عرفا و صوفیه

خواجه یوسف همدانی از عارفان بزرگ قرن پنجم هجری است. او یکی از موجدان بزرگ طریقت نقشبندیه و پیشرو طریقت خواجگان و از عارفان صاحب کرامت است و به اعتبار کراماتش از ارتباطات ذهنی خاصی برخوردار بوده است. در این مقاله با استناد به اقدم منابع، به بررسی و نقد و تحلیل زندگی، احوال، آثار، شاگردان، روایات و کرامات او می پردازیم.

۶۵.

گنجینه روشنان: عارف گمنام قرن چهارم و جیزه ای در شناخت ابوالعباس قاسم بن قاسم سیار مروزی

نویسنده: احمدرضا صیادی

منبع: کیهان فرهنگی آبان ۱۳۸۵ شماره ۲۴۱

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۰۰ تعداد دانلود : ۷۵۴

۶۶.

نقش سلمه بن دینار (ابوحازم مکی یا مدنی) در شکل گیری تصوف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سیدعلی اصغر میرباقری فرد

منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۵ شماره ۴۸

کلیدواژه‌ها: نفس تصوف توکل زهد تقوا ابوحازم

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات عرفا و صوفیه

تعداد بازدید : ۱۸۸۲ تعداد دانلود : ۸۹۷

" با آن که درباره تاریخ عرفان اسلامی تحقیقات قابل توجهی انجام گرفته، اما هنوز زوایای زیادی از آن مبهم مانده است. پیدایش تصوف اسلامی یکی از موضوعاتی است که کمتر در باب آن سخن به میان آمده؛ این در حالی است که برای آشنایی با دیگر مراحل تاریخ تصوف و هم چنین سیر تطور مبانی عرفانی ضروری است زمینه ها و چگونگی شکل گیری تصوف بررسی و تحلیل گردید. یکی از کارهایی که می تواند ما را یاری رساند تا در زمینه پیدایش عرفان اسلامی اطلاعات بیشتری به دست آوریم، تحقیق در احوال و آرا بزرگانی است که در شکل گیری تصوف نقش داشته اند. از این رو اگر زمان شکل گیری تصوف را نیمه سده دوم هجری به شمار آوریم. تبیین نقش و تاثیر آرا شخصیت های بزرگ عرفانی این دوره اهمیت خاصی پیدا می کند. یکی از زاهدان بزرگ این دوره سلمه بن دینار است. این مقاله بر آن است تا با تبیین دیدگاه های وی، نقش و تاثیر او را در شکل گیری عرفان اسلامی بررسی و تحلیل کند. "

۶۷.

ذوالنون: ذوالنون أبو الفیض ثوبان بن ابراهیم المصری

نویسنده: یوسف عالی عباس آباد

منبع: کتاب ماه ادبیات و فلسفه خرداد ۱۳۸۴ شماره ۹۲

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات عرفا و صوفیه

تعداد بازدید : ۱۰۸۲ تعداد دانلود : ۵۱۶

۶۸.

نظری بر معرفت شناسی از منظر مولوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید صمصام فرشید نجار همایون فر

منبع: پژوهشنامه ادب غنایی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۸۴ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: مولانا مثنوی پلورالیسم حکایت فیل

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۷۱۲ تعداد دانلود : ۱۴۷۰

معرفت شناسی Epistemologg طی چند دهه اخیر در جهان یکی از پر دامنه ترین مباحث تحقیقاتی بوده است. معرفت شناسی شاخه ای از فلسفه معاصر است که به بررسی ماهیت و حدود معرفت و مبانی آن می پردازد و قابلیت اعتماد به ادعاهای معرفتی را می سنجد. این اندیشه امروزه گر چه در هیاتی نو رخ نموده اما در شاخه عرفان اسلامی سابقه ای بس طولانی دارد و هنوز محققان در این زمینه به مباحث عرفا، محتاج اند. مولوی معتقد است، تجربیات ناب عرفانی بیان ناپذیر است؛ اسرار حق در زبان نمی گنجد و محرومیت راز ایجاب می کند از حقایق درواری داستان و حکایت سخن گوید و از مستمع می خواهد تا به ظاهر حکایات بسنده نکند. جان اندیشه معرفتی او در داستان ""فیل "" نمایان می شود. او در باب حقیقت و معرفت آن همچون سایر عرفا بر این باور است که حقیقت، واحد و چند لایه و منظرها، متفاوت است، بنابراین اختلاف در اهل معرفت، بنیانی واقعی ندارد و هر چه هست اشتراک و اتحاد معرفت ها و اصحاب آن است که چه بسا خود از آن بی خبر باشند. بنای این اندیشه، ارائه الگوی شناخت حقیقت راستین واحد در انبوه حقیقت هاست که ازدو راه به این مهم می پردازد: اول آنکه در کنار تعدد راه های شناخت، حقیقت را نیز متکثر معرفی می کند(کثرت گرایی) و دوم آنکه حقیقت را واحد وراههای دسترسی به آن را متعدد می داند.(شمول گرایی)

۶۹.

حلاج یا خوارزمی؟

نویسنده: سید مهدی خیراندیش

منبع: کتاب ماه ادبیات و فلسفه آذر و دی ۱۳۸۴ شماره ۹۸ و ۹۹

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۷۴ تعداد دانلود : ۷۲۲

۷۰.

دفتر روشنایی

نویسنده: هادی اکبرزاده

منبع: کتاب ماه ادبیات و فلسفه مهر ۱۳۸۴ شماره ۹۶

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات عرفا و صوفیه

تعداد بازدید : ۱۱۱۶ تعداد دانلود : ۶۷۳

۷۱.

بهاء ولد از نظرگاه فریتس مایر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدعلی مولوی

منبع: نامه فرهنگستان سال هفتم خرداد ۱۳۸۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات عرفا و صوفیه

تعداد بازدید : ۲۲۸۷ تعداد دانلود : ۷۸۸

بها ولد، زندگی و عرفان او، تالیف فریتس مایر (10 ژوییه 1912-10 ژوییه 1998)، محقق برجسته آلمانی، اثری است در شرح زندگی و اندیشه ها و آرا پدر مولانا جلال الدین محمد مولوی. تالیف چنین اثری در آیینه تصور نگارنده آن نبود. مایر نخست می خواست کتابی با عنوان و محتوایی دیگر بنویسد و تنها در یک فصل آن کتاب به زندگی و عرفان بها ولد بپردازد. اما، ضمن بررسی منابع به ویژه معارف بها ولد - که در سالهای 1333 و 1338 با تصحیحات و حواشی زنده یاد استاد بدیع الزمان فروزانفر در دو جلد به چاپ رسیده و در 1352 تجدید چاپ شده - به این نتیجه رسید که جهان عرفان بها ولد با عالم دیگر عارفان تفاوت بسیار دارد و می شاید که با تفصیل بیشتری بررسی شود. پس دریافت های خود را از سخنان او و نیز از مطالبی که سپهسالار و افلاکی در باره او آورده اند نخست در یک مقاله بلند مدون ساخت، سپس به صورت کتابی در بیست و هفت فصل درآورد. مولف در توجیه این تفصیل می آورد که نمی توانسته است به نقل استنباطهای خود از سخنان بها ولد اکتفا کند و برای مستند ساختن آنها، به معارف ارجاع دهد و امیدوار باشد که خوانندگان کنجکاو آلمانی زبان خود به این کتاب مراجعه کنند. از این رو، لازم شمرده است پاره های بلندی از آن را به آلمانی برگرداند و در کار تحقیقی خود درج کند...

۷۲.

در آستانه تحقیق: هادی المضلین اثری منسوب به حاج ملا هادی سبزواری

نویسنده: علی اوجبی

منبع: آینه میراث دوره جدید تابستان ۱۳۸۴ شماره ۲۹

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات عرفا و صوفیه

تعداد بازدید : ۱۱۷۵ تعداد دانلود : ۵۹۸

۷۳.

سیر زندگی و احوال و آثار میرزا عبدالکریم رایض الدین اعجوبه زنجانی عارف برجسته ربع آخر قرن سیزدهم هجری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدیوسف نیری علی اصغر غفوری

منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۴ شماره ۴۴

کلیدواژه‌ها: ذهبیه رایض الدین اعجوبه راز شیرازی کوثر نامه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۰۱ تعداد دانلود : ۹۸۴

این مقاله به طور فشرده به سیر زندگانی و آثار و تحلیل افکار میرزا عبدالکریم رایض الدین اعجوبه از شخصیت های برجسته سلسله عرفانی ذهبیه، که از طریق معروف کرخی، دربان بارگاه و ارادتمند حضرت امام رضا، خود را به این امام همام منسوب می دارند، می پردازد. در ابتدا نام و نسبت، مولد و منشا، خانواده و فرزندان و مذهب و مشرب این عارف برجسته ی ربع آخر قرن سیزدهم، مورد بحث قرار می گیرد...

۷۴.

بایزید بسطامی، آیینه ی الهی

نویسنده: مریم حسینی

منبع: نامه پارسی تابستان ۱۳۸۴ شماره ۳۷

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات عرفا و صوفیه

تعداد بازدید : ۲۲۷۱ تعداد دانلود : ۱۰۸۴

۷۵.

تجلی عشق در انا الحق حلاج

نویسنده: ابراهیم اصغری

منبع: رشد آموزش زبان و ادب فارسی ۱۳۸۴ شماره ۷۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات عرفا و صوفیه

تعداد بازدید : ۱۳۶۸ تعداد دانلود : ۹۴۰

۷۶.

درویش بهرام سقا

نویسنده: احمد گلچین معانی

منبع: آینه میراث دوره جدید پاییز و زمستان ۱۳۸۴ شماره ۳۰ و ۳۱

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات عرفا و صوفیه

تعداد بازدید : ۱۱۷۶ تعداد دانلود : ۷۹۷

۷۷.

بهاء ولد، زندگی و عرفان او

مصاحبه شونده: مریم مشرف نویسنده: توفیق سبحانی سید محمود یوسف ثانی

منبع: کتاب ماه ادبیات و فلسفه مهر ۱۳۸۳ شماره ۸۴

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات عرفا و صوفیه

تعداد بازدید : ۱۷۱۵ تعداد دانلود : ۱۰۳۷

۷۸.

مقالات: دل محوری در باغ عرفان نظامی گنجه ای

نویسنده: بهروز ثروتیان

منبع: آینه میراث دوره جدید تابستان ۱۳۸۳ شماره ۲۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۴۶ تعداد دانلود : ۱۱۰۹

۷۹.

با شوریده غزنه

مصاحبه شونده: یدالله جلالی پندری مریم حسینی نویسنده: سید مهدی زرقانی

منبع: کتاب ماه ادبیات و فلسفه شهریور ۱۳۸۳ شماره ۸۳

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۸۹ تعداد دانلود : ۱۲۱۳

۸۰.

نگاهی به احوال و سخنان خواجه عبیدالله احرار

نویسنده: محمد باهر

منبع: آینه میراث دوره جدید بهار ۱۳۸۳ شماره ۲۴

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات عرفا و صوفیه

تعداد بازدید : ۱۱۶۸ تعداد دانلود : ۵۸۰

درخت حوزه‌های تخصصی