فرزانه ساسان پور

فرزانه ساسان پور

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی تهران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۷۷ مورد.
۲۱.

تحلیل اثرات مگامال ها بر پایداری جوامع محلی (مطالعه موردی: شهرهای شهرستان عباس آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال بیستم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۰) 33 - 1

کلیدواژه‌ها: پایداری مگامال ها شهرستان عباس آباد مدل ویکور فازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۲۵۶
امروزه یکی از وجوه توسعه یافتگی شهرها، احداث مراکز تجاری بزرگ مقیاس با عنوان مال ها و مگامال هاست. در شهرستان عباس آباد، از شهرستان های ساحلی شمال کشور به دلیل رونق گردشگری، 18 مرکز تجاری بزرگ مقیاس احداث شده است که به نظر می رسد آثار گوناگونی بر ابعاد پایداری (کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی) شهرهای این شهرستان گذاشته است؛ بنابراین هدف اصلی این تحقیق، تحلیل اثرات مگامال ها در شهرستان عباس آباد از دیدگاه کارشناسان و مردم است که به طور ملموس با این تأثیرات  مواجه شده اند. روش تحقیق از نوع هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی است. داده ها از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی گردآوری شد و جامعه آماری شهرهای شهرستان است که با استفاده از فرمول کوکران 386 نفر نمونه آماری تخمین زده شد و با روش تصادفی طبقه بندی شده، پرسشنامه از شهرهای شهرستان به نسبت جمعیتشان برداشت شده است. با پرسشنامه تعیین ارجحیت، وزن نهایی معیار ها به وسیله 9 کارشناس و با روش مقایسه زوجی تعیین شد و با مدل ویکور فازی، شهرهای شهرستان از نظر پایداری تحلیل شدند. نتایج درخصوص معیارهای 78 گانه تحقیق نشان داد، معیارهای درآمد، قیمت زمین و مسکن، اجاره بها و قیمت کالا و خدمات مهم ترین معیارهای سنجش پایداری هستند و اینکه شهرهای عباس آباد، کلارآباد و سلمان شهر به ترتیب با مقادیر ویکور 444/0، 450/0 و 533/0، رتبه های اول تا سوم پایداری (ناشی از ایجاد مراکز تجاری) را کسب کرده اند. همچنین میانگین پایداری کل شهرستان در حد متوسط با مقدار ویکور 475/0 ارزیابی شد که نشان می دهد مگامال ها بر پایداری شهرستان اثر گذاشته اند و میزان آن را در مقایسه با قبل از احداث مگامال ها کمتر کرده اند  
۲۲.

سنجش وضعیت کلان شهر تهران بر مبنای شاخص های شهر فراگیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و دوم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۶۷ ۳۱۶-۳۰۱

کلیدواژه‌ها: شهر فراگیر فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرهای آینده پایداری کلانشهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳ تعداد دانلود : ۲۸۰
مطابق با پارادایم جدید شهری، استفاده از سیستم های نوآورانه از جمله ایجاد شهر های فراگیر با سیستم های همگرای هوشمند، راه حلی برای غلبه بر این مشکلات شهری است. شهرفراگیر از شهرهای آینده ای است که در آن فضاهای فیزیکی و فضاهای الکترونیکی همگرا می شوند. به لحاظ ساختاری، شهر فراگیر متشکل از مکان، فضا، فناوری اطلاعات و ارتباطات و انسان است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. از بررسی مبانی نظری 15 بعد و 77 شاخص تعیین و داده های مورد نیاز پژوهش از طریق سالنامه آماری و گزارش های منتشره سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات گردآوری شدند. امتیازدهی داده ها به صورت وجود کامل شاخص (1)، وجود نیمه و ناقص شاخص (0.5) و نبود شاخص (صفر) در نظر گرفته شد و در نرم افزار اکسل تحلیل شدند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که وضعیت کلانشهر تهران از نظر پراکنش شاخص های شهر فراگیر بسیار نامناسب است. ابعاد بهداشت و درمان، حکمروایی، فرهنگ و گردشگری، آموزش، مسکن، حمل و نقل، زیرساختار، شهروندان، تجارت، سیستم مالی به ترتیب بیشترین کمبودها(زیر 50 درصد) را دارند. ابعاد خدمات، محیط زیست، شبکه انرژی و شبکه آب به ترتیب تنها بخش هایی هستند که وضعیت شاخص ها (بالای 50 درصد) در آن ها به مراتب بهتر است. بطور کلی طبقه بندی ابعاد نشان داد که 13.33 درصد ابعاد در وضعیت خیلی خوب، 13.33 درصد در وضعیت خوب، 20 درصد در وضعیت متوسط، 40 درصد در وضعیت ضعیف و 13.33 درصد در وضعیت بسیار ضعیف قرار دارند. موجودیت شاخص ها نیز نشان داد که 33.76 درصد شاخص بطور کلی وجود ندارند. 42.85 درصد از شاخص ها به صورت ناقص و تنها 23.37 درصد از شاخص ها به صورت کامل وجود دارند. در نهایت اولویت بندی توسعه شاخص ها برای ایجاد شهر فراگیر در کلانشهر تهران ارایه شد. نتایج این تحقیق می تواند در زمینه اولویت های توسعه شهر فراگیر در کلانشهر تهران به کار رود.
۲۳.

مفاهیم و بنیان های جدید فضای شهری هیبریدی در عصر اطلاعات (مورد مطالعه: کلانشهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی سال سوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ ۴۱-۲۱
تعداد بازدید : ۲۹۵ تعداد دانلود : ۲۷۹
امروزه در حوزه شهر و شهرنشینی پارادایم جامعه اطلاعاتی بعنوان پارادایم نوین و مسلط مورد تأکید است و ماهیت خود را از طریق فناوری اطلاعات و ارتباطات و فضای مجازی اعمال می کند و شهر امروز را با دو ویژگی جدایی ناپذیر فیزیکی و مجازی برحسب جامعه اطلاعاتی تعریف نموده است. هدف از پژوهش حاضر در وهله اول ایجاد بینشی منطقی از دانش و چیستی عصر اطلاعات و تأثیرات احتمالی آن بر شهرها است و در وهله دوم بررسی وضعیت شهر تهران ازنظر شاخص های هیبریدی شدن است. روش تحقیق حاضر توصیفی و تحلیلی است؛ در این راستا ضمن تحلیل ماهیت عصر اطلاعات با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، این ماهیت از طریق روش میدانی (ارائه پرسشنامه به شهردار های مناطق 22 کانه) و تحلیل محتوای چهار مورد از طرح های بالادست شهر تهران به آزمون گذاشته شده است. نتایج مطالعات کتابخانه ای حاکی از این است که شهرها ازنظر محتوایی و فیزیکی در بخش های مختلف اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و مدیریتی دچار تحول و تغییرات بنیادی خواهند شد و فضای شهر به سوی هیبریدی شدن پیش خواهد رفت. نتایج مطالعات میدانی نشان می دهد که محتوای هیچ کدام از طرح های مرتبط باکلان شهر تهران متناسب با مولفه های عصر اطلاعات تدوین نشده اند؛ همچنین از نگاه شهرداری ها، مناطق 3، 1 و 22 ازنظر برخورداری از مولفه های عصر اطلاعات در رتبه های اول تا سوم قرار دارند.
۲۴.

هیدروهژمونی در حوضه رودهای داخلی (فروملی) نمونه پژوهی سد تنگ گاوشمار در استان لرستان: تحلیل تفاوت های توسعه منطقه ای شهرستان البرز با استفاده از مدل الکتره

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۶ 263 - 284

کلیدواژه‌ها: توسعه منطقه ای توسعه پایدار شهرستان البرز رتبه بندی توسعه نقاط مدل الکتره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۲۶۱
موقعیت استراتژیک و ارتباطی شهرستان البرز باعث می شود که این منطقه در معرض جریانات و نیروهای مختلفی قرار گیرد. بنابراین به منظور قرار دادن شهرستان در مدار توسعه، ابتدا لازم است که به شناسایی وضعیت موجود در ابعاد مختلف توسعه پرداخته شود و بر اساس چنین شناختی میزان نابرابری ها و کاستی ها موجود را مشخص کرده و در نتیجه مسیر را برای اتخاذ برنامه های توسعه آتی منطقه هموار نمود. بنابراین در پژوهش حاضر، به منظور تعیین سطح توسعه یافتگی شهرستان البرز وضعیت نقاط شهری در ابعاد مختلف کالبدی، فناوری، مدیریتی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی با استفاده از روش آماری و مدل الکتره مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار گرفتند. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی، بر اساس روش تحقیق کمی- تحلیلی و روش گرد آوری داده ها نیز اسنادی بوده و بدین منظور از داده های مرکز آمار در سال 1390و اسناد مرتبط با توسعه منطقه ای استفاده شده است. نتایج پژوهش در57 شاخص مورد مطالعه حاکی از داشتن وضعیت بهتر شهر کرج در 4 بعد کالبدی، اجتماعی، مدیریتی، دانش و فناوری بوده و بهترین وضعیت برای ابعاد اقتصادی و زیست محیطی نیز به ترتیب مربوط به شهرهای محمد شهر و آسارا می باشد. نتایج نهایی مدل بیانگر قرار گیری شهرهای کرج و گرمدره در رتبه اول توسعه بوده و شهرهای کمالشهر و ماهدشت نیز سطح میانه توسعه را دارا می باشند. در مراتب بعدی شهر های آسارا و محمد شهر با برخورداری از کم ترین میزان توسعه در جایگاه سوم سطح توسعه قرار می گیرند.
۲۵.

ارائه مدل مدیریت شهری براساس شاخصهای شهرهای آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز شهر های آینده دوره سوم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۱) 78-61
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۲۶۲
مدیریت شهری، از جمله موضوعاتی است که برای اداره شهرهای آینده نیازمند بازنگری بوده و نمی توان به مفهوم مرسوم آن، که بر اساس آن جایگاه و نظام خاص اداره شهر را در ذهن تداعی کند، بسنده کرد. این مفهوم ازجمله حوزه هایی است که به شدت نیازمند آینده پژوهی است. چراکه به طورمستقیم با زندگی روزمره و سرنوشت شهروندان گره خورده است و هرگونه کوتاهی در این زمینه بعضاً موجب خسارتهای جبران ناپذیر خواهد شد. هدف اصلی این پژوهش، ارائه مدل مدیریت شهری براساس شاخص های شهرهای آینده است . تحقیق حاضر از لحاظ هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر نوع روش، روش تحقیق آمیخته که ترکیبی از دو روش کیفی و کمی می باشند، محسوب می گردد. ابزار جمع آوری داده ها شامل فیش برداری و پرسشنامه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، خبرگان حوزه مدیریت شهری هستند. از روش نمونه گیری هدفمند برای انتخاب افراد نمونه استفاده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار MICMAC- Excel استفاده شد. در گام نخست با مرور ادبیات موضوع و تحقیقات انجام شده تعداد زیادی شاخص از ادبیات موضوع استخراج گردید. با نظر اساتید و متخصصان حوزه، شاخص های اولیه به 76 شاخص تعدیل شد. در ادامه مدل مدیریت شهری براساس شاخص های شهرهای آینده با استفاده از مدل سازی ساختاری- تفسیری سطح بندی شدند. در پژوهش حاضر عوامل در شش سطح قرار گرفته اند. به نحوی که حقوق و قوانین و مقررات در سطح آخر و توریسم در سطح اول قرار گرفت. در ادامه پژوهش از رویکرد آینده نگارانه بهره گرفته شده است. بررسی نتایج بدست آمده از جدول فوق حقوق و قوانین و یادگیری اجتماعی و آموزش با نمره 22 تأثیرگذارترین عامل گزارش شدند. همچنین توریسم با مجموع 17 در بین عوامل، در اولویت اول تأثیرپذیری قرار گرفت. درجه مطلوبیت ماتریس اثرات بهینه شدگی 100 درصد برخوردار بوده که حاکی از روایی بالای پرسشنامه و پاسخ های مربوط به آن است. شماره ی مقاله: 4
۲۶.

آینده پیش روی شهرهای کوچک مرزی متأثر از فرآیند انقباض شهری(مطالعه موردی: شهر ارکواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیای اجتماعی شهری سال نهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۰) 233 - 252

کلیدواژه‌ها: انقباض شهری سناریونویسی پیشران های کلیدی شهر ارکواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۲۸۰
مقدمه : امروزه در بسیاری از کشورهای درحال توسعه و حتی کشورهای توسعه یافته، برخی شهرهای حاشیه مرزی به سمت شهرها و استان های مرکزی در حال از دست دادن جمعیت و سرمایه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود هستند که این پدیده انقباض شهری است. داده و روش : مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش کیفی - کمی می باشد. داده ها و اطلاعات موردنیاز به دو روش کتابخانه ای (شناسایی متغیرهای و پیشران ها) و پیمایشی به روش دلفی جمع آوری شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار میک مک و سناریو Morphol استفاده شده است. یافته ها : یافته ها نشان می دهد که پیشران های فقر و بیکاری، کمبود امکانات دولتی، عدم توجه به شهرهای مرزی و مهاجرت دارای بالاترین اثرگذاری بر فرآیند انقباض شهری ارکواز هستند. نتیجه گیری : با توجه به نتایج تحقیق، فرآیند انقباض شهری ارکواز آینده پیش روی مطلوبی نخواهد داشت زیرا که بسیاری از سناریوها در وضعیت نامطلوبی (8 سناریو) قرار دارند که با توجه به این وضعیت؛ زمینه مهاجرت جمعیت، سرمایه انسانی و مالی آن فراهم است؛ در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، طبیعی و سیاسی پیشران های کلیدی با سناریوهای فاجعه باری مواجه هستند لذا با روند کنونی این وضعیت انقباض شهری اجتناب ناپذیر است بنابراین با برنامه ریزی، تغییر استراتژی و تأثیرگذاری متغیرهای کلان غیرقابل پیش بینی ممکن است این وضعیت تغییر کند. البته در زمینه توسعه زیرساخت ها و مدیریتی سناریوهای بینابین تا مطلوبی ارائه شده است که می تواند تأثیرگذاری بر سایر پیشران ها داشته باشد.
۲۷.

بررسی فرایند کاربست توسعه راهبردیِ شهر ملارد با استفاده از مدل Meta SWOT(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سرزمین دوره هجدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۶) 193 - 220

کلیدواژه‌ها: برنامه راهبردی توسعه پایدار شهری شهر ملارد مدل Meta SWOT

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶ تعداد دانلود : ۲۶۴
راهبرد توسعه شهری (CDS) با هدف کاهش فقر و توسعه پایدار و ارتقای مشارکت و ایجاد حکمروایی خوب شهری مطرح شده و در چند سال اخیر توجه بسیاری از محافل علمی ایران را نیز به خود معطوف کرده است. این رویکرد می تواند جایگزین برنامه های غیرمنعطف قبلی در بهبود بحران های پیش رو در همه شهرهای ایران شود. روشن است که در صورت عدم استفاده از راهبردهای نوین توسعه شهری و بهره گیری از روش ها و سیاست های قدیمی نمی توان مسائل و مشکلاتِ شهرهای کشورمان را حل کرد. هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل وضع موجود شهر ملارد با استفاده از مدل Meta SWOT و ارائه راهبردهای مؤثر جهت توسعه پایدار این شهر است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و از نظر هدف کاربردی مبتنی بر روش های کمّی و کیفی است. جامعه آماری این پژوهش 5۰ نفر از مسئولان و مدیران شهری ملارد است. بر اساس نتایج به دست آمده در قالب این مدل کاهش منابع آب و مهاجرت بی رویه و به خصوص افزایش جمعیت افغان ها در ترکیب جمعیت شهر و آسیب های اجتماعی مهم ترین موانع توسعه پایدار شهری ملارد هستند که باید در فرایند برنامه ریزیِ راهبردی توسعه این شهر مورد توجه قرار گیرند. همچنین در بین عوامل مؤثر بر توسعه پایدار شهر ملارد بسترهای مناسب فعالیت های کشاورزی و صنایع تبدیلی و تکمیلی و تنوع قومی و فرهنگی دارای تناسب راهبردی هستند.
۲۸.

تحلیل و ارزیابی میزان تاب آوری شهری با رویکرد توسعه پایدار شهری؛ مورد مطالعه: شهر گرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه جغرافیای انتظامی سال دهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۰ 117 - 144

کلیدواژه‌ها: تاب آوری تاب آوری کالبدی شهر مدل تصمیم گیری چندمعیاره شهر گرگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۲۰۰
زمینه و هدف: شهرها به واسطه تغییر و پویایی دائمی شان همواره در معرض خطرات و آسیب های جدی خواهندبود که نیازمند وجود روش ها و الگوهای مناسبی برای مواجهه و مدیریت این سوانح هستند. در واقع شهرها نیازمند رسیدن به سطحی تاب آور در ابعاد مختلف خود هستند. تاب آوری در مطالعات شهری و منطقه ای به دنبال کاهش آسیب های شهری مطرح شده است. شهرهای تاب آور از طریق تعمیق درک ما از وضعیت موجود و حرکت به سمت راهکارهای پایدارتر می توانند نقطه شروع مناسبی فراهم کنند. ازاین رو پژوهش حاضر با هدف شناخت و بررسی وضع موجود تاب آوری کالبدی در نواحی (۸) گانه شهر گرگان از (۱۲) شاخص استفاده کرده است.روش: روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و برای وزن دهی به شاخص های پژوهش از تکنیک «آنتروپی شانون» و برای ارزیابی و اولویت بندی تاب آوری هر یک از نواحی از لحاظ شاخص های تاب آوری کالبدی شهری، از تکنیک تصمیم گیری چندمعیاره ارزیابی تولید وزنی تجمعی استفاده شده است.یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که از بین (۸) ناحیه شهری، ناحیه یک با ضریب اولویت (۵۴۹/۰) در رتبه نخست از لحاظ شاخص های تاب آوری شهری، ناحیه دو با ضریب اولویت (۲۶۰/۰) در مرتبه دوم، ناحیه چهار با امتیاز (۲۵۰/۰) در مرتبه سوم، ناحیه هفت با ضریب اولویت (۲۰۷/۰)، ناحیه سه با ضریب اولویت (۲۳۸/۰)، ناحیه شش با ضریب اولویت (۲۲۸/۰)، ناحیه هشت با ضریب اولویت (۲۰۷/۰) و ناحیه پنج با ضریب اولویت (۱۹۸/۰)، به ترتیب در رتبه چهارم تا هشتم از لحاظ شاخص های تاب آوری شهری قرار دارند.نتایج: یافته مؤید این امر است شهر گرگان از لحاظ شاخص های تاب آوری شهری در وضعیت ناپایدار قرارگرفته و این امر توجه جدی مسئولان و مدیران شهری گرگان را برای بهبود وضعیت می طلبد.
۲۹.

واکاوی شاخص های حکمروایی خوب شهری در مناطق شهری (موردمطالعه: منطقه 16 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و مدیریت شهری سال دهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳۸ ۱۶۸-۱۴۳

کلیدواژه‌ها: مدیریت شهری حکمروایی خوب شهری مشارکت قانون مداری مسئولیت پذیری مدل ویکور منطقه 16 شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۳۰۲
در دهه های اخیر، اصلاح ساختار نظام مدیریتی کشور و تطابق آن با تحولات نوین در عرصه مدیریت شهری و توجه به رویکردهای نوین حکمروایی خوب شهری با توجه به ویژگی های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی شهرهای ایران موردتوجه مدیران و برنامه ریزان شهری بوده است. پژوهش حاضر به منظور سنجش و رتبه بندی نواحی شش گانه منطقه ۱۶ تهران از لحاظ حکمروایی خوب شهری با روش تحلیلی- توصیفی و با استفاده از داده های استخراج شده از پرسشنامه های میدانی در جامعه آماری منطقه ۱۶ به وسیله نمونه گیری تصادفی، گردآوری شده است. با استفاده از مدل ویکور، به رتبه بندی نواحی و ارزیابی آنها با بهره گیری از شاخص های مشارکت، شفافیت، قانو ن مداری، پاسخگویی، عدالت محوری، مسئولیت پذیری، کارایی- اثربخشی و اجماع محوری پرداخته شد که توسط مدل وزن دهی آنتروپی شانون مشخص گردید که شاخص های مشارکت، قانون مداری و مسئولیت پذیری به عنوان مهمترین شاخص های پژوهش ایفای نقش می کنند. نتایج نشان می دهد ناحیه ۳ به عنوان بهترین ناحیه و ناحیه ۱ به عنوان ضعیف ترین ناحیه از لحاظ شاخص های حکمروایی خوب شهری می باشند. به طور کلی تفاوت زیادی بین نواحی مختلف منطقه ۱۶ از نظر شاخص های حکمروایی خوب شهری وجود ندارد و عملکرد کل منطقه ۱۶ در ارائه شاخص های حکمروایی خوب شهری، ضعیف ارزیابی گردید.
۳۰.

آینده پژوهی توسعه برندینگ شهری در کلانشهر قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۴ 65 - 82

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی برندینگ شهری توسعه شهری رقابت پذیری قم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۳۱۰
امروزه جهانی شدن و رقابت پذیری ویژگی است که شهرها برای ادامه ی حیات به دنبال آن هستند. برند کردن مکان ها برای پیشبرد این هدف از اهمیت ویژه ای برخوردار است و بعنوان ابزاری برای انتقال تصویر شهر و دستیابی به انواع اهداف توسعه شهری است. جهان و شهرها با سرعت بی سابقه ای تغییر می کنند و باید به این آگاهی دست یافت که در مورد آینده، همه چیز درباره تغییرات و عدم قطعیت هاست. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی از نوع اکتشافی است. طلاعات مورد نیاز پژوهش از طریق مطالعات میدانی و اسنادی گردآوری شدند. در مطالعات میدانی از تکنیک دلفی در قالب گروه 30 نفره انجام شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل اثرات متقابل در نرم افزار میک مک و روش سناریونویسی GBN استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است از بین 64 عامل منتخب حدود 33 عامل کلیدی از نظر کارشناس ها بعنوان عوامل موثر انتخاب شدند که از بین آنها مدیریت مداوم و موثر، حکمرانی خوب، نقش شهر در اقتصاد ملی، ساختار قدرت و شیوه ارایه خدمات بعنوان پیشران های موثر بر برندینگ شهر قم محسوب می شوند. بررسی عدم قطعیت ها نیز نشان داد که افزایش یا کاهش نقش انجمن های شهری و سازمان های غیر رسمی و گروه های مبتنی بر اجنماع و جنبش های اجتماعی، گسترش یا عدم گسترش روابط سیاسی ایران با کشورهای دیگر و چگونگی تعامل ایران با فرایند جهانی شدن و افزایش یا کاهش کارکردهای فراملی شهر قم بعنوان سه عدم قطعیت با بالاترین اولویت برای شهر قم محسوب می شوند. در نهایت چهار سناریو برای آینده پیش روی کلانشهر قم ترسیم گردید.
۳۱.

سنجش وضعیت کلان شهر تهران بر مبنای شاخص های شهر فراگیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و یکم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶۳ 316-301

کلیدواژه‌ها: شهر فراگیر فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرهای آینده پایداری کلانشهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۰ تعداد دانلود : ۳۳۱
مطابق با پارادایم جدید شهری، استفاده از سیستم های نوآورانه از جمله ایجاد شهر های فراگیر با سیستم های همگرای هوشمند، راه حلی برای غلبه بر این مشکلات شهری است. شهرفراگیر از شهرهای آینده ای است که در آن فضاهای فیزیکی و فضاهای الکترونیکی همگرا می شوند. به لحاظ ساختاری، شهر فراگیر متشکل از مکان، فضا، فناوری اطلاعات و ارتباطات و انسان است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. از بررسی مبانی نظری 15 بعد و 77 شاخص تعیین و داده های مورد نیاز پژوهش از طریق سالنامه آماری و گزارش های منتشره سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات گردآوری شدند. امتیازدهی داده ها به صورت وجود کامل شاخص (1)، وجود نیمه و ناقص شاخص (0.5) و نبود شاخص (صفر) در نظر گرفته شد و در نرم افزار اکسل تحلیل شدند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که وضعیت کلانشهر تهران از نظر پراکنش شاخص های شهر فراگیر بسیار نامناسب است. ابعاد بهداشت و درمان، حکمروایی، فرهنگ و گردشگری، آموزش، مسکن، حمل و نقل، زیرساختار، شهروندان، تجارت، سیستم مالی به ترتیب بیشترین کمبودها(زیر 50 درصد) را دارند. ابعاد خدمات، محیط زیست، شبکه انرژی و شبکه آب به ترتیب تنها بخش هایی هستند که وضعیت شاخص ها (بالای 50 درصد) در آن ها به مراتب بهتر است. بطور کلی طبقه بندی ابعاد نشان داد که 13.33 درصد ابعاد در وضعیت خیلی خوب، 13.33 درصد در وضعیت خوب، 20 درصد در وضعیت متوسط، 40 درصد در وضعیت ضعیف و 13.33 درصد در وضعیت بسیار ضعیف قرار دارند. موجودیت شاخص ها نیز نشان داد که 33.76 درصد شاخص بطور کلی وجود ندارند. 42.85 درصد از شاخص ها به صورت ناقص و تنها 23.37 درصد از شاخص ها به صورت کامل وجود دارند. در نهایت اولویت بندی توسعه شاخص ها برای ایجاد شهر فراگیر در کلانشهر تهران ارایه شد. نتایج این تحقیق می تواند در زمینه اولویت های توسعه شهر فراگیر در کلانشهر تهران به کار رود.
۳۲.

شهر هوشمند پایدار: مفاهیم، ابعاد و شاخص ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و یکم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶۰ 315-339

کلیدواژه‌ها: شهرهوشمندپایدار فناوری اطلاعات و ارتباطات توسعه پایدار تئوری سیستمی تئوری تغییر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸۴ تعداد دانلود : ۱۰۵۶
مشخصه قرن 21، شهرنشینی فزاینده، رشد جمعیتی و مشکلات عظیم اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی حاصل از آنها به همراه رشد و گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در سطح جهانی است. تناقض بین رشد اقتصادی و حفظ محیط زیست، رویارویی شهروند فرامدرن با شهر عصر صنعتی(مدرن) و عدم توانایی پاسخگویی به نیازهای شهروندان عصر حاضر منجر به مطرح شدن رویکرد شهرهوشمندپایدار شد که به کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات از جمله اینترنت اشیا به دنبال حل مسایل مطروحه است. این مقاله ضمن معرفی رویکرد هوشمندپایدار بعنوان نقطه مقابل رویکردهای نئولیبرال محور؛ خواستگاه پیدایش، تکامل، ابعاد، مولفه ها، شاخص ها و تفاوت های این رویکرد با رویکردهای مشابه از جمله شهرهوشمند را بررسی می کند. این پژوهش به لحاظ هدف بنیادی نظری و به لحاظ ماهیت و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که اگرچه تعاریف ثابت و مشخصی در مورد شهرهوشمندپایدار وجود ندارد، اما توافق اصولی بر اهداف نهایی آن، رسیدن به توسعه پایدار وجود دارد. چرایی این امر ناشی از اهمیت موج سوم پایداری و بحرانی شدن چالش های اجتماعی، اقتصادی و بخصوص زیست محیطی در بستر شهرها است. همچنین، تاکید عمده این تعاریف بر روی برابری و فراگیری اجتماعی، افزایش کیفیت زندگی، ایجاد بهره وری، ایجاد زیرساختارهای منعطف، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و حفظ محیط زیست قرار دارد. از طرف دیگر در تعاریف ارایه شده نوعی خلا آینده نگرانه وجود داشت که تعریف جدیدی با نگاه آینده پژوهی از این مفهوم ارایه شد. هسته اصلی این رویکرد برخلاف رویکردهای مشابه فناوری اطلاعات و ارتباطات به همراه توسعه پایدار است. همچنین نتایج نشان داد که جهت پیاده سازی این رویکرد علاوه بر استفاده از تئوری تغییر، آینده پژوهی و دیدگاه سیستمی باید شعار «جهانی فکر کن و محلی اقدام کن» را در نظر گرفت و به بومی سازی این رویکرد باتوجه به شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و آینده نگرانه از کلانشهرهای ایران پرداخت.
۳۳.

تحلیل و پهنه بندی مخاطره سیل (مطالعه موردی: حوضه آبخیز طالقان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۰ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۱۹ 159 - 173

کلیدواژه‌ها: حوضه آبخیز طالقان سیل گیری Fuzzy VIKOR Critic

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۲ تعداد دانلود : ۳۲۶
سیل یکی از مخاطرات طبیعی است که هر ساله خسارات مالی و جانی فراوانی را به دنبال دارد. نقشه های پهنه بندی سیلاب،حاوی اطلاعات پایه و مهم در مطالعات طرح های عمرانی  دنیا می باشند و قبل از هر گونه سرمایه گذاری و یا اجرای طرح های توسعه، بررسی آن در دستور کار سازمان های ذی ربط قرار دارد. رودخانه طالقان طی سالیان متمادی با بروز سیلاب های متعددی مواجه بوده است.  اما تاکنون مطالعات جامعی در این ارتباط صورت نگرفته است. با توجه به اینکه  ب دون توجه به مخاطره سیل، سکونتگاه های چندی در حاشیه شاخه های فرعی و اصلی رودخانه احداث گردیده و حتی ش هرک طالق ان اص لی ت رین استقرارگاه جمعیتی در منطقه در حاشیه آن قرار دارد، همچنین ساخت و ساز بناه ای مس کونی و تجاری در حاش یه رودخان ه رو به گسترش است پ ژوهش حاضر به دنبال این است تا  ب ا ه دف تعی ین پهن ه ه ای با خطر سیل گیری در محدوده حوضه آبخیز طالقان به تعیین مناطقی که بیشترین آسیب از خطر سیل دارند،  پرداخته و با اس تفاده از ن رم اف زار ARC GIS این اراضی را به صورت نقشه پهنه بندی مشخص نماید. تهیه نقشه پهنه بندی خطر سیل با استفاده از روش FuzzyVIKOR و با تعیین وزن از طریق critic برای 7 معیار مؤثر در ارزیابی پهنه های سیل گیر شامل: ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهات شیب، کاربری اراضی، زمین شناسی، فاصله از آبراهه و میانگین بارش، انجام شد. نتایج این پژوهش که در پنج طبقه تهیه گردیده است، نشان می دهد 83 درصد از کل مساحت حوضه شامل پهنه های بی خطر یا با خطر کم می باشد. اما 17 درصد از اراضی آن، دارای خطر سیل گیری متوسط و بالا هستند که شامل عرصه های اطراف آبراهه اصلی و آبراهه های فرعی با کاربری های مسکونی و کشاورزی در حوضه می باشند. بنابراین لزوم رعایت حریم رودخانه طالقان در اراضی پست با شیب کم و متوسط، در توسعه کاربری های شهری روستایی منطقه، به منظور کاهش آسیب های ناشی از سیل، باید اجرایی گردد.
۳۴.

دوگانگی فضایی زیست پذیری در منطقه 7 کلانشهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال نوزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۷۱ 43 - 61

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری توسعه پایدار دوگانگی فضایی منطقه هفت شهرداری تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۳۱۶
ناهمگونی های فضایی در شهرها محصول مناسبات و روابط پیچیده اقتصادی و اجتماعی با محیط طبیعی هستند. وجود نابرابری های فضایی در شهرها و اهمیت و نقشی که این نابرابری ها در زیست پذیری و توسعه آن ها دارد، سبب شده که رویکرد پایداری در این فضاها بر مبنای دوگانگی فضایی زیست پذیری مورد توجه ویژه ای قرار بگیرد. هدف این پژوهش تبیین دوگانگی های فضایی شاخص های زیست پذیری در دو پهنه شرقی و غربی منطقه 7 شهرداری تهران بوده است. روش تحقیق به لحاظ ماهیت کاربردی و به لحاظ روش مبتنی بر روشی توصیفی – تحلیلی است. داده های مورد تحلیل از پیمایش حاصل شده و نمونه آماری متشکل از ساکنان منطقه هفت بوده است و توزیع نمونه به صورت خوشه ای تصادفی است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه است. برای تحلیل داده های ناهمگونی فضایی و دوگانگی در فضا از مدل TOPSIS استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که محله نیلوفر با 0.967 امتیاز رتبه یک و محله عباس آباد با امتیاز 0.914 بیشترین امتیاز زیست پذیر بودن را به خود اختصاص دادند محله های هستند در قسمت شمالی منطقه قرار گرفتند در مقابل محله شاهد و نظام آباد به ترتیب با 0.082 و 0.220 کمترین امتیاز به خود اختصاص دادند و محلاتی هستند که ازنظر ساختار فضایی با تراکم جمعیتی بالا، مهاجرنشین و دارای شبکه معابر کم عرض می باشد و ازنظر ارزش اقتصادی و جمعیت بی کاری در شرایط مناسی قرار ندارند. در منطقه 7 شهر تهران تصمیم گیری های اقتصادی، تغییر در کاربری اراضی مسکونی و تبدیل آن به مراکز تجاری و اداری محله ها و مناطق سبب کاهش زیست پذیری و عدالت فضایی شده است که پیامد آن ظهور مشهود دو کانگی فضایی در این مناطق است و به تبع آن افت زیست پذیری به تدریج فشار خود را به مناطق مجاور وارد آورده و بر کل شهر تأثیرگذار بوده و درنهایت پایداری شهری تحقق نمی یابد.
۳۵.

تحلیل رقابت پذیری منطقه ای با رویکرد سناریونگاری (مورد مطالعه شهرستان های استان البرز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز شهر های آینده دوره دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۷) ۷۲-۵۱

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی رقابت پذیری رقابت پذیری منطقه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰ تعداد دانلود : ۱۹۲
امروزه متون نظری برنامه ریزی از مفاهیم پیش بینی و آینده نگری عبور کرده، و به حوزه آینده پژوهی و آینده نگاری که وظفیه اش معماری آینده است، رسیده است . یکی از ابزارهای مناسب معماری آینده در شرایط عدم قطعیت و در شرایطی که دنیای پیشروی ما مملو از شگفتی سازی های مختلف است، برنامه ریزی سناریومبنا است. برنامه ریزی بر پایه سناریو، روشی نظام مند برای تفکر خلاقانه درباره آیندهای نامشخص و ممکن است. در این میان هر یک از استان های ایران دارای قابلیت ها و پتانسیل های بسیاری در ضمینه های مختلف می باشند. استان البرز سی و یکمین استان ایران است که با وسعت 5800 کیلومتر مربع در شمال ایران واقع شده است. این استان به واسطه ی موقعیت جغرافیایی و قابلیت های بالقوه در زمینه های مختلفی برخورداراست. از این رو در پژوهش حاضر تلاش می شود ضمن بررسی وضع موجود شهرستان های استان البرز عوامل کلیدی ونیرو های پیشران دخیل دررقابت پذیری شهرستان های استان البرز شناسایی و سپس سناریوهای پیش روی رقابت پذیری شهرستان های استان البرز مشخصص گردد.
۳۶.

تحلیل تحولات فضایی – کالبدی بر آینده پایدار منطقه 22 تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز شهر های آینده دوره دوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶) ۹۰-۷۷

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی فضایی-کالبدی پایداری منطقه 22 تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۲۰۹
تحولات فضایی و کالبدی یکی از مهمترین مباحث کلانشهرها برای پایداری و ناپایداری سطوح مختلف در سطوح مختلف فضایی-کالبدی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، محیط زیستی، مدیریتی- حکمروایی است. تحولات کالبدی در واقع همان مساحت و توسعه ای است که پیدا می کندو تحولات فضایی در واقع سران های فضایی که در درون آن قرار می گیرد تعریف میشود.این پژوهش به دنبال آن است تا با تحلیل تحولات فضایی –کالبدی وضعیت آینده پایدار منطقه 22 کلانشهر تهران را با استفاده از رویکرد سناریو مورد بررسی قرار دهد.پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به نظر ماهیت توصیفی –تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از طریق مطالعات میدانی و اسنادی گردآوری شده است. در مطالعات میدانی از تکنیک دلفی در قالب گروه 35 نفره استفاده گردیده است. برای تحلیل داده از روش تحلیل اثرات متقابل در نرم افزار MIC MAC بکار گرفته شد.نتایج پژوهش حاکی است که ابتدا 100 عامل بعنوان عوامل کلیدی در پنج بعد فضایی-کالبدی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، محیط زیست، مدیریتی-حکمروایی موثر به آینده پایدار منطقه شناسایی شد.سپس با نظر صاحب نظران 44 عامل کلیدی پیشران مشخص شد.نتایج تحقیق نشان می دهد که وضعیت متغییرها حاکی از ناپایداری تحولات فضایی-کالبدی منطقه 22 کلانشهر تهران می باشد پنج دسته عوامل تاثیرپذیر، تاثیر گذار، دو وجهی، تنظیمی و مستقل شناسایی شدند. امتیازات نهایی و رتبه بندی عوامل کلیدی انجام شد و در نهایت سه سناریو برای وضعیت آینده پایدار منطقه 22 کلانشهر تهران ارایه گردید.
۳۷.

تحلیل آسیب پذیری شهری در برابر مخاطره زلزله با روشELECTRE FUZZY (مطالعه موردی: کلان شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیستم بهار ۱۳۹۹ شماره ۵۶ 93-113

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری زلزله کلان شهر کرج مخاطره ﻣﺪل ELECTRE FUZZY

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۰ تعداد دانلود : ۶۸۵
اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روﻧﺪ رو ﺑﻪ رﺷﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﺗﺮاﮐﻢ ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮی، ﺑﻪ ویژه در ﺷﻬﺮﻫﺎی ﭘﺮﺟﻤﻌﯿﺖ و ﻣﺴﺘﻌﺪ از ﻧﻈﺮ ﻟﺮزهﺧﯿﺰی، ﻟﺰوم ﻧﮕﺮﺷﯽ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ و ﻓﺮاﮔﯿﺮ ﺑﻪ ﺣﻮادث ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻓﺠﺎیﻊ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺮوز آن ﻫﺎ، ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ ﺟﻠﻮه ﮐﺮده اﺳﺖ. ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﺟﻤﻌﯿﺖ در ﻣﺤﺪوده ﻫﺎی ﺧﺎص ﺷﻬﺮی، ﻧﺒﻮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪریﺰی ﻫﺎی ﭘﯿﺸﮕﯿﺮاﻧﻪ و ﻧﺒﻮد آﻣﺎدﮔﯽ ﻻزم ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺣﻮادﺛﯽ ﻧﻈﯿﺮ زﻟﺰﻟﻪ، ﺗﻬﺪیﺪی ﺑﺴﯿﺎر ﺟﺪی و ﻣﻬﻢ ﺑﺮای ﺷﻬﺮوﻧﺪان و ﺗﺪاوم ﺣﯿﺎت ﺷﻬﺮی ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود. کلان شهرکرج ﺑﻪ ﻋﻨﻮان یکی از ﺷﻬﺮﻫﺎی ﻣﻬﻢ ایﺮان ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭼﻨﺪیﻦ ﮔﺴﻞ ﻓﻌﺎل در اﻃ ﺮاف و درون آن از ریﺴک ﺑﺎﻻیی در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻄﺮ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ، ﺑﺮایﻦ اﺳﺎس ﺑﺮرﺳیﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آسیب پذیری ﻟ ﺮزه ای ای ﻦ ﺷﻬﺮ یکی از ﺿﺮوریﺎت ﻣﺪیﺮیﺖ ﺷﻬﺮی کرج اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ایﻦ ﻣﻬﻢ کلان شهرکرج ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﻄﻘ ﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ، روش ﺗﺤﻘیﻖ و ﺗﺠﺰیﻪ و ﺗﺤﻠیﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊآوری ﺷﺪه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روﺷﻬﺎی ﻣﺒﺘﻨی ﺑ ﺮ ﭘﺎیﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗی و ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔیﺮی از ﻣﺪل ELECTRE FUZZY و ﻣﻌیﺎرﻫﺎی ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧی، ﺗﻌ ﺪاد ﻃﺒﻘ ﺎت، کیﻔی ﺖ اﺑﻨی ﻪ، ﺗ ﺮاکﻢ ﺟﻤﻌیﺖ، تراکم ساختمان، مساحت قطعات، عرض معابر، زمین شناسی، فاصله از گسل، فاصله از مراکز درمانی، فاصله از فضای باز عمومی، فاصله از تأسیسات شهری و ﺳﺎزﮔﺎری کﺎﺑﺮیﻫﺎ ﺑ ﺮای اﻧﺠ ﺎم ﭘ ﮋوﻫﺶ ﻣ ﻮرد اﺳ ﺘﻔﺎده ﻗ ﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﻧﺘﺎیﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺣﺎکی از آﺳیﺐﭘﺬیﺮ ﺑﻮدن ﻣناطق 6، 8، 1 و 7 ﺷﻬﺮداری کرج در ﺑﺮاﺑﺮ زﻟﺰﻟﻪ است طوری که بیش از 70 درصد از شهر کرج ازنظر خطر آسیب پذیری در برابر زلزله در طبقه خیلی کم و کم قرار گرفته است و تنها حدود 20 درصد از شهر کرج بخاطر نزدیکی به گسل و وجود تراکم بالای جمعیتی، ساختمانی و... در مناطق با خطر زیاد و خیلی زیاد قرارگرفته است که با رعایت اصول شهرسازی ورعایت آیین نامه 2800 می توان از خسارات ناشی از زلزله در این مناطق کاست.
۳۸.

بازآفرینی پایدار شهری بر پایه سناریونگاری (مورد شناسی: منطقه 14 شهرداری اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۴ 45 - 68

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی بازآفرینی شهری پایدار سناریو بافت ناکارآمد منطقه 14 شهرداری اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۳ تعداد دانلود : ۵۰۱
بازآفرینی شهری، عبارت است از دید جامع و یکپارچه و مجموعه اقداماتی که به حل مسائل شهری بینجامد؛ به طوری که بهبود دائمی در شرایط اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و زیست محیطی، بافت دستخوش تغییر را به وجود آورد. این پژوهش به دنبال آن است تا با استفاده از بازآفرینی پایدار شهری، سناریوهای پیشِ روی منطقه 14 شهرداری اصفهان را مورد بررسی قرار دهد. پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی-تحلیلی است. اطلاعات موردنیاز پژوهش ازطریق مطالعات میدانی و اسنادی گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل متغیرها، از روش تحلیل اثرات متقاطع و نرم افزار سناریو ویزارد استفاده شد. به منظور دستیابی به نتایج پژوهش، برای هرکدام از 9 عامل کلیدی مؤثر بر آینده بافت ناکارآمد پژوهش، عدم قطعیت هایی تعیین شد که با تشکیل ماتریس اثرات متقابل 27×27، در مجموع 5 سناریوی قوی، 13 سناریوی باورکردنی و 911 سناریوی ضعیف به دست آمد. نتایج در این پژوهش نشان می دهد که 5 سناریو با احتمال وقوع بسیار بالا در شرایط پیشِ روی آینده بافت ناکارآمد منطقه 14 است که از میان آن ها دو سناریو شرایط مطلوب و امیدوارکننده و سه سناریو شرایط بحرانی را نشان می دهد.
۳۹.

عوامل کلیدی مؤثر بر آینده بازآفرینی پایدار شهری (مورد پژوهی: بافت ناکارآمد منطقه 14 شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 187 - 216

کلیدواژه‌ها: عوامل کلیدی بازآفرینی پایدار شهری آینده پژوهی بافت ناکارآمد منطقه 14 شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۲۳۱
بافت های ناکارآمد بخشی از فضای شهری است که موجب بی سازمانی، عدم تعادل، عدم تناسب، بی قوارگی و افول حیات شهری می گردد. این بافت ها، به عنوان کوچک ترین سلول و مهم ترین عامل در تداوم حیات شهری نقش مهمی را در آینده شهری دارند. بنابراین، لزوم توجه به چشم انداز آینده و برنامه ریزی برای این بافت ها، سبب پایداری محلات و کل شهر می شود. در سال های اخیر، برنامه ریزان و مدیران شهری برای مقابله با مشکلات پیش روی بافت های ناکارآمد، توجه خود را به برنامه ریزی پایدار با استفاده از بازآفرینی معطوف نموده اند. بازآفرینی پایدار، رویکردی جامع و یکپارچه برای حل مسائل شهری است که به بهبود دائمی شرایط پایدار در محیط کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی می شود. پژوهش حاضر به دنبال آن است تا عوامل کلیدی مؤثر در بازآفرینی پایدار بافت ناکارآمد منطقه 14 شهر اصفهان  در افق  1421 را مورد بررسی قرار دهد. این پژوهش، به لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت آینده پژوهی با رویکرد اکتشافی و روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش از طریق مطالعات میدانی و اسنادی گردآوری شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل اثرات متقابل و نرم افزار میک مک استفاده شد. یافته ها نشان داد عوامل کلیدی مؤثر بر آینده بازآفرینی پایدار منطقه 14 شامل: تحریم های بین المللی، بحران مالی، سرمایه گذاری و امنیت، گسترش محدوده قانونی بافت منطقه 14، مهاجرت های اتباع خارجی، مشارکت ذینفعان در تصمیمات شهری، شیوه مدیریت برنامه ریزی، زیرساخت های گردشگری، پایداری زیست محیطی می باشد.
۴۰.

تحلیل نقش قابلیت پیاده روی در ارتقای سرمایه اجتماعی محله های شهری (مطالعه موردی: محله های کلان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۸ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 279 - 297

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی فضای شهری قابلیت پیاده روی کلان شهر تهران کیفیت فضای شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۸ تعداد دانلود : ۴۸۱
فضاهای شهری عرصه های زندگی اجتماعی و مکانی برای فعالیت های شهری، وابستگی اجتماعی، مبادله اجتماعی و برخورد رسمی با دیگران است. این فضاها با درنظرگرفتن ویژگی ها و کارکردهایشان و با توجه به میزان کیفیت خود، توانایی گسترش حوزه عمومی را دارند و قادرند بر شکل گیری پیوندها و معاهدات اجتماعی، اعتماد، انسجام و مشارکت اجتماعی (مؤلفه های سازنده سرمایه اجتماعی) تأثیر مثبت یا منفی بگذارند. در این میان، یکی از عواملی که می تواند سبب افزایش سطح تعاملات شود، حرکت عابر پیاده در فضاهای شهری است. پژوهش حاضر با هدف کشف و تحلیل تأثیر قابلیت پیاده روی بر ارتقای سرمایه اجتماعی محله های نمونه کلان شهر تهران انجام شده است. در این پژوهش برای تعیین میزان این قابلیت از نرم افزار ArcGis و مدل های ویکور، آنتروپی شانون و AHP و برای سنجش متغیر سرمایه اجتماعی از پرسشنامه و نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد با توجه به ضریب هم بستگی کم (144/0) میان دو متغیر قابلیت پیاده روی و سرمایه اجتماعی در هشت محله مورد بررسی رابطه معناداری وجود ندارد. درنتیجه فرضیه پژوهش رد می شود. هرچند نمی توان به صورت قاطع بیان کرد که به کمک فضاهایی با قابلیت پیاده روی موجود می توان به تقویت و افزایش سرمایه اجتماعی دست یافت، شاید بتوان گفت فضاهای موجود کیفیت لازم را ندارند؛ از این رو با ایجاد فضاهای پیاده مداری که کیفیت منطبق بر اصول طراحی شهری دارند، یا با بهبود کیفیت فضاهای موجود می توان به این مهم دست یافت.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان