2) و پرسشنامه مشکلات بین فردی (3). داده های جمع آوری شده توسط نرم افزارهای SPSS و Lisrel و با استفاده از روش مدل معادلات ساختاری تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد بین اعتیاد به شبکه های اجتماعی مجازی و کارکردهای اجرایی (حافظه فعال، بازداری پاسخ و انعطاف پذیری شناختی) با متغیر میانجی دشواری های بین فردی رابطه معناداری وجود دارد (05/0 < P). نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش که ارزیابی و تحلیل عوامل زمینه ساز و تداوم بخش در اعتیاد به اینترنت و اعتیاد به شبکه های اجتماعی مجازی می باشد، لذا توسعه و ترویج فرهنگ استفاده از شبکه های اجتماعی و اینترنت سبب می شود تا بحران های هویتیکاهش یافته و محور های شخصیت شناسی همچون و همبستگی اجتماعی در دانش آموزان بهبود شایان داشته است و می توان ابعاد شناسایی شده در این پژوهش را چهارچوب توسعه استفاده از فنآوری های نوین ارتباطی میانند شبکه های اجتماعی دانست.

مقدمه: کارکنان معادن به دلیل شرایط ویژه کاری با خطرات و حوادث شغلی گوناگونی روبرو می شوند. با توجه به آنکه رفتارهای ناایمن در بروز حوادث در محیط های صنعتی نقش دارد، پرداختن به عوامل موثر بر اتخاد رفتار ایمنی و پیشگیری از آسیب های شغلی اجتناب ناپذیر است. هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه رفتار ایمنی بر اساس منبع کنترل با میانجی گری سلامت در کارکنان صنایع معدنی بود. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی به روش مدل یابی معادلات ساختاری است. از بین کارکنان صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) تعداد 283 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای به کار رفته در این پژوهش شامل پرسشنامه های منبع کنترل لونسون ، سلامت گلدبرگ و رفتار ایمنی مهدی نیا بود. جهت آزمون فرضیه ها، روش مدل ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Amos انجام شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از آن است که سلامت در رابطه بین رفتار ایمنی و منبع کنترل (در هر سه حیطه، درونی، افراد مسلط و شانس) کارکنان صنایع معدنی نقش میانجی ایفا می کند. نتیجه گیری: سلامت کارکنان یک عامل تعیین کننده در تاثیر منبع کنترل بر رفتار ایمنی کارکنان صنایع معدنی است.

مقدمه: نگرانی های جدی در مورد سلامت روانی نوجوانان در طول قرنطینه و تعطیلی مدارس مربوط به بیماری همه گیر و ورود به آموزش آنلاین مطرح شده است. این پژوهش با هدف بررسی نقش واسطه ای انعطاف پذیری روانشناختی در رابطه بین حمایت خانواده با پریشانی روانشناختی در دانش آموزان متوسطه و در چهارچوب کلاس های آنلاین صورت گرفت. مواد و روش ها: روش پژوهش حاضر همبستگی و از نوع مدل یابی معادلات ساختاری است. جامعه پژوهش، شامل تمام دانش آموزان پسر دوره متوسطه اول و دوم است که در کلاس های آنلاین مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل 644 نفر دانش آموز پسر (383 نفر متوسطه اول و 261 نفر متوسطه دوم) بودند که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و به مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21)، پرسشنامه حمایت اجتماعی ادراک شده چند بعدی - بعد خانواده (MSPSS-Family) و پرسشنامه پذیرش و عمل ویرایش 2 (AAQ-II) پاسخ دادند. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که مدل ساختاری پژوهش، از برازش خوبی برخوردار است. همچنین این مدل نشان داد که حمایت خانواده با پریشانی روانشناختی رابطه منفی و با انعطاف پذیری روانشناختی رابطه مثبت دارد، انعطاف پذیری روانشناختی نیز با پریشانی روانشناختی رابطه منفی دارد. بحث و نتیجه گیری: با تایید نقش واسطه ای انعطاف پذیری روانشناختی و نقش موثر حمایت خانواده در کاهش پریشانی روانشناختی و افزایش انعطاف پذیری روانشناختی نوجوانان، می توان در آینده برنامه ریزی های بهتری برای مشارکت خانواده ها و آگاه سازی آنها در مسائل روانشناختی دانش آموزان نوجوان، انجام داد.

مقدمه و هدف: این پژوهش با هدف تحلیل ساختار عاملی مقیاس "ارزیابیِ فرهنگ و آگاهی امنیتِ سایبری" در بین کارمندان بانک شهر اهواز در بهار و تابستان سال 1401 انجام شد. روش: روش پژوهش با تکیه بر روش های روانسنجی (تحلیل عاملی) و ابزار مورد استفاده مقیاس محقق ساخته ارزیابیِ فرهنگ و آگاهی امنیتِ سایبری (1401) بوده است. جامعه کارمندان شعب بانک شهر اهواز و نمونه آماری 581 نفر کارمند بوده که به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. روش تجزیه و تحلیل داده ها در بررسی ساختار عاملی، تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی و در بررسی اعتبار، ضریب آلفای کرونباخ بوده است. بحث: یافته ها نشان داد ضریب آلفای کرونباخ به میزان 88/0 حاصل شده و ساختار عاملی بدست آمده طی تحلیل اکتشافی از شاخص های برازندگی (CFI، GFI، RFI، NFI، IFI) مطلوبی برخوردار بوده است که پوشش دهنده 6 عامل (منابع انسانی ناکارآمد، بودجه بندی و آگاه سازی، ظرفیت سازی، موقعیت کارمند، فرهنگ حفاظت از اطلاعات و رفتار و درک امنیتی) می باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد این مقیاس در بین کارمندان بانک دارای ساختار عاملی و اعتبار قابل قبولی است؛ از این رو، می توان این ابزار را به عنوان ابزاری معتبر جهت ارزیابی و رتبه بندی عوامل موثر بر ارتقاء فرهنگ و آگاهی امنیتِ سایبری در بین کارمندان شعب بانک کشور بکار برد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر سازگاری زناشوئی و سلامت روان در زوجین متقاضی طلاق شهرستان آمل بود. روش پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_ پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه زوجین متقاضی طلاقی که برای طلاق به دادگاه های خانواده و مراکز روانشناختی در شهر آمل، در سال 1400 مراجعه نمودند، بودند. نمونه پژوهش حاضر شامل 30 زوج (30 مرد و30 زن) می باشد که به روش در دسترس انتخاب گردیدند. شرط ورود به پژوهش زوجینی می باشند که دادخواست طلاق به دادگاه و مراکز مشاوره برده اند و درپرسشنامه شاخص بی ثباتی ازدواج نمره مورد نظر را کسب کرده اند، می باشد. ابزارگرد آوری داده ها پرسشنامه سازگاری زناشویی لاک و والاس(1959) و پرسشنامه سلامت روان گلدبرگ و هیلر(1970) بود. گروه آزمایش ده جلسه 90دقیقه ای، مهارت های مربوط به مهارت های زندگی مبتنی بر سرفصل های یونیسف را دریافت نمودند. داده های جمع آوری شده با روش آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره و با استفاده از نرم افزار spss نسخه 26مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش مهارت های زندگی بر سازگاری زناشوئی و سلامت روان در زوجین متقاضی طلاق شهرستان آمل تاثیر مثبت وجود دارد و می تواند منجر به احساس مثبت در زندگی زوجین گردد. می توان با برگزاری کلاس های آموزشی مهارت های زندگی در زمان پیش از ازدواج، سازگاری زناشویی و سلامت روان زوجین را بهبود بخشید.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه فرزندپروری ذهن آگاهانه و سرزندگی تحصیلی در نوجوانان با نقش واسطه ای راهبردهای شناختی تنظیم هیجان انجام شد. روش : شرکت کنندگان پژوهش شامل 323 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه اول شهر شیراز (174 دختر و 149 پسر) بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای بررسی متغیرهای پژوهش از پرسشنامه های سرزندگی تحصیلی (ABQ)، فرزندپروری ذهن آگاهانه (MIPQ) و تنظیم شناختی هیجان (CERQ) استفاده شد. برای بررسی روایی پرسشنامه ها از روش تحلیل عامل تأییدی و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد که فرزندپروری ذهن آگاهانه دارای تأثیر مستقیم بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (راهبردهای سازگار و ناسازگار) و سرزندگی تحصیلی است. راهبردهای سازگار و ناسازگار تنظیم شناختی هیجان نیز دارای اثر مستقیم بر سرزندگی تحصیلی دارد. همچنین، هر دو بعد سازگار و ناسازگار راهبردهای شناختی تنظیم هیجان، نقش واسطه ای در بین فرزندپروری ذهن آگاهانه و سرزندگی تحصیلی داشتند. نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که برای افزایش سرزندگی تحصیلی دانش آموزان به فرزندپروری ذهن آگاهانه و راهبردهای شناختی تنطیم هیجان آن ها توجه شود.