مجید رادفر

گردشگری به عنوان صنعتی نوپا در سال های اخیر نه تنها تأثیرات زیادی بر وضعیت اقتصادی کشور داشته بلکه مزایای زیادی نظیر ایجاد اشتغال، ارزآوری، تعادل منطقه ای، جلوگیری از مهاجرت جمعیت و ... نیز داشته است. هدف از انجام تحقیق حاضر این است که مدل توسعه اقتصادی صنعت گردشگری مناطق آزاد ایران از دیدگاه ابعاد جغرافیایی تبیین شود. از طریق نمونه گیری هدفمند، اطلاعات مدیران سازمان منطقه آزاد تجاری- صنعتی چابهار، فعالان گردشگری، مسئولین مرتبط با گردشگری، جامعه محلی و گردشگران از طریق مصاحبه های نیمه ساختار یافته گردآوری و تجزیه و تحلیل شد و با استفاده از روش نظریه برخاسته از داده، ابعاد جغرافیایی توسعه اقتصادی صنعت گردشگری مناطق آزاد ایران در قالب یک مدل طراحی گردید. یافته های پژوهش انجام شده نشان داد که ابعاد جغرافیایی توسعه اقتصادی صنعت گردشگری مناطق آزاد ایران را می توان در شصت و نه مقوله اصلی فقدان بانک اطلاعات جامع در مورد ابنیه و نقاط گردشگری، نبود رسانه اجتماعی مرجع قوی (وبسایت، بلاگ، شبکه اجتماعی و ...) در حوزه گردشگری، نبود تولید محتوای قوی در حوزه گردشگری، وجود مشکلات هزینه ای، فرآیندی، و بین واحدی مرتبط با گردشگری، و ... طبقه بندی کرد. نتایج این تحقیق کیفی نشان می دهند که بکارگیری صحیح این مدل می تواند موجب ارتقاء جایگاه و اعتبار مؤسسه های گردشگری، افزایش تعاملات میان مؤسسه های گردشگری و گردشگران، ارتقاء رضایتمندی گردشگران و کادر گردشگری، ایجاد تمایز در کیفیت خدمات و نام آوری مؤسسه های گردشگری، و افزایش بهره وری مؤسسه های گردشگری شود.

زمینه و هدف: در کشور ما به توسعه صنعت گردشگری آنچنان که باید و شاید توجهی نشده است و مدل کاربردی برای آن وجود ندارد، همچنین از دیدگاه جامعه شناختی نه تنها بر روی مدل گردشگری مطالعات اثربخشی انجام نشده، بلکه عاملیت توسعه اقتصادی - اجتماعی نیز در آن در نظر گرفته نشده است. هدف از انجام تحقیق حاضر این است که مدل توسعه اقتصادی - اجتماعی صنعت گردشگری مناطق آزاد ایران از دیدگاه جامعه شناختی تبیین شود.روش شناسی: از طریق نمونه گیری هدفمند، اطلاعات 15 نفر از مدیران سازمان منطقه آزاد تجاری-صنعتی چابهار، فعالان گردشگری، مسئولین مرتبط با گردشگری، جامعه محلی و گردشگران، از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته، گردآوری و تجزیه و تحلیل شد و با استفاده از روش نظریه برخاسته از داده، مدل توسعه اقتصادی-اجتماعی صنعت گردشگری مناطق آزاد ایران از دیدگاه جامعه شناختی طراحی گردید.یافته ها: ابعاد مدل توسعه اقتصادی-اجتماعی صنعت گردشگری مناطق آزاد ایران از دیدگاه جامعه شناختی را می توان در 69 مقوله اصلی و در قالب شرایط علّی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها مقوله بندی نمود.نتیجه گیری و پیشنهادات: بکارگیری صحیح این مدل می تواند موجب توسعه کشور در سایه راه افتادن موتور توسعه (گردشگری)، ایجاد اشتغال پایدار، رونق کسب و کارهای خرد و محلی، توسعه گردشگری بین المللی، و درآمدزایی بهتر مؤسسه های گردشگری شود.نوآوری و اصالت: ارائه ی روش هایی نوین برای توسعه گردشگری مناطق آزاد از دیدگاه جامعه شناختی؛ از جمله میزان رضایت گردشگران از خدمات اجتماعی، میزان حمایت اجتماعی مؤسسه های گردشگری از گردشگران، و میزان مشارکت اجتماعی گردشگران.

یکی از سیاست های اساسی دولت ایران در برنامه توسعه روستایی و کاهش نابرابری های میان شهر و روستا، استقرار صنعت در روستاها در قالب ایجاد شهر ک های صنعتی است. اما نتایج برخی تحقیقات نشان می دهد که این شهرک ها همواره الگوی موفق صنعتی سازی روستایی نبوده اند. بدین جهت و با توجه به شکاف ایجادشده میان انتظارات و شرایط موجود شهرک صنعتی موزاییک سازان (عشق آباد) که در بخش قلعه نو شهرستان ری استقرار یافته، با روش کیفی به بررسی پرداخته شد. ازآنجاکه روش تحلیل مضمونی (تماتیک) برای انجام این تحقیق مناسب در نظر گرفته شد، 27 فرد در معرض اطلاع، با استفاده از نمونه گیری نظری و بر اساس اشباع داده ها انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای این موضوع اولین مورد طبق مقاصد نظری (مطلع کلیدی) انتخاب شده و موارد بعدی طبق نمونه گیری گلوله برفی افزوده شدند. طبق نتایج تأثیرات مثبت این شهرک بر روند اقتصادی زندگی ساکنین همچون افزایش سطح اشتغال، افزایش قیمت زمین ها کاملاً مشهود است. اما نتایجی همچون، ایجاد عناصر و مظاهر شهری در بستر روستاها، عدم رشد سرانه ها، ورود مهاجران اتباع، کاهش سطح اعتماد، مشکلات زیست محیطی همچون آلودگی آب وهوا، برداشت های غیرمجاز از منابع آبی سرریز شدن فاضلاب خام از شهرک صنعتی به حاشیه مزارع نیز از مشکلات ایجاد شده است. عدم بیمه کارگران، عدم ایجاد قابلیت های شغلی در ساکنین وعدم توجه به خواسته های ساکنین سبب ایجاد فرصتی فرمایشی و از بالا به پایین شه است. اما شاید از رونق افتادن کار کشاورزی و دامداری در این منطقه که روزی یکی از قطب های کشاورزی و دامپروری استان تهران بوده؛ مهم ترین آثار و پیامد این موضوع بوده است.

هدف این پژوهش، بررسی رابطه شبکه های اجتماعی با هویت فرهنگی جوانان و خانواده های آنان است. سؤال اصلی پژوهش این است که شبکه های اجتماعی چه رابطه ای با هویت فرهنگی جوانان دارند و کدام یک از ابعاد هویت فرهنگی، از شبکه های اجتماعی اثر پذیرفته اند. در این پژوهش، از مبانی نظری مرتبط با هویت و رسانه استفاده شده و روش تحقیق نیز نظریه داده بنیاد (31 مفهوم و 4 مقوله) است. این تحقیق با استعانت از رویکردی کیفی و مبتنی بر روش نظریه مبنایی، می کوشد مدل پارادایمی از مفهوم هویت فرهنگی جوانان و نقش رسانه ها را براساس برداشت های ذهنی و تفاسیر و تعاریف کنشگران از این مفهوم به دست دهد. سوژه های موردمطالعه، 29 نفر از دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران مرکز هستند که با روش نمونه گیری نظری انتخاب شده اند. براساس نتایج، شبکه های اجتماعی، بستری فرهنگی هستند که جوانان را با نقش ها و فرایندهای اساسی برای حضور مدنی آشنا کرده و به آنان کمک می کنند تا مشارکت اجتماعی را جزئی از هویت خود قراردهند. آگاهی و احترام به ارزش ها، مسئولیت پذیری، ارتقای مهارت های ارتباطی جوانان و حضور فعال در فعالیت های مدنی و اجتماعی، از دیگر فرصت های موجود در شبکه های اجتماعی است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه میزان درآمد و رضایت مندی اقتصادی خانواده بر جامعه پذیری شهروندی فرزندان و مؤلفه های آن، با تأکید بر مبانی جامعه پذیری اسلامی به روش غیرآزمایشی از نوع همبستگی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه خانواده های کودکان دبستانی شهر تهران بود که تعداد 726 خانواده بااستفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ایی به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. اطلاعات پژوهش بااستفاده از پرسش نامه دموگرافیک و پرسش نامه محقق ساخته جامعه پذیری شهروندی فرزندان جمع آوری شد که پایایی این پرسش نامه به روش آلفای کرونباخ 897/0 محاسبه شد. داده های پژوهش به روش تحلیل عامل تأییدی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره با استفاده از نرم افزار SPSS 24 تحلیل شد. نتایج نشان داد که افزایش میزان درآمد خانواده سبب تضعیف مسئولیت پذیری فرزندان شده است و با جامعه پذیری شهروندی، منطقی بودن و نقدپذیری فرزندان رابطه معناداری ندارد. همچنین افزایش رضایت مندی اقتصادی خانواده موجب تقویت جامعه پذیری شهروندی، مسئولیت پذیری، منطقی بودن و نقدپذیری فرزندان شد. 

آموزش الکترونیکی یا آموزش غیرحضوری به عنوان یک پارادایم جدید در آموزش مدرن، عبارت است از مجموعه فعالیت های آموزشی که با استفاده از رسانه های الکترونیکی و فناوری های آموزشی در مؤسسه های آموزشی صورت می گیرد و جزء محیط های شاخص یادگیری در عصر اطلاعات محسوب می شود. از مهمترین دستاوردهای عصر فناوری اطلاعات، آموزش غیرحضوری است که موجب تحولی بزرگ در      نظام های آموزشی شده است. مراکز آموزشی برای افزایش کامیابی خود در امر آموزش، چاره ای جز اتخاذ رویکردی منعطف با محیط بیرونی یعنی آموزش از راه دور یا آموزش غیرحضوری که به صورت مجازی و الکترونیکی ارائه می گردد، ندارند. هدف از انجام تحقیق حاضر این است که با مطالعه  نقاط قوت و ضعف (SW) آموزش های  غیرحضوری،به مدیران مدارس و مؤسسات آموزشی در اتخاذ راهبردهای مناسب در راستای بهبود آموزش و ارتقاءی عملکرد آموزشی کمک شود. بدین منظور، از طریق نمونه گیری هدفمند، اطلاعات 15 نفر از معاونان توسعه مدیریت، معلمان، کارشناسان سنجش تحصیلی و اعضای انجمن های اولیاء و مربیان آموزش و پرورش منطقه 3 تهران، از طریق مصاحبه های نیمه ساختار یافته گردآوری و تجزیه و تحلیل شد و با استفاده از روش نظریه برخاسته از داده، مطالعه نقاط قوت و نقاط ضعف آموزش های  غیرحضوری در وزارت اموزش و پرورش طراحی گردید. یافته های این تحقیق کیفی نشان می دهند که بکارگیری صحیح آموزش غیرحضوری می تواند موجب ارتقاء جایگاه و اعتبار مدارس در سطح آموزش و پرورش، افزایش تعاملات درون مدرسه ای، و ارتقاء رضایتمندی والدین، دانش آموزان، و کادرآموزشی گردد.

پژوهش حاضر با هدف تبیین شاخص های رضایت شغلی کارکنان شهرداری تهران بر حسب ویژگی های جمعیت شناختی انجام شد، روش تحقیق در این پژوهش پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است، جامعه آماری شامل کلیه کارکنان رسمی، پیمانی و قراردادی شهرداری تهران در سال 1399 بود که در شهرداری یکی از مناطق 22 گانه یا نواحی شهرداری ها مشغول به خدمت بودند که تعداد آنها طبق آمار کارگزینی شهرداری تهران برابر 2354 نفر است. حجم نمونه بر اساس فرمول برآورد حجم نمونه کوکران برابر 378 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و تصادفی ساده انتخاب شدند، ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه های ضایت شغلی مینه سوتا(MSQ) و پرسش نامه ی ویژگی های محقق ساخته ویژگی-های جمعیت شناختی بود، که روایی آن با استفاده از روایی صوری و محتوایی تایید شد و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد، تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزار spss21 انجام شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد بین جنسیت ، وضعیت تاهل از نظر میزان رضایت شغلی تفاوت معناداری وجود ندارد اما بین رضایت شغلی در همه ابعاد آن ( ماهیت کار ، حقوق و پرداخت ، فرصت های ارتقا ، نظارت و سرپرستی ) به استثنای جو سازمانی برحسب سطوح مختلف تحصیلی و سابقه شغلی به استثنای فرصت های ارتقا و سبک رهبری و شرایط فیزیکی تفاوت معنادار وجود دارد.