سید رضا بلاغت

زمینه: مطالعات متعددی به بررسی عوامل مرتبط با اعتیاد به اینترنت و نگرش به نرم افزارهای پیام رسان پرداخته اند. اما پژوهشی که به بررسی رابطه اعتیاد و نگرش به نرم افزارهای پیام رسان موبایلی با نحوه روابط دانش آموزانِ هم سال در فرآیند یاددهی – یادگیریِ برنامه درسی پرداخته باشذ مغفول مانده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه اعتیاد و نگرش به نرم افزارهای پیام رسان تلفن همراه با نحوه روابط دانش آموزانِ هم سال در فرآیند یاددهی – یادگیریِ برنامه درسی: مطالعه موردی دانش آموزان دوره دوم مقطع متوسطه شهرستان خاش انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره دوم متوسطه شهرستان خاش به تعداد 3542 نفر (1232 دختر و 1759 پسر) بودند. از این تعداد بر اساس جدول مورگان تعداد 340 نفر به عنوان نمونه با روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسشنامه استاندارد اعتیاد و نگرش به نرم افزارهای پیام رسان تلفن همراه زارع مقدم و صالحی نیا (1394) و شاخص روابط با همسالان ( IPR ) والتر دبیلو هادسون (1992) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی اسپیرمن و تی مستقل استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از آن بود که بین اعتیاد و نگرش به نرم افزارهای پیام رسان تلفن همراه با نحوه روابط دانش آموزان دوره دوم مقطع متوسطه شهرستان خاش در فرآیند یاددهی – یادگیریِ برنامه درسی رابطه وجود دارد. همچنین نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که میانگین اعتیاد و نگرش به نرم افزارهای پیام رسان تلفن همراه و روابط دانش آموزان در فرآیند یاددهی – یادگیریِ برنامه درسی در دختران بالاتر از پسران است (0/01 > P ). نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت که اعتیاد و نگرش به نرم افزارهای تلفن همراه پیام رسان در فرآیند یاددهی - یادگیری دانش آموزان مؤثر است.

هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان توفیق طلبی و وجدان کاری کارکنان و پیش بینی آن از طریق پایبندی به رفتارهای اخلاقی کارکنان اداره ی آموزش و پرورش شهر زاهدان ناحیه ی یک و دو می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف «کاربردی» و از نظر جمع آوری اطلاعات، همبستگی می باشد. جامعه ی آماری شامل کلیه ی کارکنان اداره ی آموزش و پرورش زاهدان ناحیه ی یک و دو به تعداد 223 نفر می باشد. روش نمونه گیری، طبقه ای بوده و حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان برآورد شده است. به این ترتیب با توجه به جامعه ی 223 نفری پژوهش، حجم نمونه 138 نفر به نسبت نواحی تعیین شد. پژوهش حاضر دارای سه متغیر اصلی می باشد که رفتارهای اخلاقی با پرسشنامه ای از لوزیر (1993)، توفیق طلبی با پرسشنامه ی سپاهی (2012) و وجدان کاری با پرسشنامه ی کاستا و مک کرای (1992) مورد سنجش قرار گرفتند. روایی پرسشنامه ها به صورت صوری مورد تایید اساتید قرار گرفت و پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد که پرسشنامه های رفتارهای اخلاقی، توفیق طلبی، و وجدان کاری به ترتیب دارای پایایی مقبول 93/.، 87/.، و7/. می باشند. در این پژوهش از دو روش توصیفی و استنباطی (آزمون های آماری  t تک گروهی، t مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی) برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از پرسشنامه استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که کارمندان اداره ی آموزش و پرورش زاهدان در دو ناحیه به میزان بالایی به رفتارهای اخلاقی پایبند هستند؛ توفیق طلبی کم تر از متوسط و وجدان کاری بالایی دارند. بین پایبندی به رفتارهای اخلاقی با توفیق طلبی و پایبندی به رفتارهای اخلاقی با وجدان کاری رابطه ی معناداری مشاهده نشد. اما بین توفیق طلبی با وجدان کاری رابطه ی معنی دار و مثبتی دیده شد. پایبندی به رفتارهای اخلاقی به میزان 3 درصد توانست توفیق طلبی را پیش بینی کند؛ که این میزان پیش بینی کم می باشد.

متغیّرهای روان شناختی مانند منبع کنترل، تجربه غرقگی و توانمندسازی روان شناختی از عواملی هستند که در کیفیت بخشی کار معلمان نقش مؤثری ایفا می کنند. پژوهش حاضر، با هدف تعیین رابطه بین منبع کنترل با تجربه غرقگی و توانمندسازی روان شناختی معلمان انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شاملِ همه معلمان دوره دوم مقطع ابتدایی ناحیه 2 شهر زاهدان (511 نفر) بود که با استفاده از روش تصادفی طبقه ای، 237 معلم به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها سه پرسشنامه کنترل درونی و بیرونی راتر (1966)، پرسشنامه تجربه غرقگی جکسون و اکلند (2002) و توانمندسازی روان شناختی اسپریتزر (1995) بوده است. نتایج تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد، بین منبع کنترل با مؤلفه های مشوّق درونی، احساس تحول زمان، بازخورد بدون ابهام، اهداف روشن، تمرکز بر وظیفه، ادغام عملکرد آگاهی و چالش–مهارت از تجربه غرقگی رابطه منفی و معناداری وجود دارد؛ درصورتی که این رابطه برای مؤلفه های احساس کنترل و از دست دادن خودآگاهی، مثبت و معنی دار بود. همچنین، نتایج حاکی از آن است که بین منبع کنترل با توانمندسازی روان شناختی معلمان در مؤلفه شایستگی، معنادار است و با سایر مؤلفه ها (مؤثر بودن، معناداری و استقلال)، رابطه معناداری یافت نشد. می توان نتیجه گرفت که هرچه منبع کنترل معلمان درونی تر باشد، هم در حین فعالیت های کلاسی خود تجربه غرقگی بیشتری را ادراک می کنند و هم ازلحاظ روان شناختی توانمندتر هستند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر رویکرد درس پژوهی معلم بر تفکر انتقادی دانش آموزان می باشد. روش انجام پژوهش نیمه تجربی، و جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه چهارم مقطع ابتدایی ناحیه ۲ شهرستان زاهدان (دانش آموزان درس پژوه و غیر درس پژوه) می باشد. نمونه آماری ۶۰ دانش آموز پسر پایه چهارم مقطع ابتدایی (۳۰ نفر گروه آزمایش و ۳۰ نفر گروه کنترل) می باشد. در این پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده و یک گروه به عنوان گروه آزمایش و یک گروه به عنوان گروه کنترل انتخاب گردیده است. ابزار اندازه گیری پرسش نامه استاندارد تفکر انتقادی فاسیون می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تی تک گروهی و تی مستقل استفاده شده است. نتایج نشان داد که سطح تفکر انتقادی دانش آموزان پسر در گروه کنترل و آزمایش در پس آزمون (بعد از اجرای رویکرد درس پژوهی) با هم تفاوت دارد. به این معنی که اجرای رویکرد درس پژوهی توانسته است بر سطح تفکر انتقادی دانش آموزان تأثیر بگذارد و باعث افزایش سطح تفکر انتقادی دانش آموزان در گروه آزمایش شود.

قسمت اعظمی از توفیق و یا شکست برنامه های آموزش وپرورش به نوع تفکر، بینش و معنایی که معلمان برای کار خویش قائل هستند، بستگی دارد. لذا مطالعه ی حاضر که از نوع همبستگی است، باهدف بررسی رابطه روح فلسفی و هوش معنوی با کیفیت تدریس معلمان مقطع متوسطه شهر بابل انجام گرفته است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه معلمین زن پایه ی دوم دوره دوم مقطع متوسطه در سال تحصیلی 93-94 به تعداد 300 نفر و دانش آموزان همین معلمان به تعداد 1617می باشند. در این پژوهش پرسشنامه ها ی کیفیت تدریس سراج (2002)، روح فلسفی محقق ساخته و هوش معنوی بدیع، سواری، باقری دشت بزرگی، لطیفی زادگان، (1389) مورداستفاده قرارگرفته است. در تجزیه تحلیل استنباطی داده ها از آزمون کولموگراف-اسمیرونوف، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شده است.. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین روح فلسفی و هوش معنوی با کیفیت تدریس و همچنین بین روح فلسفی و هوش معنوی رابطه مثبت معناداری وجود دارد. از ابعاد روح فلسفی، طرفداری از ارزش های انسانی، کنجکاوی، نوجویی و ژرف اندیشی و از ابعاد هوش معنوی، پرداختن به سجایای اخلاقی و تفکر کلی و بعد اعتقادی، قادر به پیش بینی کیفیت تدریس می باشند.

سوال اصلی پژوهشِ زمینه­یابیِ حاضر عبارت است از این که: «چالش­هایِ توسعه­ رشته علوم تربیتی 3 و میان­رشته­هایِ آن به عنوان یکی از علوم انسانی در کشور ما کدامند»؟ این چالش­ها در سه زمینه­ی اقتصادی، فرهنگی – اجتماعی، و آموزشی مورد مطالعه قرار گرفته­اند. جامعة آماری این پژوهش عبارت است از کلیة دانشجویانی که در این رشته مشغول به تحصیل بوده­اند. نمونه از جامعه­ی مذکور و از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. ابزار اندازه گیری نیز پرسشنامه­ی محقق ساخته در مقیاس لیکرت بوده است. برای پاسخگویی به سوال های تحقیق، وتجزیه وتحلیل داده های بدست آمده نیز از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شده است. نتایج نشان می­دهند که چالش­هایِ اقتصادی، فرهنگی - اجتماعی و آموزشی موانعی در توسعه­ی رشته­ی علوم تربیتی 3 با میان­رشته­هایِ آموزش وپرورش پیش دبستانی، دبستانی وتطبیقی) به عنوان یکی از علوم انسانی می باشند. برخی از این چالش­ها عبارتند از: فرصت­های محدود اشتغال بخش­های دولتی و خصوصی برای فارغ التحصیلان؛ بومی نبودن؛ آشنایی کم مسولان فرهنگی با رشته؛ بروکراسی اداری؛ مناسب نبودن برنامه های درسی مصوب با رشته؛ کمبود استاد و پژوهشگر؛ شناخته نشدن رشته در مجامع علمی؛ کمبود شرایط پژوهش؛ کمبود سمینار، کنفرانس و جلسات.

مقاله حاضر نیازهای آموزشی مدیران مدارس متوسطه استان هرمزگان را بررسی کرده است. جامعه آماری تحقیق 394 مدیر که شامل کلیه مدیران مدارس متوسطه استان هرمزگان بودند. نمونه تحقیق شامل 100 مدیر بود که از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. داده ها به وسیله پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شدند. نتایج نشان دادند که مدیران در هر سه زمینه مهارت های فنی، انسانی و ادراکی اعلام نموده اند که به آموزش نیاز دارند. بر مبنای نتایج به دست آمده، بیشترین میزان نیاز در زمینه مهارت های فنی مربوط به آشنایی با پایگاه های اطلاعاتی مدیران می باشد. بیشترین میزان نیاز در زمینه مهارت ادراکی نیز شناسایی موانع، محدودیت ها و کاستی های موجود در زمینه مدیریت در آموزشگاه گزارش شده است.

مقاله حاضر نیازهای آموزشی مدیران مدارس متوسطه استان هرمزگان را بررسی کرده است. جامعه آماری تحقیق 394 مدیر که شامل کلیه مدیران مدارس متوسطه استان هرمزگان بودند. نمونه تحقیق شامل 100 مدیر بود که از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. داده ها به وسیله پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شدند. نتایج نشان دادند که مدیران در هر سه زمینه مهارت های فنی، انسانی و ادراکی اعلام نموده اند که به آموزش نیاز دارند. بر مبنای نتایج به دست آمده، بیشترین میزان نیاز در زمینه مهارت های فنی مربوط به آشنایی با پایگاه های اطلاعاتی مدیران می باشد. بیشترین میزان نیاز در زمینه مهارت ادراکی نیز شناسایی موانع، محدودیت ها و کاستی های موجود در زمینه مدیریت در آموزشگاه گزارش شده است.