محمدمهدی کریمی نیا

محمدمهدی کریمی نیا

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۸۱ تا ۲۰۰ مورد از کل ۲۷۶ مورد.
۱۸۱.

ارتباط معنویت و سیاست در گزاره های اسلامی

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال چهارم خرداد ۱۴۰۰ شماره ۳۷ 109 - 98
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۲۳۶
اندیشمندان و علمای اسلام به پیوستگی بین معنویت و سیاست و دین معتقدند چون سیاست به عنوان وسیله ای برای تحقق بخشیدن به اهداف متعالی دین، و ارتباط خدشه ناپذیری با آن دارد. این مقاله در پاسخ به این مسئله مهم است که پیوستگی میان معنویت و سیاست چگونه محقق می شود؟ در این پژوهش ابتدا به تعریف دین و معنویت و سیاست می پردازیم که ابتدا درک درستی از آن ها بدست آید و سپس به ارتباط بین آن ها می پردازیم. و می کوشیم که دین با هدف تکامل معنوی انسان که یک حرکت جوهری آگاهانه است به دنبال این است که انسان را تا عالی ترین کمالات وجودی رشد دهد. که این کار جز در بستر امور سیاسی ممکن نیست. دین و معنویت به عنوان مجموعه برنامه های الهی، سیاست را در رساندن انسان به کمال معنوی هدایت می کند. و باعث رشد و ترقی انسان در تمام ابعاد می شود. در این نوشتار سعی بر آن شده که از روش کتابخانه ایی و از شیوه توصیفی _ تحلیلی به مطالب پرداخته شده است.
۱۸۲.

تحلیل مواجهه مسالمت آمیز با پیروان ادیان آسمانی در عصر حاکمیّت حضرت امام عصر علیه السّلام در قرآن و سنّت

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال چهارم تیر ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 74 - 62
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۲۹۸
در حکومت حضرت مهدی (عج) پیروان ادیان الهی، مانند مسیحیّت، یهودیّت و زرتشتی چه وضعیّتی خواهند داشت. آیا از میان خواهند رفت، یا می توانند در صورت عدم توطئه و جنگ و کارزار نظامی، در کنار مسلمانان زندگی مسالمت آمیز داشته باشند؟ ممکن است برخی از پیروان دیگر ادیان، اسلام نیاورند و بر باورهای دینی خویش پای فشارند؛ کسانی که هیچ ضدّیتی با دین اسلام نشان ندهند، بلکه خواهان زندگی مسالمت آمیز با مسلمانان باشند. اسلام اهل کتاب را به عنوان یک اقلیّت سالم می پذیرد و تا زمانی که به تحریکات دست نزنند، حمایت کرده است. در دوران حکومت آن مصلح بزرگ، همه وسایل پیش رفته ارتباط جمعی، در اختیار او و پیروان خواهد بود و چون اسلام راستین، جاذبه ای فوق العاده دارد، به خوبی می توان پیش بینی کرد که اسلام با تبلیغ منطقی و پی گیر، مورد پذیرش مردمان جهان خواهد بود و آرمان وحدت ادیان، عملی می گردد. سنّت و روش حکومت منجی عالم، حضرت مهدی (عج)، همانند سیره و روش پیامبر اکرم (ص) خواهد بود. در واقع او احیاگر دین محمّدی(ص) است و سنّت پیامبر اکرم (ص) برگرفته از آموزه های آسمانی قرآن کریم است که در باره همزیستی مسالمت آمیز با پیروان ادیان آسمانی دستورهای صریحی می دهد. ادیان دیگر هم تا قیامت طرفدار دارند. دلیلی نداریم که در عصر ظهور، حضرت مهدی (عج)، همگان را به پذیرش اسلام مجبور کنند. چه بسا افرادی بر اثر اشتباه یا تعصب بر عقیده پیشین باقی بمانند؛ هرچند اکثریت به نظام توحیدی اسلام گرایش خواهند کرد و این امر طبیعی است .
۱۸۳.

مطالعه تطبیقی شرایط اقامه دعوای ورود ثالث در حقوق افغانستان، ایران و آمریکا

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال چهارم شهریور ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 142 - 134
تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۳۴۷
واکاوی شرایط دعوای ورود ثالث و تطبیق آن با قواعد آیین دادرسی مدنی افغانستان، ایران و آمریکا مسئله اصلی این پژوهش است. دعوای ورود ثالث یکی از مصادیق دعاوی طاری است که باید با دعوای اصلی «مرتبط» یا «هم منشأ» باشد تا دادگاه بتواند به آن ها یکجا رسیدگی کند. ورود ثالث شامل ورود ثالث اصلی و تبعی است. پژوهش حاضر با روشی توصیفی- تحلیلی بر این است معیاری برای ذینفع بودن در ورود ثالث اعم از اصلی و تبعی ارائه شود تا بر اساس آن مشخص شود در چه حالتی امکان ورود شخص ثالث به صورت تبعی وجود دارد.
۱۸۴.

تحلیل علل کاهش و افزایش جرم در جامعه

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال چهارم فروردین ۱۴۰۰ شماره ۳۵ 22-1
تعداد بازدید : ۱۲۹۸ تعداد دانلود : ۵۰۰
پیشگیری از ارتکاب جرم همواره یکی از مهم ترین دغدغه های نظام های حقوقی بوده که عوامل متعددی در افزایش و کاهش ان در جامعه مرتبط است. امروزه در جوامع اسلامی به ویژه ایران، یکی از نهاد های مهم که یکی از وظایف مهم آن ها پیشگیری از جرم از طریق مبارزه با عوامل و فرایندها و یا موقعیت ها اوضاع و احوال مؤثر در وقوع جرم و ناهنجاری اجتماعی با الگوگیری مستقیم از آموزه های دین اسلام می باشد نهادهای مذهبی است. قوه مقننه بر اساس رسالت خطیر خود به عنوان نهاد مقننن کشور و شان نظارتی خود در تلاش بوده است نسبت به فساد و لزوم مقابله با آن حساس باشد که ۹ راهبرد مطرح شده در این مقاله با هدف ایفای نقش مجلش شورای اسلامی علیه فساد پیشنهاد شده است. تامین امنیت فقط در حیطه مسئولین پلیس نیست بلکه بیشتر مسئله ی مرتبط با مشارکت مردم جامعه است به عبارت دیگر امنیت وظیفه جمعی تمام شهروندان زیر نظر مقامات محلی است. رسانه ها منابع عمده آفرینش و پویای فرهنگ به شمار می روند و قدرت و توان این ابزار های فکری از پایه های ان چنان برخوردار است که بدون حضور آن دسترسی به جامعه ای با فرهنگ پویا دست نیافتنی است. حال سوال این است که عوامل افزایش و کاهش جرم در جامعه چیست؟ عوامل افزایش و کاهش جرم مرتبط با عوامل فردی، اجتماعی و روانی دارد. در این تحقیق پایانی از روش کتابخانه ای و استفاده از کتب معتبر و مراجعه به مقاله ها و پایان نامه ها و سایت ها ی اینترنتی استفاده شده است. از دستاوردهای این تحقیق این است که تلاش شده وظایف هر یک از مسئولین مرتبط با جرم کورد بررسی قرار گرفته و با پیدا کردن مشکل و دادن راه حل های مناسب آن اشکالات برطرف شده است.
۱۸۵.

عوامل طغیان و کنترل شهوت جنسی با نگاه قرآنی- حدیثی

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال چهارم شهریور ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 117 - 103

کلیدواژه‌ها: تجمل فتنه انگیز هرزه نگاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۷ تعداد دانلود : ۳۷۲
میل جنسی یکی از قوای درونی انسان است که با حفظ اعتدال آن سعادت را در پی خواهد داشت و در مقابل، افراط آن باعث شقاوت فرد می شود. رواج روابط نامشروع در جامعه باعث شده است؛ زندگی برای افراد سالم و متدین و کسانی که پایبند به دین و مذهب هستند دچار مشکل شود. چنین جامعه ای به مرضی مبتلا شده که درمان آن بسیار سخت است. اکثر جوانان غربی و برخی کشورهای اسلامی از این روابط به ستوه آمده اند دائم درصدد درمان آن هستند ولی به خاطر دوری از دین و معنویت موفق نشدند. شناخت این عوامل که باعث طغیان این روابط نامشروع شده است می تواند مسیر را برای از بین بردن این روابط بکند و باعث ایجاد خانواده هایی با نشاط و روحیه مثبت خواهد شد و جامعه را به سویی از رشد و بالندگی هدایت بکند به طوری که جوانان بتوانند این روابط نامشروع و پست بدانند و از راه درست نسبت به شهوت جنسی خود اقدام بکنند. به همین علت هدف از این مقاله آگاهی نسبت به عوامل و کنترل طغیان جنسی است به طوریکه فرد بتواند با استعانت از خداوند متعال خود را از ناپاکی ها حفظ نماید. روش جمع آوری مقاله حاضر به صورت کتابخانه ای بوده است.
۱۸۶.

تفسیر ساختاری سوره صف با تبیین قواعد روش تفسیر ساختاری سوره های قرآن

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال چهارم اسفند ۱۴۰۰ شماره ۴۶ 92 - 82
تعداد بازدید : ۸۰۴ تعداد دانلود : ۷۳۲
یکی از روش های نوین در تفسیر قرآن کریم روش تفسیر ساختاری است که در سال های اخیر توجه ویژه ای به آن شده است روش تفسیر ساختاری بر مبنای نظریه هدفمندی سوره های قرآن طراحی و اجرا شده است. برای ارائه تفسیر ساختاری یک سوره قرآن باید دو مرحله را طی نمود. در مرحله اول باید با توجه به قواعد علمی، ساختار و غرض سوره را به روش استدلالی کشف کرد و محتوای سوره را فصل بندی نمود. در مرحله دوم با توجه به کیفیت ارتباط آیات در ساختار سوره و معنای تفسیری آیات، متن تفسیر ساختاری سوره را به روش پیوسته ارائه نمود. در این مقاله ابتدا ویژگی های تفسیر ساختاری بیان شده است و سپس قواعد کشف ساختار و غرض سوره های قرآن بیان شده است و در انتها سوره صف با طی نمودن دو مرحله فوق به روش ساختاری تفسیر شده است تا امتیازات و کارکرد های روش تفسیر ساختاری تبیین گردد و جهت گیری محتوایی سوره صف آشکارشود.
۱۸۷.

تحلیل امر به معروف و نهی از منکر بر پایه مستندات قرآنی، روایی، فقهی و حقوقی

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات در علوم رفتاری سال سوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۷ 96 - 87

کلیدواژه‌ها: فقه حقوق حقوق بشر امر به معروف نهی از منکر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۲۴۱
تمامی دستورات مکتب متعالی و نجات بخش اسلام برای رستگاری و سعادتمندی در بستر زندگانی مادی و معنوی انسان وضع شده و می تواند ابعاد گوناگون زندگی انسانی را پوشش دهد. یکی از موضوعاتی که شاه راه فلاح و رستگاری بشر امروز به حساب می آید مسآله امر به معروف و نهی از منکر است که با توجه به ابعاد زندگی اجتماعی انسان وضع شده و شارع مقدس از دید و زاویه عمومی به آن نگاه انداخته است. آیات و احادیثی زیادی یاد آور می شود که مسایل اعتقادی، فرهنگی و مدیریت کلان جامعه در تمامی سطوح و لایه ها نباید از دید آمران به معروف و ناهیان از منکر دور بماند پر واضح است در صورتی که آگاهان جامعه از این مهم غفلت نمایند کشتی نجات جوامع انسانی دچار تلاطم گردیده همه سرنشینان آن به تباهی و نابودی کشانیده خواهد شد. با توجه به اهمیت ویژه موضوع امر به معروف ونهی از منکر در جامعه اسلامی بلکه در تمامی جوامع بشری، نوشته حاضر تلاش نموده است که مساله امر به معروف و نهی از منکر را از منظرآیات و روایات مورد تحلیل و بررسی قرار داده و از نظر فقهی نیز وجوب آن را به اثبات برساند و با تجربه تلخ بشر امروز بعد از جنگ های ویرانگر و متولد شدن واژه تحت عنوان حقوق بشر ظرفیت های حقوق بشری مولفه امربه معروف و نهی از منکر، برای تأمین حقوق بشر در ابعاد مهم سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و مدنی آن مورد بحث و کنکاش قرار گرفته است.
۱۸۸.

تحلیل شیوه های جذب محبت الهی در آموزه های قرآن و حدیث

نویسنده:
منبع: پژوهش های معاصر در علوم و تحقیقات سال سوم فروردین ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 67 - 60
تعداد بازدید : ۵۶۷ تعداد دانلود : ۳۸۳
سراسر هستی معشوق ذات خدای متعال است و تمامی مخلوقات، عاشقانه به سوی او در شتابند. زیباترین مظهر محبت، محبت الهی است که در بطن آیات و روایات می توان آن را به وضوح مشاهده نمود. آیات قرآن کریم و روایات فراوانی در این بحث موجود است که راه را برای آدمی نشان داده اند. پژوهش حاضر با روشی توصیفی- تحلیلی به بررسی شیوه های جذب محبت الهی در آموزه های قرآن وحدیث می پردازد. در آیات و روایات راهکارهای متعددی از جمله «اجتهاد در طاعت، اشتیاق در امور معنوی، تبعیت از نبوت، وارسته شدن از دنیا، مبارزه با نفس، انجام واجبات و مستحبات، نفع رسانی به مردم و غیره» برای جذب محبت الهی آمده است که آدمی در هر مرتبه ای محبت خداوند را بالاتر می برد. نتیجه آنکه در پی اجرای دقیق این شیوه ها آثاری چون «الهام بندگی، اعطای یقین، آرامش، دین فهمی، روحیه قناعت، عفت، صداقت و راستگویی، امانت داری، خوش خلقی، قلب سلیم وغیره» به انسان می رسد.
۱۸۹.

بررسی تحلیلی قواعد تفسیر روایی قرآن کریم

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال چهارم آبان ۱۴۰۰ شماره ۴۲ 45 - 29
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۲۸۸
این نوشتار، در باب بایسته های استناد به روایات برای دریافت حجّت بر فهم کلام الله است. پس از تبیین مفاهیم و مبانی، نخست در باب قواعد صدوری به تفکیک سند، دلالت و قرائن تاریخی سخن گفته و سپس به بحث درباره راهکارهای ترمیم متن و آنگاه قواعد اعتبارسنجی فهم پرداخته است. پایان بخش مقاله نیز بایسته های مربوط به حوزه کارکرد روایات در تفسیر است که به بر شماری مباحثی چون لزوم همخوانی داده های روایی با آورده های کتابی، تطابق میان حوزه های زبانی، التزام به روایات فراعصری و مانند آن می پردازد.
۱۹۰.

تحلیل مبانی فلسفی حقوق جزا (با نگاهی قرآنی- روایی)

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 28 - 12

کلیدواژه‌ها: حقوق مبنا الزام عدالت فایده گرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۲۸۰
از دیر باز مساله حقوق جزء دغدغه های اندیشمندان بوده است و در این عرصه به تفکر و نظریه پردازی پرداخته اند و آثاری از خود به جای گذاشته اند، از جمله از موضوعاتی که در حقوق به آن پرداخته می شود بحث فلسفه حقوق است که اجمالا در آن از منشأ و مبنای الزام حقوقی بحث می شود. سؤال مهمی که در این جا به ذهن می رسد این است که مبانی فلسفی حقوق جزا چیست؟ در جواب این پرسش، به ذهن می رسد که «عدالت» و «فایده گرایی» می تواند دو مورد از مبانی فلسفی حقوق جزا باشند. شناخت اجمالی از عدالت و فایده گرایی به عنوان مبنای فلسفه حقوق، بدین معنا که ماهیت این دو مقوله به چه شکل هست و چگونه به عنوان مبنای حقوق قرار می گیرند و همچنین بررسی رابطه بین عدالت و فایده گرایی با برخی از مکاتب حقوقی از جمله مکتب حقوقی اسلام، بدین معنا که هر کدام از این مکاتب تا چه اندزه از این دو مقوله متاثر شده اند از اهداف این تحقیق می باشد.
۱۹۱.

روش های تفکر خلاق در تعلیم و تربیت بر مبنای سیره نبوی

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال چهارم مرداد ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 110 - 106

کلیدواژه‌ها: تفکر خلاق تعلیم و تربیت سیره نبوی روش ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۲ تعداد دانلود : ۶۲۴
یکی از ویژگی هایی که خداوند به صورت فطری و بالقوه در وجود انسان نهاده و به وسیله آن او را از سایر موجودات متمایز کرده است، بهره مندی از قوه تفکر است، اما در جهان امروزکه علم وفناوری از ذهن انسان پیشی گرفته، انسان نیازمند پیمودن راهی ویژه برای تفکر است. این نوع از تفکر، تفکر خلاق است که شخص با تلفیق مهارت های حل مسئله و تصمیم گیری، از افکار نو بهره مند می شود و قدرت کشف و انتخاب راه حل های جدید را پیدا می کند. باید گفت هر کسی توانایی این نوع تفکر را دارد که از طریق تکرار و تمرین و ممارست، و براساس تعلیم و تربیت به آن دست یابد. با توجه به اینکه نظام تعلیم و تربیت هر کشوری از اهمیت خاصی برخوردار است واگر نظام تعلیم و تربیت کیفیت بهتری داشته باشد باعث رشد هم جانبه شخصیت انسان برای رسیدن به حق و پیشرفت کشور می شود. که در ارتباط با این موضوع کتابی با عنوان تفکر خلاق در منابع اسلامی ازسید نور الدین محمودی و مقالاتی مانند تفکر خلاق، مبنای شیوه های آموزشی پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) از سید حسام حسینی، تفکر خلاق وباروری آن در سازمان های آموزشی از سید محمد میرکمالی، تفکر خلاق؛ ضرورت ها، راهکارها و پیامد های آن از غلامعلی طبرسا نگاشته شده است اما در آثار بررسی شده موضوعی با این عنوان یافت نشده است لذا در این مقاله کوتاه سعی شده که به صورت توصیفی و تحلیلی وبه روش کتابخانه ای به بررسی روش های تفکر خلاق در تعلیم و تربیت بر مبنای سیره نبوی پرداخته شود.
۱۹۲.

حضرت زهرا (سلام الله علیها) الگوی سیاسی و تأثیر ایشان بر ارتقای جایگاه زنان

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم بهمن ۱۴۰۰ شماره ۳۱ 75 - 63

کلیدواژه‌ها: الگوی سیاسی حضرت زهرا (س) حیات سیاسی زن روز زن مسلمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۲۶۰
شخصیت و هویت انسانی تبلور در جامعه به عوامل گوناگونی از جمله امکان تأثیر گذاری و تأثیر پذیری از رهگذر حضور در عرصه ی سیاسی و انجام فعالیت های سیاسی وابسته است، که این فعالیت ها با تدبر امور و مصلحت اندیشی به قصد تأثیر گذاری در امور حکومتی ریز و درشت جامعه انجام می گیرند، از این رو در حرکت احیاگرانه اولیاء الهی از جمله حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) توجه ویژه ای به این موضوع گردیده است. و معرفی جایگاه سیاسی زن در رفتار پیامبر (صلی علی علیه و آله) با حضرت فاطمه (سلام الله علیها) و فعالیت های سیاسی حضرت در حیات پیامبر (صلی علی علیه و آله و سلم) و پس از رحلت ایشان تجلی یافت و ایشان به عنوان الگویی جامع برای زنان هر عصری قرار گرفتند. بررسی الگوی رفتاری و عملی حضرت فاطمه و ایستادگی وی در برابر ظلم و جور پس از رحلت پیامبر با تمام ضوابط دینی خاص زنان و حضور دلاورانه او در عرصه ی عمومی، حساسیت نسبت به امور پیرامونی که از حق انسانی زن مسلمان ناشی می شود را به نمایش میگذارد و ضرورت اتخاذ حضور زنان را در عرصه و عمل سیاسی برای حفظ اصالت آموزه های آیین نبوی در همیشه تاریخ را آشکار می سازد، که در مقاله حاضر ابتدا فعالیتهای سیاسی حضرت را قبل و بعد از حیات پیامبر مورد بررسی قرار می دهیم و سپس به تأثیر گذاری این فعالیت ها بر زن قبل و بعد از انقلاب می پردازیم. این پژوهش به روش کتابخانه ای گردآوری شده است و پردازش اطلاعات به صورت توصیفی - تحلیلی و تاریخی - نقلی می باشد.
۱۹۳.

ادله جواز فسخ نکاح در بیماری ایدز از دیدگاه فقیهان امامیه (با نگاهی قرآنی- روایی)

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم فروردین ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 127 - 113

کلیدواژه‌ها: فسخ نکاح انفساخ نکاح انحلال نکاح طلاق بیماری ایدز عیوب نکاح عسر و حرج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۳۲۹
برای جدایی زن و شوهر راه دیگری غیر از طلاق نیز وجود دارد که آن فسخ نکاح به موجب عیوب می باشد. امروزه امراض جدیدی پیدا شده که به مراتب خطرناک تر از عیوبی مانند برص وجذام هستند مانند بیماری لاعلاج و مسری ایدز، که درتمام جهان شیوع یافته است. دغدغه اصلی دراین تحقیق بیان ادله جواز فسخ نکاح دربیماری ایدز ازدیدگاه فقیهان می باشد که آیا زوج یا زوجه می تواند در صورت وجود این عیب از طریق فسخ نکاح، خود را از قید و بند عقد نکاح برهاند ؟ یکسری از موضوعات مانند ،عسر و حرج، قاعده لاضرر، مفهوم اولویت ، استفاده از باب وحدت ملاک ، که ازمنابع فقهی به دست می آید و همچنین سیره و بنای عقلا، می تواندراهگشای این تحقیق باشد. در این مقاله تلاش شده تا ثابت شود عیوب مذکور در روایات و متون فقهی برخلاف دیدگاه مشهور فقهاء مبنی بر انحصاری بودن عیوب مجوز فسخ نکاح حصری نبوده و از باب تمثیل است. بنابراین ملاک موجود در این عیوب که عمدتا مهلک بودن یا مستلزم ضرر فراوان بودن است اگردر بیماری دیگری از جمله بیماری های جدید مثل ایدز وجود داشت این بیماری ها نیز جزء عیوب مجوز فسخ نکاح به حساب می آیند با توجه به اینکه موضوع این تحقیق کاملا فقهی است روش این تحقیق کتابخانه ای است.
۱۹۴.

تأثیر توحید و عدل بر هندسه زندگی اجتماعی از دیدگاه آیات و روایات اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات در علوم رفتاری سال سوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۷ 181 - 166

کلیدواژه‌ها: توحید توحید عملی توحید نظری عدل جامعه نهاد های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۰ تعداد دانلود : ۳۰۵
نحوه نگرش و اعتقادات انسان، ارتباط مستقیمی بر زندگی اجتماعی او دارد. در این نوشتار سعی شده تا به بررسی اعتقادات اسلامی از دریچه توحید و عدل بپردازیم که آیا توحید و عدل باوری تأثیری بر روند زندگی انسان دارد یا خیر؟ آیا می توان با وارد کردن اعتقاد به توحید و عدل در زندگی انسان ها، مدینه فاضله ای در این دنیا بنا کرد و راه نوع بشر را به سمت تعالی و رستگاری هموار ساخت؟ توحید جزء اساسی ترین و بنیادی ترین اعتقادات انسان است که می بایست در حوزه نظری توحید ذاتی، توحید صفاتی و توحید افعالی را به صورت دقیق شناخت و در حوزه عملی یا همان توحید عملی باید اعتقاد به حوزه نظری را به منصه ظهور رساند. از آن جایی که قرآن کریم، احکام گوناگونی برای تعامل انسان ها با یکدیگر وضع کرده و زندگی اجتماعی را تأیید کرده است و اجتماع را به طور کلی به چهار نهاد (خانواده، تعلیم و تربیت، اقتصادی، حکومت) تقسیم کرد؛ شاهد آن هستیم که اعتقاد به توحید در هر یک از این نهاد ها تأثیر بخصوصی دارد و برای هریک هدف و مسیر معینی را مشخص می کند.
۱۹۵.

واکاوی علل کاهش رشد جمعیت با تأکید بر تبیین دیدگاه اسلام

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال چهارم مهر ۱۴۰۰ شماره ۴۱ 70 - 54
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۳۴۴
هدف از این مقاله که با استناد به آیات قرآن، احادیث و نظریه های روانشناسان پیرامون نقش دین و خانواده بر جمعیت کشور ایران بیان شده است. از آن جا که کشور ما ایران بر پایه حکومت اسلامی اداره می شود، بنابراین جامعه باید با توجه به دین مقدس اسلام به این هدف والا یعنی خانواده و جمعیت، نگاه ویژه ای داشته باشد. با توجه به آمارها، کاهش ازدواج و همچنین افزایش خانواده های تک فرزند در ایران است، این باور غلط برای مردم ایران در دهه های اخیر تثبیت شده که کاهش جمعیت است، یعنی خوشبختی بیشتر و جامعه ای برتر و والاتر است، که در صورت عوض نکردن این نگرش، جامعه ایران به سمت آینده ای نافرجام خواهد رفت. سپس در ادامه بحث در مورد عوامل ایجاد این نگرش منفی و راه حل های این معضل اجتماعی مطالبی بیان گردیده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و اسنادی و کتابخانه ای با استناد به آیات قرآنی، احادیث، مقالات و کتب جامعه شناسی و سایر منابع، به بررسی موضوع مورد نظر پرداخته است. هدف از این مقاله که با استناد به آیات و روایات و نظریه های روانشناسان پیرامون نقش دین و خانواده به جمعیت کشور ایران اشاره شده است. از آن جا که کشور ما ایران بر پایه حکومت اسلامی اداره می شود، بنابراین جامعه باید با توجه به دین مقدس اسلام به این هدف والا یعنی خانواده و جمعیت، نگاه ویژه ای داشته باشد.
۱۹۶.

مطالعه تحلیلی سبک و آداب مناظره در سیره امام رضا (علیه السلام)

نویسنده:
منبع: پژوهش های معاصر در علوم و تحقیقات سال سوم اسفند ۱۴۰۰ شماره ۳۲ 15 - 1
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۱۸۶
یکی از اهداف مهم انبیا و جانشینان آنها در طول تاریخ که قرآن کریم هم به آن تأکید می کند، دعوت به توحید و حل و فصل اختلافات دینی بوده است، در این راستا، مناظره یکی از شیوه های مرسوم تبلیغی در میان پیامبران و اولیای الهی برای دعوت به توحید و کنار گذاشتند اختلافات، جنگ ها و نزاع ها بوده است، آنچه بر اهمیت موضوع مناظره می افزاید وضعیت موجود در جامعه امروزی است، با توجه تنیش های موجود در دنیای اسلام، که از سوی قدرت های بزرگ دامن زده می شود، ضرورت مناظره بر سبک مناظره که پیش وایان دین و آیاتی از قرآن که از آن به جدال احسن یاد می کند بشتر احساس می شود، این روش سابقه طولانی در ادیان مختلف، در میان انبیاء داشته و تا دوره جانشینان آن ها ادامه داشته و در عصر امام رضا (ع) به اوج خود می رسد و امام رضا (ع) با استفاده از آیات قرآن، سیره نبوی و به کار گیری از استدلالات عقلی و نقلی که بر قوه عقل، تدبر و منطق استوار می باشد، در مناظرات گوناگون، بر مخالفین پیروز شده و آنها تحت تأثیر استدلال های متین امام قرار می گرفتند، به گونه ای که در همان جلسه تسلیم حق می شدند.
۱۹۷.

تفسیر تطبیقی آیه انذار از منظر علّامه طباطبایی و ابن تیمیّه

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال چهارم آذر ۱۴۰۰ شماره ۴۳ 104 - 91
تعداد بازدید : ۳۹۲
ولایت از جمله مقاماتی است که شیعه پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) به پیروی از آن حضرت و ائمه اهل بیت (ع) آن را حق مسلم امیر المؤمنین «علی بن ابی طالب» می دانند. رسول گرامی اسلام (ص) در روزهای متعددی از جمله یوم الانذار و غدیر خم از جانب خداوند متعال مأمور اعلام این مطلب بودند. ، بی شک علی بن ابی طالب (پس از پیغمبر اکرم) والامقام ترین انسانی است که پا به عرصه وجود گذاشته ، که به فرموده نبی مکرم، جز خداوند متعال و وجود مبارک حضرتش، کسی او را به حقیقت نشناخته است. آیه ای که بر پیامبر خدا نازل شده و به انذار خویشان نزدیکش دستور داده است، آیه وَأَنذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ است. انذار به معنای ترساندن و در اصطلاح به هشدار دادنی که مایه ترس است گفته می شود. پیامبران ص طی مأموریت الهی خود از ابزارهای گوناگونی چون انذار و تبشیر برای ارشاد و برانگیختن مردم به سوی بعضی از کارها و اجتناب دادن آنان از برخی دیگر بهره برده اند. پیامبر ص رسالت خود را در سه مرحله به اجرا گذاشتند و آن را با دعوت خویشاوندان نزدیکش آغاز نمود چراکه وقتی مردم مشاهده کنند الگویشان (پیامبر) و خویشاوندان نزدیکش پیش از همه مورد انذار پروردگار هستند، آن ها نیز به راحتی به حقانیت پیامبر  و رسالتش ایمان می آورند. آیه انذار از ادله محکم ولایت علی می باشد و روایات معتبر از فریقین بر این امر دلالت می کنند. ولی نویسندگان مکتب بنی امیه با جعل روایات ساختگی خواسته اند دلالت آیه را از ولایت منحرف کنند.
۱۹۸.

آسیب شناسی انتظار منتظران حضرت موسی علیه السلام

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم اسفند ۱۴۰۰ شماره ۳۲ 14 - 1
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۲۱۶
آسیب، عاملی است که سبب اختلال، ناهنجاری و آفت در پدیده ها می شود و آسیب شناسی به مطالعه و بررسی دقیق عوامل زمینه ساز، پدید آورنده و یا ثبات بخش آفات و آسیب های موجود می پردازد. هر واقعیت اصیلی، مورد هجمه وسیعی، برای ارائه بدل آن قرار می گیرد. مراد از انتظار در این نوشتار، انتظار انقلاب حضرت موسی علیه السلام است. تاریخ بشر به منتظران حضرت حجت علیه السلام، یادآور می شود که در دوران برخی از معصومین پیشین، مردم انتظار انقلاب آنها را کشیده اند و این چشم به راه بودن آنها، با آفاتی مواجه شد که مانع از بهره برداری کامل منتظران، از این انتظار شده است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، انتظار منتظران حضرت موسی علیه السلام را مورد بررسی قرار داد و این نتیجه حاصل شد که منتظران حضرت موسی علیه السلام با مشاهده و لمس سختی ها و معجزات و دیدن بلاهای وارده بر دشمنان و نجات خودشان به خاطر همراهی با ولی خدا، نتوانستند این انتظار را به سرانجام برسانند و درگیر آسیب هایی همچون عدم اعتماد به ولی خدا، عدم اطاعت از جانشین منتَظَر، انحراف خواص در موقعیت ها و فساد اقتصادی و فرهنگی و...شدند. تبیین این آسیبدها، هشداری برای منتظران حضرت حجت علیه السلام بوده تا گرفتار این آسیبدها نشده و از مزایای انتظار خود، بی بهره نمانند.
۱۹۹.

مستندات فقهی تولید محصولات تراریخته با تأکید بر منابع قرآنی و روایی

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 180 - 159

کلیدواژه‌ها: تراریخته مهندسی ژنتیک زیست فن آوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۵۷۱
نظر به توسعه روز افزون مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته در سطح جهان و واردات بدون نظارت این محصولات و همچنین با توجّه به اختلاف نظر دانشمندان این حوزه در مزایا و مضرّات این تکنولوژی، جامعه هنوز به اطمینان خاطر جهت تولید، مصرف و تجاری سازی این محصولات نرسیده و تولید و مصرف این محصولات با چالش هایی در داخل کشور روبرو است. با توجّه به اینکه احکام شرع مبنای قوانین موضوعه در جامعه ماست، بررسی مستندات فقهی و تبیین حکم فقهی این موضوع، اهمیّت ویژه ای دارد. در پژوهش حاضر با نگاه توصیفی- تحلیلی تلاش می شود بعد از تبیین موضوع، ابتدا نظر کارشناسان موافق و مخالف، در قالب مزایا و نگرانی های توسعه محصولات تراریخته مورد توجّه قرار گرفته و سپس مستندات فقهی تولید، این محصولات براساس فقه امامیّه مورد بررسی قرارگیرد. به علت مستحدثه بودن این فن آوری، دربررسی کتاب ها، مقالات و سایت های اینترنتی با موضوع تراریخته ، مطالب قابل توجهی درباره مستندات فقهی تراریخته مشاهده نشد و بعضی ازمعدود آثار موجود نیزدارای سبقه سیاسی یا نفع اقتصادی بود. با این وجود هرچند فواید و مزایای زیادی برای این فن آوری در زمینه های مختلف شمرده شده، متناسب با آن مخاطرات قابل توجّهی نیز متوجّه این محصولات است. لذا یافته ها حاکی از آن است که با توجّه به تنوّع این گونه محصولات، براساس قاعده فقهی دفع ضرر محتمل باید جانب احتیاط را رعایت نمودو تا سلامت هرنوع ازآنها بطور جداگانه احراز نشده نباید قوت غالب مرم قرارگیرد. از طرف دیگر باید با حمایت از دانشمندان و تحقیقات، زمینه بهره مندی صحیح از این فن آوری فراهم شده از تسلّط کفّار به مسلمین جلوگیری شود. ایجاد قوانین لازم جهت تعیین محدوده آن و ساختار نظارت دقیق براجرای آنها درابعاد تولید یا واردات و توزیع این محصولات الزامی است.
۲۰۰.

بررسی روش مبارزه حضرت موسی علیه السّلام با ترفندهای فریبنده فرعون از منظر قرآن کریم

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات در علوم رفتاری سال سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۸ 165 - 148

کلیدواژه‌ها: روش ترفند فرعون حضرت موسی مبارزه حضرت موسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۸ تعداد دانلود : ۲۹۱
پیامبران الهی سردمداران مبارزه با چهره استکبار و ظالمان بوده و در راستای این رسالت تلاش های وافری نموده اند. حضرت موسی(علیه السلام) که یک چهره ی مبارز و انقلابی در قرآن دارد این مأموریت را به عهده داشت تا در مقابل چهره ی استکباری زمان خویش بایستد و قشرهای مختلف مردم را هدایت کند. از این رو در پژوهش حاضر تلاش شده تا با تعمق و تدبر در آیات و با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی، مسئله روش های مبارزه ی حضرت موسی(علیه السلام) در برابر ترفند های فرعون مورد بررسی قرار گیرد. هدف از انجام این پژوهش، آشنایی با روش های مبارزه با طاغوت و در نهایت کاربرد آن ها در عرصه تبلیغ دین و در امر رهبری بوده و وجود شرایط مشابه مبنی بر استضعاف امتهای اسلامی در عصر کنونی مزید انگیزه برای این پژوهش شده است. از پژوهش حاضر به دست می آید که روش مبارزه یکی از عناصر اساسی در پیشبرد اهداف الهی بوده و حضرت موسی(علیه السلام) نیز پس از تعیین هدف، با توجه به شرایط محیط، مخاطب و در نظر گرفتن میزان تأثیر گذاری، ابزارهای مناسب و شیوه های گوناگون و چشمگیری را برای مبارزه با فرعون به کارگرفت؛ به طوری که دانش مبارزه علیه نظام های طاغوتی را می توان به بهترین وجه در روش مبارزاتی این پیامبر الهی جستجو کرد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان