لیلا یوسفی

بی تردید، بهره گیری از اصول تعلیم و تربیت قرآنی به عنوان یکی از زمینه های ارتقای معنویت و راه کاری مقابله با سبک زندگی غربی دارای اهمیت است. قرآن کریم در خلال قصه های مختلف، بار ها از اصول تعلیمی سخن به میان آورده؛ از جمله در قصه ی همراهی حضرت موسی با حضرت خضر. این داستان، حاوی اصول تعلیمی ارزشمندی است که در نظام آموزشی بسیار کاربرد دارد. این نوشتار که با هدف دستیابی به اصول تعلیمی برآمده از این قصه و با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی تدوین یافت، در پی پاسخ به پرسش است که: اصول تعلیمی برآمده از داستان حضرت خضر و موسی  چیست؟ مهم ترین نتیجه ای که از انجام این پژوهش به دست آمده این است که این قصه، آمیخته با اصول تعلیمی متعددی همچون: اصل آمادگی، اعتماد؛ اطاعت پذیری، قانون مداری، حق پذیری، تدریج، مداومت، تشویق و تنبیه می باشد؛ و این اصول به سه دسته قابل تقسیم می باشند: اصول تعلیمی مشترک بین معلّم و متعلّم، اصول تعلیمی خاص متعلّم، و اصول تعلیمی خاص معلّم.

مجموعه داستان شهری چون بهشت اثر سیمین دانشور، محصول شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی سال‌های وحشت و خشونت پس از کودتای ننگین 28 مرداد 1332 است؛ دوره‌ای که آمال و آرزوهای ملتی آزادی‌خواه و استقلال طلب در اثر دسیسة عوامل بیگانه و داخلی و پاره‌ای اشتباهات رهبران سیاسی و مذهبی بر باد رفت و یأس و ناامیدی، احساس شکست و انزواطلبی، گریبان‌گیر جامعة فرهنگی ایران گردید. دانشور با تیزبینی و درایت متعهدانه در این مجموعه داستان تلاش کرده است بخشی از حقایق تلخ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و نیز دردها، رنج‌ها و مصائبی را که در این سال‌های سیاه بر ملت ایران رفته است، ترسیم نماید. داستان‌های کوتاه دانشور با وجود اهمیت و اعتباری که در ادبیات داستانی معاصر دارند، بیشتر در سایة رمان‌های برجسته ‌او مانند سووشون، جزیره سرگردانی و ساربان سرگردان بوده و چندان مورد بررسی‌های نقّادانه قرار نگرفته‌اند. مقاله حاضر می‌کوشد ضمن نقد و بررسی درونمایه‌های این مجموعه داستان و روشن نمودن ابعاد ناپیدای این اثر، تأثیرپذیری آن را از شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دوران پس از کودتا نشان دهد.