هیجانات و حواس، نقش بسیار مهمی در یادگیری و آموزش دارند و مدرسان می توانند از طریق تحریک هیجانات و استفاده از حواس گوناگون به هنگام آموزش زبان دوم برای زبان آموزان موفق تر عمل کنند. لذا ایجاد ارتباطات هیجانی مطلوب و تأثیرگذاری بر حواس به منظور افزایش توان یادگیری، حائز اهمیت زیادی است. «هَیجامَد» ترکیبی از دو واژة «هیجان» و «بسامد» است که به هیجانات ناشی از حواسی که تحت تأثیر بسامد واژگان قرار دارند، اشاره می کند. در این مقاله برآنیم تا چگونگی تغییر نگرش در یادگیری زبان آموزان غیرفارسی زبان را به هنگام استفاده از الگوی «هَیجامَد» بسنجیم. بدین منظور با استفاده از الگوی هَیجامَد، به 60 زبان آموز غیرفارسی زبان از 16 کشور، در 6 جلسه موضوعات فرهنگی تدریس شد و سپس از آن ها مصاحبه گرفته شد و نتایج به صورت کیفی ارزیابی شد. نتایج به دست آمده از تحلیل مصاحبه ها حاکی از این است که استفاده از الگوی «هَیجامَد» بر نگرش زبان آموزان غیرفارسی زبان، مؤثر است و هرچه هَیجامَد فارسی آموز نسبت به موضوع تدریس شده بیشتر باشد، عملکرد او بهتر خواهد بود. در نتیجه از آن جایی که این الگو، کیفیت یادگیری زبان فارسی را از طریق ایجاد ارتباط بین فرهنگی، هیجانات زبان آموزان و فعال سازی سطوح مختلف هَیجامَد ارتقا می دهد، به نظر می رسد می تواند الگوی مناسبی برای تدریس زبان فارسی به عنوان زبان دوم محسوب شود.
پژوهش حاضر به مطالعة نقش گفتمان های فلسفی در فرآیند رو به رشد مطالعات ترجمه از منظر تاریخی می پردازد. بدین منظور، این پژوهش به دنبال کشف و توصیف نقش گفتمان های فلسفی در مطالعات ترجمه بوده تا در مورد تأثیر عمدة فلسفه بر ترجمه و نظریه های ترجمه کنکاش کند و معلوم نماید تا چه حد بازبینی و تجدید نظر در گفتمان های فلسفی به روند رو به رشد مطالعات ترجمه مساعدت می نماید. هدف عمده آن است که با توجه به ماهیت مطالعات ترجمه به عنوان رشته ای گیرنده از گفتمان های فلسفی و بسیاری از رشته های حد واسط، به فرضیه سازی دربارة این رشته و ارائة چارچوبی جامع و دربرگیرنده پرداخته شود. با در نظر گرفتن شواهد مربوط، یافته های پژوهش پیش رو نشان داد که سیر مرجعیت و اقتدار از سوی فلسفه به مطالعات ترجمه و نه بالعکس می باشد. علاوه بر آن، گفتمان های فلسفی حداقل از سه طریق به مطالعات ترجمه مرتبط می شوند: فیلسوفان رشته های مختلف از ترجمه به عنوان مطالعه موردی یا استعاره ای برای شرح مسائل مربوط به برنامه های کلی تر استفاده کرده اند؛ نظریه پردازان و عملگرایان ترجمه همواره به گفتمان های فلسفی به عنوان حامی و پشتیبان نظریات خود نگاه کرده اند؛ نیز آنکه، فیلسوفان، دانشمندان و مترجمان دربارة ترجمة گفتمان های فلسفی به ارائة تفسیر و اظهار نظر پرداخته اند. همین طور، یافته ها حاکی از آن است که گفتمان های فلسفی، با توجه به دسترسی چندین گزینه در رابطه با آن ها و تدوین کلمات مناسب با کلمات جایگزین، تمایل شدیدی به بازنگری و تجدید نظر دارند. در این میان، انطباق و طرح کلمات به عنوان یکی از وظایف مطالعات ترجمه مستلزم بررسی آن است که چه نوع گفتمان های فلسفی از دست رفته اند که خود باعث می شود مترجمان به طور مداوم سعی در کاهش پیچیدگی متن داشته باشند. از سوی دیگر، در صورت وجود گزینه های متعدد و نبود نظریه ای مشخص در رابطه با چگونگی کاهش پیچیدگی متن، زمینه ای برای طرح و بررسی بحث های مرتبط با گفتمان های فلسفی به وجود می آید که این امر را می توان در ارائة نظریه ها و روش های مربوط بیشتر مشاهده کرد.
ماهیت بین رشته ای مطالعات ترجمه دیدگاه های وسیعی را در سال های اخیر در حوزة تحقیق و پژوهش این رشته گشوده است. در این راستا، توجه نه تنها به سمت محصول نهایی ترجمه، بلکه به پردازش و نقش آفرینان اصلی آن معطوف شده است. از جمله این امور بررسی فرآیندهای شناختی و احساسی مترجمان است. با نظر به تأثیر در خور توجه مفهوم خودکارآمدی بر رفتار و کنش افراد، پژوهش حاضر بر آن است تا رابطة میان خودکارآمدی مترجمان و راهبردهای حل مشکل در ترجمة آن ها را مورد ارزیابی قرار دهد. بدین منظور، دو پرسش نامه در زمینة مفاهیم پایه ای خودکارآمدی و راهبردهای ترجمه طراحی شده و اعتبار آن را سنجیده شده است. هفتادو شش دانشجوی ارشد و دکتری ترجمه در این تحقیق شرکت کردند. نتایج تحلیل داده و محاسبات آماری رابطة معناداری را بین احساس خودکارآمدی مترجمان و راهبردهای حل مشکل در ترجمه آن ها نشان داد. از آنجا که نقش باورهای کارآمدی مترجمان در گزینش و اعمال راهبردها در مواجهه با مشکل در فرآیند ترجمه حائز اهمیت است، یافته های این پژوهش در آموزش و برنامة تحصیلی ترجمه مفید خواهد بود.
ارزشیابی پویا روشی نوین در آموزش زبان است که بر اساس نظریة اجتماعی-فرهنگی ویگوتسکی بنا شده است. در این روش آموزش و ارزیابی زبان آموزان به صورت تعاملی و با ارائة راهنمایی هایی صورت می گیرد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر ارزشیابی پویا بر آگاهی صرفی زبان آموزان و هدف دیگر پژوهش بررسی ارتباط بین ارزشیابی پویا و غیر پویای آگاهی صرفی بود. بدین منظور، 50 زبان آموز کانون زبان ایران به دو گروه ارزشیابی پویا و غیر پویا تقسیم شدند. آزمون ساختار صرفی به هر دو گروه در مراحل پیش آزمون و پس آزمون ارائه شد. پس از پیش آزمون، معلّم به گروه ارزشیابی پویا بازخورد و راهنمایی لازم بر اساس ارزشیابی پویای آگاهی صرفی ارائه داد و نمرات آن ها را ثبت کرد، در صورتی که در گروه ارزشیابی غیر پویا عملکرد مستقل آن ها مدّ نظر بود. یافته ها نشان داد که ارزشیابی پویا در ارتقای آگاهی صرفی زبان آموزان بسیار مؤثر بوده است. ازسوی دیگر بین آزمون های ارزشیابی پویای آگاهی صرفی با آزمون ساختار صرفی، همبستگی معناداری وجود داشت که حاکی از اعتبار این روش ارزشیابی نوین درحوزة آموزش زبان انگلیسی بود. نتایج این مطالعه از آن جهت که چشم انداز جدیدی از ارزشیابی پویا در حوزة آگاهی صرفی زبان آموزان ارائه می دهد حائز اهمّیت است. تکرار این مطالعه با حجم نمونه بزرگ تر موجه است و ممکن است نتایج تعمیم بیشتری را در حمایت از استفاده از ارزشیابی پویا برای ارزیابی آگاهی صرفی در زمینة زبان انگلیسی در بر داشته باشد.
مقاله حاظر با بررسی ترجمه پنج نمایش نامه هنریک ایبسن شامل مرغابی وحشی، جن زدگان، روسمرسهولم، وقتی ما مردگان سربرداریم و آیوُلف کوچولو، به قلم بهزاد قادری، می کوشد نقش «پژوهش» و «دراماتورژی» را در این ترجمه ها نشان دهد. بدین منظور، پس از مروری بر کردار نگارشی و پژوهشیِ مترجم، تقسیم بندی مشخصی در سه سطح پیرامتنیت، بینامتنیت و متنیت صورت گرفته، مصادیقِ هر یک ارائه شده و با تحلیل تفصیلی داده های منتخب، این دو ویژگی در ترجمه های قادری کندوکاو شده است. یافته های مقاله مبین آن است که پیرامتن را در آثار این مترجم می توان به سه عنصر مقدمه ، نقد و پانویس تقسیم کرد. توسل مترجم به مناسبات بینامتنی از یک سو به منظور تحلیل ادبی آثار و از سوی دیگر برای معادل یابیِ مناسب صورت گرفته است. ارزیابی ترجمه های قادری در سطح متنیت نیز توفیق نسبی او در ضبطِ محاوره در رسانه نوشتار توأم با رویکردی متعادل و متوازن، بازآفرینیِ گوناگونی بیان در دو سطح «کاربر» و «کاربرد» زبان و گرایش به ترجمه های اصطلاحی را نشان می دهد. تأکید همیشگی بر ارجحیت وجه «اجراییِ» متون نمایشیِ مقصد بر وجه ادبیِ آن ها نیز از دیگر ویژگی های ترجمه های قادری ا ست.
پیشرفت علوم زبان روزبه روز لایه های نهانی و زیرین زبان را برایمان آشکارتر می کند و علم ترجمه شناسی نیز به نوبة خود ما را به کشف شگفتی هایی که در برخورد و تماس زبان ها در جریان ترجمه به وجود می آیند، رهنمون می سازد. در این پژوهش تأکید ویژة ما بر اهمیت واقعیت فرازبان در کار ترجمه است. فرازبان هرچند از زبان نشئت می گیرد و با زبان پدید می آید، ریشه در بطن فرهنگ قومی دارد. برای تسهیل در طرح چنین فرضیه ای پا را از طرح فرآیندهای اصلی ترجمه (فرانسه -فارسی) فراتر نهاده و با کمک سبک شناسی تطبیقی نشان خواهیم داد که چگونه نشانه های زبانی یا صورت های کلامی به خودی خود قابل ترجمه نیستند، یا اگر باشند حاوی تمام ابعاد معنا نیستند. در انتقال معنا معیارهایی همچون «سنخ عادی» یا «سنخ غیرعادی» امور اهمیت می یابند که صرفاً با توجه به تقابل فرهنگ مبدأ و فرهنگ مقصد مطرح و مشخص می گردند.
