مهدی ممتحن

مهدی ممتحن

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۷۶ مورد از کل ۷۶ مورد.
۶۱.

بررسی و تبیین ذکر در سوره انشراح(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حقیقت ذکر مراتب ذکر شأن نزول آیه 4 سوره انشراح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۶۲
ذکر و یاد خداوند پاسخگوی ندای فطرت است. چراکه فطرت انسان با عشق به خداوند سرشته شده است. همه تلاش های آدمی برای یافتن حقیقت وجود خویش و شناخت منبع هستی است، تا هم شکر او را به جای آورده باشد و هم منعم واقعی را بشناسد و هم با ذکر و یاد او خود را در جریان فیض او قرار دهد و خویشتن را از نقایص برهاند. یکی از آیاتی که در آن واژه ذکر به کار رفته است آیه 4 سوره انشراح است. تفاسیر مختلفی در مورد ذکر در آیه ﴿وَرَفَعْنَا لَکَ ذِکْرَکَ﴾ بیان شده و در این نوشتار با روشی توصیفی – اسنادی و بررسی تفاسیر مختلف بدین نتیجه می رسیم که منظور از ذکر در این آیه، شخص پیامبر(ص) و بلندآوازه کردن ایشان و قرین شدن نام پیامبر با نام خدا در نمازهای پنج گانه و آسان شدن امر رسالت بر پیامبر می باشد که تمامی این امور عطای ویژه خداوند بر پیامبر(ص) است.
۶۲.

پژوهشی تطبیقی در باب جادو در ادبیات و قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: جادو شیطان ساحره توتم کاهن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۶۰
انسان اولیه در برابر طبیعت به نخستین چیزی که توجه داشته خود او بوده و آن چنان مفتون این راز بزرگ شده که بی اختیار به جادو و افسون پناه برده است. این موجود ظریف، سخت و آسیب پذیر در روی زمین خشن و پر حادثه و در میان حیوانات درنده و حوادث بنیانکن طبیعی با انگیزه نیروی جنسی و هوش و تفکر خود توانسته بقای نسل شکننده خود را تأمین کند. غریزه پنهان ترس از آینده، نزد عموم بشر در جوامع ابتدائی و جوامع پیشرفته یکسان است که از جهل درون سرچشمه می گیرد و یا از دانسته های محدود الهام گرفته و می توان آن را مهم ترین عامل پناه بردن به جادو دانست. در این مقاله به ریشه یابی و بیان کیفیت جادو از دید ملل گوناگون می پردازیم.
۶۳.

تطبیق نوستالژی در اندیشه جبران و نیما(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات تطبیقی فارسی و عربی نوستالژیک غم غربت وطن جبران خلیل جبران نیما یوشیج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۵۲
نوستالژی یا " غم غربت" در اصطلاح روانشناسی، حسرت و دلتنگی انسان ها نسبت به گذشته خویش است. فقر، مهاجرت، دوری از وطن و ... در ایجاد این احساس مؤثر است. روانشناسان نوستالژی را یک حالت هیجانی، انگیزشی پیچیده می دانند که گاهی غمگینی و تمایل بازگشت به وطن و گاهی درماندگی ناشی از تفکر درباره آن (وطن یا منزل) است. جبران خلیل جبران(1883- 1931م) یکی از شاعران خوش قریحه رمانتیک، و نیما یوشیج( 1274- 1338 ه .ش) از شاعران توانمند معاصر و صاحب اشعار سیاسی و اجتماعی زیاد است. بررسی این مقاله نشان می دهد که جبران و نیما از شاعران برجسته رمانتیک هستند. احساس نوستالژیک به عنوان یکی از مؤلفه های رمانتیسم (گریز و سیاحت) در آثار هر دو شاعر مشهود است؛ چرا که این دو شاعر تحت تاثیر محیط اجتماعی و سیاسی مجبور به ترک وطن شده اند و غم دوری از وطن و معشوقه برای آنان خاطرات تلخی را به جا گذاشت، در نتیجه نوستالژی فردی و اجتماعی هر دو شاعر را به عنوان شاعران رمانتیک نوستالژیک معرفی می کند. این مقاله کوشش تطبیقی است که نحوه بیان احساسات و عواطف نوستالژیک جبران خلیل جبران و نیما یوشیج را به تصویر می کشد.
۶۴.

نگاهی تطبیقی به تصویرِشب از نگاه ادوارد یونگ و آلفرد دو موسه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شب شعر سپید مرگ فراق الهه های شعری رمانتیک نشانه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۵۱
ادوارد یونگ شاعر انگلیسی اواخر قرن هفدهم در اثر معروف خود با عنوان تفکراتِ شبانه تصویری غریبانه از صحنه مرگِ همسرشارائه می هد. آلفرد دو موسه، شاعرِ فرانسوی قرنِ نوزدهم در سرودنِ مجموعه شعری اش با عنوان شبها از ادوراد یونگ الهام می پذیرد. او شب را تنها شاهد روزگار غم زده اش در نظر می گیرد و الهه های شعر را برای التیامِ دردِ فراقش از ژرژ ساند به یاری می طلبد. در این مقاله در نظر داریم این دو مجموعه ی شعری را باهم مقایسه کنیم. 
۶۵.

دراسه حول النظریه الأدبیه المعاصره(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: المناهج النقدیه النظریه الأدبیه المعاصره البنیه المقفله البنیویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳ تعداد دانلود : ۴۶
شهد الأدب فی القرنین الأخیرین کثیراً من المناهج النقدیه التی أدّت إلی التفلسف فی الثروه الأدبیه العالمیه، التی کانت تجمع خلال القرون المتمادیه من تاریخ البشر. فمن هذه المناهج یمکن الإشاره إلی البنیویه فی النقد الأدبی التی تتطرق إلی بنیه الأثر الأدبی. نحن فی هذا المقال ننظر إلیها من مدخل جدید کما نتکلم عن النقد النسائی باختصار وهو من المناهج النقدیه المتأخره.
۶۶.

نوستالژی فلسفی در شعر ابوالعلاء معرّی و عطار نیشابوری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: وستالژی فلسفی ابوالعلاء معری عطار نیشابوری مرگ فناپذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۵۸
"نوستالژی" یا غم غربت همان حس دلتنگی شاعر ی ا نویسنده است ، در فقدان چیزهایی که در موقعیت کنونی برای او دور از دسترس است. تغییر و تحول اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی در برانگیختن این حس غریب غربت بسیار مؤثر است. یکی از انواع نوستالژی شامل نگرش بدبینانه و پوچانگارانه به جهان هست ، و به طور کلی اندوه مرگ و فناپذیری انسان است که از آن به "نوستالژی فلسفی" تعبیر می شود . در این مقاله با پژوهش در اشعار ابوالعلاء معرّی و عطار نیشابور ، ی غم مرگ و فناپذیری و نگاه بدبینانه آنان به جهان مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته است.
۶۷.

الزکاه بین الفقراء والمساکین والأدّله الشاهده علیهم(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلید واژه ها: الإسلام الفقه الزکاه الفقیر المسکین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۳۹
لقداهتم الشارع القویم بمصارف الزکاه اهتماما تاما، وهو أنّ الله تعالی قدبیّنه فی عدد مِن الآیات المحکمه بقوله تعالی: إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلفُقَرَاءِ وَالمَسَاکِینِ وَالعَامِلِینَ عَلَیهَا وَالمُؤَلَّفَهِ قُلُوبُهُم وَفِی الرِّقَابِ وَالغَارِمِینَ وَفِی سَبِیلِ اللهِ وَاِبنِ السَّبِیلِ فَرِضَهً مِنَ الله وَالله عَلِیمٌ حَکِیمٌ(التوبه: 60). و تجدر الإشاره إلی أَنَّ الشریعه الإسلامیه تضمن الحیاه الاجتماعیه، مبتدئه بمصارف للفقراء والمساکین، فبرز فی تاریخ الإنسانیه نظام التأمین الاجتماعی، والوالی هو الذی یبعث السعاه، والجباه لجمع الزکاه و توزیعها علی مستحقیها. وعلی هذا الأساس یلقی هذا المقال الضوء علی هذه الظاهره الطیبه المبارکه فی الفقه الإسلامی.
۶۸.

سنجش تأنیثِ خلاقِ محی الدین عربی با شاعران و نویسندگان معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آنیما محی الدین عربی شاعران و نویسندگان معاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۴۳
در روانش ناسی  یونگ  اصطلاحات  مهمی  چون  ناخ ود آگاهی  ،  درونگ رایی، برونگرایی، صور اساطیری ( آرکی تایپی )مطرح می باشد که همه در مباحث جدید نقد ادبی مخصوصا نقد روانشناسانه و نقد اسطوره گرا  مطمح نظرند . نگرش و  شخصیت  بیرونی  آن  چیزی است که یونگ آنرا پرسونا یا نقاب می نامد ، اما او معتقد بود که همه آدمها نگرش و شخصیت درونی هم دارند که در صحبت دنیای نا خود آگاه است. در این مقاله لایه ای از این نگاره ها که شکل ژرف تر آن به عنوان خلاقیت فعال در سیر و سلوک محیی الدین ابن عربی اندلسی وجود داشته ، در آثار شاعران معاصر چون سهراب، شاملو، بوف کور هدایت و نیز احمد عزیزی به طور ویژه بررسی شده است.
۶۹.

رویه های تربیتی در گونه های آموزش معماران؛ مطالعه موردی: بررسی گزینه های آموزشی پیشنهاد شده دهه اخیر (96-1386) در دانشکده های معماری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تربیت فردگرایی - جمع گرایی استادمحوری - شاگردمحوری آموزش معماری ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۷۹
برخی، تمام و یا بیشتر روند آموزش معماری را فرایندی تربیتی می دانند تا برنامه ای صرفاً آموزشی؛ این موضوع دستمایه برخی پژوهش های حوزه آموزش معماری در ایران نیز بوده است. رویکردهای تربیتی مبتنی بر «جمع محوری» یا «فردمحوری»، موضوعی است که در ادبیات علوم تربیتی و آموزش معماری مورد توجه است. بر این اساس، دو طیف قابل تشخیص است: طیف تعامل «استاد شاگرد» با دو قطب «استادمحوری» و «شاگردمحوری»؛ و طیف تعامل «معمار جامعه» با دو قطب «فردگرایی» و «جمع گرایی» در رویکردهای آموزش معماری. با ترکیب این دو طیف، یک مدل نظری چهار قطبی از گونه بندی آموزش معماری تدوین شده، که منتج به احصاء چهار حوزه تربیت معمار شده است. برای هر یک از حوزه ها، نمونه ای از گونه های آموزش معماری معاصر جایابی شده است. برای روشن شدن وضعیت تربیتی در روش های نوین آموزش معماری ایران، از روش تحلیل محتوای گزارش 28 کار انجام شده در این حوزه در ده سال اخیر (منتشر شده به صورت مقاله در مجلات پژوهشی و سه دوره همایش آموزش معماری دانشگاه تهران) استفاده شده است. با مرور منابع مزبور، روش آموزشی کارگاهی با رویکرد طرّاحی معماری، شناسایی، و با استناد به متون تشریحی و ارزیابی مربوط به آنها، محتوای تربیتی هر روش در هشت طیف مفهومی از سوی نگارندگان تحلیل شده است.  
۷۰.

موقف الإسلام من الشعر

کلید واژه ها: الشعر الشاعر الإسلام القرآن الحدیث النبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸ تعداد دانلود : ۳۹
قد تحری الفصحاء والبلغاء قدیما و حدیثا فی إبداء اتجاهاتهم الفکریه و تحلیه رؤسهم المخبوءه فی قالب الشعر لما للشعر من جرس و موسیقی تجعله أبلغ تأثیرا علی الفکر والوجدان و أکثر استجابه للحفظ، و أسرع مخامره للنفس، و أقوی لصوقا بالقلب. و لا ترتبط ظاهره الشعر بالحضاره، بل کانت موجوده عند کل الأمم، فالشعوب البدائیه کان لها شعر أیضا، و لکن العرب بفطرتهم مطبوعون علی الشعر لبداوتهم و ملاءلمه بیئتهم لتربیه الخیال لأن الشعر فن فیه ذوق و فکر و عاطفه و سمو خیال و إمتاع لنفس فکان العرب یبادهون بالشعر و یروونه و یستثیرون به الهمم فی الغزوات والحروب، و یستعینون بفحول الشعراء لما جربوا من وقع الشعر و تأثیره فی شحذ الهمم و إثاره الغیره.
۷۱.

الحزن الرومنسی فی رومیات أبی فراس الحمدانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: أبوفراس الحمدانی الرومیات الحزن الرومنسی الرمز الخیال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۱۰۰
أبوفراس الحمدانی ممن یمتازون بقوه الشخصیه إلی جانب الروح الرومانسیه التی عرف بها من خلال شعره ومعاناته، هذا وإنه من خلال تمثله لتلک الروح کان عطاؤه الشعری عطاء أدبیا نادرا.ویبیّن لنا حزن أبی فراس الرومنسی فی رومیاته الرقه المؤثره، والعذوبه المتقطره، وهو کلام رائع یترک فی النفس أثرا عمیقا. وقد رقَّق الألم عاطفه أبی فراس، ووسع نطاقها، ووجهها شطر الطبیعه حتی أصبح یُحِسُّ لکل شیء نفساً تحنو علیه وترید الاشتراک فی أحزانه. وکان أبوفراس رومنسیاً فی عمق عاطفه الوجد عنده، أو ذلک الحب الشدید الخالص لأمه ولملاعب صباه فی منبج ذات الطبیعه الخلابه، حسب وصفه لها، ولتعلقه الشدید بسیف الدوله أبیه الروحی. ویلجأ أبوفراس إلی الحزن الرومنسی لأنه یبعد من أسرته، ومواطینه وبالالتجاء إلی هذا الحزن یرید أن یسکن نفسه ویظهر الحزن الرومنسی فی الکائنات الموجوده فی الطبیعه.
۷۲.

وقفه مع الأدیب الیمنی عبدالعزیز المقالح، وتحلیل شعره(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الأدیب الحب الشعر المقالح الوطن الیمن الأدب المعاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۴۵
یعتبر الأستاذ الأدیب الشاعر عبدالعزیز المقالح أحد أشهر أدباء الیمن المعاصرین وخارجها، خاصه فی مجال الشعر، والنقد الأدبی، والتدریس الجامعی، وله أیضاً أعمال أدبیه وکتابات فکریه وسیاسیه وله أعمده فی الصحف والمجلات الیمنیه والعربیه الأخری. کما أنه أنشد شعراً فی مختلف الأغراض الشعریه، لذلک نجد دواوینه تتناول مواضیع متنوعه مثل: المدیح، والرثاء، والوصف، والزهد، والتصوف، والمسرحیه، والدرام، والوطنیات، وقصیده النثر، وما إلی ذلک من الأغراض الشعریه، کذلک نلاحظ تأثیر القرآن، وعلوم الدین، والبیئه التی یعیش فیها علی قصائده، حیث استخدم التلمیح، والاقتباس خیر استخدام.  ومن ناحیه أخری، کان الشاعر عبدالعزیز المقالح ملحمی النفس، اجتهد فی الاجتیاز بشعره من الغنائیه إلی شعر میتافیزیقی وطنی یختار حب الوطن تحت إخفاء المعانی المباشره السطحیه لهذا الحب والارتقاء بها، وبالحدث التاریخی إلی الحلم العمیق، من خلال الحنین إلی الماضی وبعثه ونظر إلیه علی أنه فردوس مفقود کطفولته الضائعه.
۷۳.

سنجش عشق در دو شیفته عشق لیلی و مجنون نظامی و رومئو و ژولیت شکسپیر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عشق نظامی شکسپیر لیلی و مجنون رومئو و ژولیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱ تعداد دانلود : ۱۲۲
همانگونه که مشهور است قصه لیلی و مجنون داستان عشق ناکام قیس عامری به دختری از قبیله خود به نام لیلی است که اصل آن از زبان عربی وارد زبان و ادبیات فارسی شده است و نظامی آن را از منابع عربی دریافته است و به نظم کشیده است. همچنین داستان شکسپیر نیز عشق نافرجام "رومئو و ژولیت " است که در شهری به نام "ورونا" زندگی می کنند که از فرزندان دو خاندان سرشناس شهر می باشند و به خاطر کینه ای قدیمی با هم در ستیز می باشند که این داستان را نیز شکسپیر از ادبیات ایتالیا وام گرفته است، و هر دو داستان بر حول محور عشق می چرخد. در این مقاله به بررسی تطبیقی این دو داستان پرداخته ایم.
۷۴.

الوصف فی شعر خلیل مردم بک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الأدب الوصف خلیل مردم بک الوطنیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱ تعداد دانلود : ۴۵
الشاعر خلیل مردم بک نموذجاً رائعا من رجال البیان لصدر هذا العصر فی أدبه ونتاجاته، رفع اسم بلاده عالیا، وناضل فی سبیلها کل حیاته. فقد کان من الأوائل الذین استساغوا الادب الضخم والعباره الفخمه والشعر المتین، وأفاد منه، فکان صله الوصل بین القدیم والحدیث، مال إلی الوصف، جمع أطایب القول وأحاسن الصور، وعرضها فی أجمل ثوب وأحسن حلی، وقاسی فی سبیل ذلک ما لا یقاسیه جیلنا من فقد المصادر، وندره الخزائن، وقله الثقافه، وضآله التعلیم، وجفافا لینابیع. فهذا المقال دراسه حول حیاه الشاعر خلیل مردم بک ومیله إلی الوصف والطبیعه والفن، وجوله قلیله فی شعره القومی والمصدر المهم هو دیوان الشاعر.
۷۵.

امامت و دیدگاه قرآن و اندیشمندان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلید واژه ها: قرآن امامت هدایت آیه تطهیر شعر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱ تعداد دانلود : ۳۲
امامت یکی از رحمتهای الهی است که برای بشر در نظر گرفته شده و پروردگار منّان بارها ارزش والای آنان را در آیات قرآن کریم به شکلی واضح و قرینه دار بیان کرده است که اهل علم می توانند آن را درک کنند. اهل بیت افراد عادی بودند که به این مقام رسیدند، آن گونه که پیامبرگرامی فرمود: «انّما انا بشرُ مثلُکُم یُوحی الیَّ أنما إلهُکم الهٌ واحدُ». ائمه علیهم السلام همه یک درجه و یکسان نبودند و هر کدام مقامی خاص داشتند. خداوند نعمت وجود اهل بیت و اهل عصمت را به انسان عطا کرده است تا هرگز از راه هدایت دور نشود. 
۷۶.

بررسی تطبیقی اندیشه های علامه اقبال لاهوری و امیر الشعرا شوقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: علامه اقبال لاهوری امیرالشاراشوقی اندیشه های مشترک دیدن قرآن مدح وطن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۳۴
علامه اقبال لاهوری شاعر فارسی زبان هنددی و امیرالشدارا شوقی شاعر عرب زبان مصری، هر یک در دوره زندگانی خود از سرشناس تدرین شداعران کشورشان به شمار می آمدند. شرایط اجتماعی و سیاسی تقریبا مشابه حاکم بر جماه هند و مصر در قرن نوزدهم، باعث به وجود آمدن اندیشه هدای مشترک در ذهن و زبان این دو شاعر وطن پرست گردیده است. در این مقاله سعی ما بر این بوده اسدت، بدا بررسدی شدرایط اجتماعی و سیاسی حاکم بر جاماه هند و مصر، به بررسدی اندیشده هدای مشترک این دو شاعر بپردازیم. مهمترین منابع در تهیه این مقالده دیدوان شار اقبدال و شوقی می باشد و آنچه بیان شده است، تنها به استناد شعر آنان می باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان