عبدالناصر جوان مجرد

مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش میانجی تاب آوری در رابطه بین خودپنداره و عواطف منفی در دانشجویان انجام شد. روش پژوهش توصیفی-همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانشجویان دانشگاه گیلان در سال 1402 بودند که از بین آن ها به روش نمونه گیری دردسترس 240 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با استفاده از مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون (CD-RISC؛ کانر و دیویدسون، 2023)، پرسشنامه خودپنداره (SCQ؛ ساراسوت، 1984) و فهرست عواطف مثبت و منفی (PANAS، تامپسون، 2007) انجام شد. نتایج حاصل از مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که مدل پیشنهادی از برازش مطلوب برخوردار بوده است. نتایج نشان داد که خودپنداره به طور منفی و معنادار بر عواطف منفی اثر مستقیم دارد؛ نتیجه دیگر نشان داد خودپنداره به طور مثبت و معنادار بر تاب آوری اثر مستقیم دارد؛ همچنین اثر مستقیم تاب آوری بر عواطف منفی معنادار بود (05/0>P). نتایج آزمون بوت استرپ نشان داد که تاب آوری بین خودپنداره و عواطف منفی نقش میانجی دارد (05/0>P). نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که تاب آوری رابطه بین خودپنداره و عواطف منفی را میانجی گیری می کند، به عبارت دیگر خودپنداره رشد یافته می تواند به سبب ارتقاء تاب آوری، میزان عواطف منفی را در دانشجویان کاهش دهد.

بی مدنی تحصیلی یکی از رفتارهایی منفی در کلاس های درس دانشگاه است بر روند یاددهی-یادگیری تأثیر منفی می گذارد. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان شیوع بی مدنی تحصیلی و نقش سبک های مدیریت کلاس، خودمحق بینی و بلندپروازی در پیش بینی آن در دانشجویان بود. روش پژوهش توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری دانشجویان شامل کل دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه گیلان بود. نمونه آماری شامل 433 دانشجو بود که به روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس های بی مدنی تحصیلی آریاپوران و کمالی(2019)، سبک مدیریت کلاس مارتین و همکاران (1998)، خودمحق بینی تحصیلی آکاکاسو(2002) و بلندپروازی مثبت و منفی ورسترایتین (2017) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین رفتارهای مبتنی بر بی مدنی تحصیلی عبارت بودند از: بدون آمادگی وارد کلاس شدن (%66.51)، بی حوصلگی در کلاس (%58.66)، دیر آمدن به کلاس (%57.74)، صحبت کردن در هنگام تدریس (%53.35)، عدم توجه در کلاس (%52.19)، شکایت همراه با مخالفت در کلاس (%31.41) و قطع کلاس یا تمام کردن کلاس (%30.71). نتایج نشان داد که به ترتیب مدیریت کلاس تعاملی، خودمحق بینی تحصیلی، مدیریت کلاس مداخله گر و بلندپروازی منفی در پیش بینی بی مدنی تحصیلی دانشجویان نقش معنادار داشتند. براساس یافته ها، استفاده اساتید دانشگاه از سبک های مثبت تدریس از جمله سبک تدریس تعاملی و غیرمداخله گر می تواند در کاهش بی مدنی در دانشجویان نقش داشته باشد. همچنین برگزاری کارگاه های آموزشی در جهت بهبود خودمحق بینی تحصیلی و بلندپروازی منفی در دانشجویان به کاهش بی مدنی تحصیلی کمک خواهد کرد.

سرمایه های اجتماعی و روانشناختی از متغیرهای احتمالی اثرگذار بر پیشرفت دانشجویان است.  این مطالعه با هدف بررسی نقش سرمایه های اجتماعی و روانشناختی در پیش بینی اشتیاق تحصیلی در دانشجویان انجام شد. این مطالعه توصیفی، از نوع همبستگی بود. از میان جامعه دانشجویان  کارشناسی دانشگاه گیلان در سال تحصیلی 98-97 (12000 نفر)، نمونه ای به حجم 529 نفر (278 دختر و 251 پسر) به شیوه نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از مقیاس اشتیاق تحصیلی (فردریکز و همکاران، 2004)، پرسشنامه سرمایه اجتماعی (دلاویز، 1384) و پرسشنامه سرمایه روانشناختی (لوتانز و همکاران، 2007) استفاده شد.  تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه گام به گام انجام شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که امیدواری، مشارکت گروهی و اعتماد اجتماعی29 0/0 از تغیرات اشتیاق تحصیلی را در دانشجویان تبیین می کنند. می توان نتیجه گرفت که سرمایه های اجتماعی و روانشناختی نقش موثری بر اشتیاق تحصیلی دانشجویان دارند. بر این اساس برنامه ریزان نظام آموزش عالی در تدوین برنامه های آموزشی جهت افزایش بیشتر اشتیاق تحصیلی دانشجویان به نقش سرمایه های اجتماعی و روانشناختی توجه داشته باشند. 

مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه بین کیفیت برنامه درسی و اشتیاق تحصیلی با نقش میانجی خودکارآمدی روانشناختی دانشجویان انجام شد. روش پژوهش، روش توصیفی از نوع همبستگی بود. برای اجرای پژوهش، تعداد 600 نفر از دانشجویان دانشگاه گیلان با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. سپس، آنها مقیاس های کیفیت برنامه درسی، اشتیاق تحصیلی و سرمایه روان شناختی (خودکارآمدی روانشناختی) را تکمیل کردند. داده های حاصله با استفاده از نرم افزار آماری Amos24 با رویکرد مدل مسیر و به کمک آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین کیفیت برنامه درسی و اشتیاق تحصیلی دانشجویان رابطه مثبت معناداری وجود دارد (r = 0.47, p < 0.01). هم چنین، خودکارآمدی روانشناختی دانشجویان در رابطه بین کیفیت برنامه درسی و اشتیاق تحصیلی دانشجویان نقش میانجیگری جزئی ایفا می کند (0.23). بنابراین، با بهبود کیفیت برنامه درسی رشته های تحصیلی و حس خودکارآمدی روانشناختی در دانشجویان می توان اشتیاق تحصیلی آنان را ارتقا داد.