بنیامین طاهری

تعارض منافع از موضوعاتی است که در هر زمینه و وضعیت ممکن است ایجاد شود. تعارض منافع انواع مختلف و متفاوتی دارد از تعارض منافع میان دو شخص تا تعارض منافع میان دو گروه و جمعیت. تعارض منافع عمومی و خصوصی نیز نوعی از انواع تعارض منافع می باشد که در این تعارض، منافع یک فرد یا یک گروه افراد در مقابل منافع جمعی یک جامعه قرار می گیرد. حال موضوع تعارض منافع عمومی و خصوصی در حقوق مالکیت فکری و نظام جهانی آن نیز وجود دارد. تعارض منافع در حقوق مالکیت فکری امری بدیهی است اما باید معنای دقیق و اثرات ناشی از این تعارض بررسی و اثبات گردد. تعارض منافع عمومی و خصوصی در حقوق مالکیت فکری ناشی از خود حمایت های حقوق مالکیت فکری می باشد اما این تعارضات باید به نحوی مدیریت شود که باعث نادیده گرفته شدن منافع عمومی نشود زیرا هدف از اعطای حقوق مالکیت فکری تنها حمایت از پدیدآورندگان نیست و رشد علمی ، فرهنگی ، تکنولوژی و در نهایت ارتقاء کیفی سطح زندگی انسان ها و جوامع نیز می باشد. حال بهترین راه برای محقق شدن هر دو هدف یعنی تامین منافع پدیدآورندگان یا همان منافع خصوصی و هم تامین منافع جوامع یعنی منافع عمومی مدیریت تعارض منافع و تلاش برای ایجاد تعادل منافع می باشد.

تعریف حقوق مالکیت فکری برای بیان تعارض منافع عمومی و خصوصی موضوعی مهم و بنیادین است؛ زیرا مشخص بودن اهداف، اصول و اثبات مال بودن محصول فکری و مالکیت پدیدآورنده مباحثی است که ارزش منافع عمومی و خصوصی را در حقوق مالکیت فکری مشخص می سازد؛ از سوی دیگر زمینه مناسبی برای بیان تعارض منافع عمومی و خصوصی ایجاد می کند. پرسش مهمی که قبل از بررسی سوابق و زمان شکل گیری حقوق مالکیت فکری پیش می آید، طرح سوال پیرامون حقوق مالکیت فکری و شناسایی گستره ای است که می بایست تعارض در میان منافع عمومی و خصوصی در آن بررسی گردد، زیرا بدون مشخص شدن معنا و مفهوم یک موضوع و گستره کاربردی و عملی آن، بررسی و ارائه راه حل کار در خصوص آن غیرممکن و در صورت انجام بیهوده است. این پژوهش در پی آن است تا با روش توصیفی و تحلیلی اثبات نماید که اولویت بخشیدن نسبت به هریک از این دو منفعت می تواند نحوه حمایت از آثار مالکیت فکری و مدت این حمایت را مشخص نماید؛ به عبارتی چنانچه در یک کشور منافع خصوصی افراد (پدیدآورندگان) ارجحیت داشته باشد، باعث می شود که مدت و نحوه حمایت از پدیدآورندگان در قانون آن کشور طولانی تر و جدی تر باشد و اگر به منافع عامه توجه شود، مدت حمایت کم تر و نحوه حمایت ضعیف تر می شود.

در املاک مشاعی گاه ممکن است یکی از شرکا به نحو غیرقانونی و بدون اذن، به سهم سایر مالکین تجاوز نموده و آن را به تصرف خود در آورد. در اینصورت هریک از مالکین به تنهایی می تواند با اثبات غیرقانونی بودن و بدون اذن بودن تصرف، تقاضای خلع ید متصرف را از دادگاه داشته باشد که این امر معمولا در قالب دو دعوای خلع ید و وضع ید صورت می پذیرد. در دعوای خلع ید املاک مشاع، ملک پس از خلع ید به وضع ید محکوم له داده نمی شود چراکه در ملک مشاع، تمامی مالکین در جز به جز مال، مالکیت مشترک دارند و حکم به وضع ید و تصرف یکی از مالکین، خواه ناخواه سبب تصرف در حقوق سایر شریکان خواهد بود که این مسئله خلاف موازین حقوقی و شرعی است. این مسئله سبب شده است که برخی حقوقدانان با فرض اینکه دعوای وضع ید قابلیت اجرایی ندارد، اساسا چنین دعوایی را غیرقابل استماع بخوانند و با قرار عدم استماع اقدام به رد دعوای وضع ید نمایند. در این نوشتار با بررسی آرای قضایی و تشریح حقوقی ادله استنادی قضات و حقوقدانان در خصوص مسموع یا غیر مسموع بودن دعوای وضع ید، به اثبات این امر می پردازیم که عدم قابلیت اجرایی یک رای، تلازمی با قابلیت استماع آن ندارد و دعوای وضع ید همانند سایر دعاوی قطعی غیرقابل اجرا، قابل استماع خواهد بود. سپس با مقایسه دعوای خلع ید و وضع ید با یکدیگر، به تبیین تفاوت ها و آثار منحصر به فرد آنها خواهیم پرداخت.

هدف و زمینه: ملل مختلف براساس شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، اهداف و ایدئولوژی های حاکم بر جامعه نوع خاصی از تفکیک قوا را پذیرفتند و به عرصه اجرا گذاشتند و از این رهگذر رژیم های سیاسی مختلف شکل گرفتند هدف از تحقیق حاضر،بررسی تحقیقات پژوهشی است که تاکنون در حوزه پارلمانی شدن انجام شده است.تحلیل این مطالعات منفرد و پراکنده می تواند به منظور ترکیب و یکپارچه سازی اطلاعات و داده های آن جهت استفاده پژوهشی و تحقیقاتی راه گشا باشد. همچنین این پژوهش میتواند برای پژوهش های آینده در این حوزه راهنما باشد. روش تحقیق:شیوه ما در تالیف و گردآوری این پژوهش مطالعه تحلیلی توصیفی است و با استفاده از کتب، اسناد، مقالات و اسناد حقوق مربوط به بررسی پارلمانی شدن که در استفاده از منابع ابتدا مطالب مربوطه به دقت مورد بررسی و مطالعه واقع و آن چه قابل استفاده و انعکاس در این زمینه بوده فیش برداری و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و در نهایت ارائه می شود. یافته ها و نتایج پژوهش :رژیم پارلمانی حاصل تفکیک نسبی و همکاری قوا است وامروزه بسیاری معتقدند که کشورها در سراسر جهان گرایش به سمت و سوی حکومت های پارلمانی دارند. در یک رژیم پارلمانی میان قوای سه گانه به ویژه بین قوه مقننه و مجریه همکاری وجود دارد. قوه مجریه در یک رژیم پارلمانی از دو بخش متمایز رئیس مملکت و هیات وزیران تشکیل می شود که در برابر پارلمان مسئولیت سیاسی دارند.