رمضان جنتی

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه مشارکت معلمان و دانش آموزان در فعالیت های پژوهشی (مراکز پژوهش سرای دانش آموزی) انجام شد. روش شناسی: مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی بود. جامعه پژوهش خبرگان حوزه پژوهش سرای دانش آموزی استان سمنان در سال 2021-2022 بودند که از میان آنان طبق اصل اشباع نظری 16 نفر با روش های نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که روایی آن با روش مثلث سازی تأیید و پایایی آن با روش ضریب کاپایی کوهن 62 درصد به دست آمد. داده ها با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نرم افزار MAXQDA 2020 تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که عوامل مؤثر بر توسعه مشارکت معلمان و دانش آموزان در فعالیت های پژوهشی شامل 18 مفهوم، 6 مقوله فرعی و 3 مقوله اصلی بود. مقوله های اصلی شامل ساختار پژوهش سرا (با دو مقوله فرعی سیستم پاداش دهی و قدردانی از تلاش های معلمان و دانش آموزان و شرایط به کارگیری و اصول اخلاقی در فرایند آن)، مأموریت و چشم انداز شفاف پژوهش سرا (با دو مقوله فرعی تدوین برنامه استراتژیک و تدوین مشخص اهداف، رسالت ها، ارزش ها و چشم اندازها) و قوانین، مقررات و سیاست گذاری ها (با دو مقوله فرعی انعطاف پذیری در فرآیند به کارگیری معلمان، دانشجومعلمان و دانشجویان مستعد و افزودن امتیاز در ارزشیابی سالانه و رتبه بندی) بودند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به عوامل مؤثر شناسایی شده بر توسعه مشارکت معلمان و دانش آموزان در فعالیت های پژوهشی (مراکز پژوهش سرای دانش آموزی)، برنامه ریزی جهت توسعه مشارکت آنان ضروری است که از طریق عوامل شناسایی شده محقق می شود.

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی الگوی توسعه مشارکت معلمان و دانش آموزان در فعالیت های پژوهشی مراکز پژوهش سرای دانش آموزی است. روش پژوهش حاضر، کمی- پیمایشی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری شامل اساتید دانشگاهی، مدیران مدارس، مدیران پژوهش سرا، کارشناسان پژوهش سرای و کارشناسان پارک علم و فناوری به تعداد 250 نفر بود که با روش نمونه گیری تصادفی حجم نمونه 110 نفر انتخاب شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته بر اساس متون پیشینه و مصاحبه های بخش کیفی پژوهش بود. پایایی و روایی در PLS در دو بخش مدل های اندازه گیری و ساختاری مدل ارزیابی شد. همچنین، از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart- PLS برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها نشان داد ضریب مسیر تاثیر عوامل زمینه ای بر راهبردها(24/0)، شرایط علی بر راهبردها(44/0)، عوامل مداخله گر بر راهبردها(32/0) و تاثیر راهبردها بر پیامدها(73/0) بود. همچنین، شاخص قدرت پیش بین Q2 برای متغیرهای وابسته راهبردها (0.429)، پیامدها (0.412) در سطح بسیار مطلوبی قرار داشته و شاخص ضریب تعیین مدل برای متغیرهای راهبردها (0.754) و پیامدها (0.534) نیز در سطح بالا برآورد شده است. شاخص برازش GOF نیز برابر با 0.573 شد که قدرت کلی مدل را نشان می دهد. می توان نتیجه پرفت الگوی پیشنهادی دارای برازش مناسبی است و می تواند مورذد توجه برنامه ریزان نظام آموزش و پرورش کشور قرار گیرد.