فرشته جنتی فرد

مقدمه: مقیاس استفاده وسواس گونه از اینترنت یکی از جدیدترین و معتبرترین پرسش نامه ها در زمینه تشخیص اعتیاد اینترنتی است. هدف از این پژوهش بررسی ویژگی های روان سنجی فرم فارسی این مقیاس در کاربران دانشجوی دانشگاه های شهر اصفهان بوده است.روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی– پیمایشی و از نوع مقطعی در سال 1388 بود. جامعه پژوهش 400 نفر از کاربران دانشجوی شهر اصفهان بودند که به روش نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شده بودند. سپس نسخه فارسی مقیاس استفاده وسواس گونه از اینترنت به همراه پرسش نامه اطلاعات دموگرافیک، پرسش نامه اعتیاد اینترنتی Young و پرسش نامه تشخیصی اعتیاد به اینترنت Young توسط افراد تکمیل شد. در نهایت برای تعیین نقطه برش، تمامی گروه نمونه بر اساس ملاک تشخیصی اعتیاد اینترنتی مورد مصاحبه روانپزشکی قرارگرفتند. پس از جمع آوری و نمره گذاری پرسش نامه ها، ویژگی های سایکومتریک پرسش نامه از روش های تحلیل عاملی، روایی افتراقی (تشخیصی)، تنصیف، هم سانی درونی (Cronbach’s alpha) و استفاده از منحنی ROC توسط نرم افزار 15SPSS محاسبه و مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: تحلیل عاملی به روش تاییدی برای مقیاس استفاده وسواس گونه از اینترنت، 3 عامل را استخراج نمود. علاوه بر این برای این پرسش نامه، دو نوع روایی دیگر (هم زمان 0.78 وr=0.81 و افتراقی r=0.68) و دو نوع پایایی هم سانی درونی (0.89=?) و تنصیف (r=0.89) به دست آمد.بهترین نقطه برش بالینی پرسش نامه استفاده وسواس گونه از اینترنت، 37 است.نتیجه گیری: مقیاس تشخیصی استفاده وسواس گونه از اینترنت در جامعه ایرانی، خصوصیات روان سنجی مطلوبی دارد و از آن می توان در تحقیقات روانشناسی و روانپزشکی جهت غربالگری کاربران اینترنتی عادی از کاربران معتاد استفاده نمود.

اعتیاد اینترنتی مورد­ توجه روزافزون است و دسترسی به ابزاری معتبر بر­اساس ملاک­های تشخیصی DSM به منظور افتراق افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی از کاربران عادی، بسیار محدود است­. یکی از پرسش­نامه­های معتبر موجود، پرسش­نامه اعتیاد اینترنتی ی ا نگ است . این مطالعه با هدف بررسی ویژگی­های روان­سنجی این پرسش­نامه انجام شد. روش­: این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی مقطعی است که در سال 1387 روی 233 نفر از دانشجویان شهر اصفهان که به روش نمونه­گیری سهمیه­ای از دانشگاه­های شهر اصفهان انتخاب شدند، انجام شد. واحد­های پژوهش پرسش­نامه اعتیاد اینترنتی یانگ­­، پرسش نامه تشخیصی یانگ ­ و پرسش­نامه اطلاعات دموگرافیکرا تکمیل نمودند. تمامی افراد توسط روان پزشکو بر­اساس ملاکتشخیصی اعتیاد اینترنتی مبتنی بر DSM-IV-TR مورد مصاحبه قرار گرفتند­­. پس از جمع­آوری و نمره­گذاری پرسش­نامه­ها، ویژگی­های روان­سنجی پرسش­نامه از روش­های تحلیل عاملی­، روایی همزمان، همسانی درونی، تنصیف­، بازآزمایی­، آلفای کرونباخ و استفاده از منحنی راکبا نرم­افزار SPSS 12 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­ها­: تحلیل عاملی به روش تحلیل مولفه­های اصلی با چرخش واریماکس­، برای پرسش­نامه 5 عامل مشکلات اجتماعی، تاثیر بر عملکرد­، فقدان کنترل­، استفاده مرضی از چت­روم و بی­توجهی به وظایف شغلی و تحصیلی را استخراج کرد. روایی محتوایی و همگرا، بازآزمایی (82/0= r )، همسانی درونی (88/0= α ) و تنصیف (72/0­= r ) محاسبه شد که با توجه به نتایج قابل قبول بود. بهترین نقطه برش بالینی این پرسش­نامه 46 بود. نتیجه­گیری­: پرسش­نامه اعتیاد اینترنتی یانگ در جامعه ایرانی خصوصیات روان­سنجی مطلوبی دارد و از آن می­توان در تحقیقات روان­شناسی و روا­ن پزشکی برای غربالگری کاربران اینترنتی عادی از معتاد استفاده کرد.

از آنجاکه عصر ارتباطات واژه ای مناسب برای دوران کنونی است، وسایل ارتباط جمعی مخصوصاً اینترنت و انحرافات ناشی از آن (نظیر اعتیاد به اینترنت) می تواند بر ارزشها ، باورها و در مجموع بر هویت ما تاثیر گذاشته یا با آنها رابطه داشته باشد. همچنین، مجاورت طولانی با فضای مجازی می تواند به فرهنگ پذیری یک طرفه و تاثیرپذیری افراطی از هنجارها و ارزشها انجامیده و تعلقات ملی و سنتی کاربران را تحت تاثیر قرار دهد. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بر روی 250 نفر از کاربران دانشجوی دانشگاههای شهر اصفهان به مقایسه هویت ملی و مذهبی و خرده مقیاسهای این دو مقوله در افراد معتاد به اینترنت و غیر معتاد و همچنین به رابطه میان اعتیاد به اینترنت و هویت مذهبی و ملی و تجزیه و تحلیل آنها با استفاده از نرم افزار SPSS پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که استفاده زیاد از اینترنت و محیط های مجازی و اعتیاد به آن می تواند با نقایصی در برخی جنبه های هویت ملی و مذهبی مرتبط باشد.