مهدی قاسمی مطلق

هدف مطالعهٔ حاضر، مقایسهٔ تأثیر آموزش بازسازی شناختی و راهبردهای یادگیری خودگردان بر سبک های اسناد دانش آموزان است. این مطالعه نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل است. جامعهٔ آماری از دانش آموزان پسر متوسطهٔ دوم شهر بجنورد در سال تحصیلی 140۱-140۰ بودند که 45 نفر آن ها با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به تصادف در سه گروه مساوی قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسش نامهٔ سبک های اسناد سلیگمن و همکاران (1982) بود. به گروه های آزمایش به تفکیک هشت جلسهٔ 60دقیقه ای رویکرد بازسازی شناختی و راهبردهای یادگیری خودگردان آموزش داده شد. درحالی که گروه کنترل آموزشی ندید. داده ها به روش تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شد. نتایج حاکی از اثربخشی هر دو روش بازسازی شناختی و راهبردهای یادگیری خودگردان بر سبک های اسناد بود (0/001>P). هر دو رویکرد، موجب کاهش اسناد منفی و افزایش اسناد مثبت در دانش آموزان شد. آموزش بازسازی شناختی هم در پس آزمون و هم در دورهٔ پیگیری پیش از آموزش راهبردهای یادگیری خودگردان اثربخش بود (0/05>P). بر همین اساس، می توان از این دو روش در زمینهٔ اصلاح سبک های اسناد دانش آموزان در مدارس استفاده کرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی روان درمانی مبتنی بر روایت درمانی و درمان شناختی رفتاری بر احتمال لغزش بیماران وابسته به مواد افیونی پس از سم زدایی بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه بیماران مراکز دولتی درمان و بازتوانی اعتیاد شهر بجنورد در سال 1401 بود. از این بین، 45 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه کنترل جای دهی شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه خطر لغزش استفاده شد. گروه های آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای و هر هفته یک جلسه تحت روان درمانی مبتنی بر روایت درمانی و درمان شناختی رفتاری قرار گرفتند، اما گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد و پس از مدت یک ماه دوره پیگیری برای هر گروه به اجرا در آمد. داده ها با روش تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاکی از اثربخشی هر دو روش روایت درمانی و درمان شناختی رفتاری بر احتمال لغزش بود و هر دو رویکرد موجب کاهش احتمال لغزش بیماران شد. اثربخشی روایت درمانی هم در پس آزمون و هم در دوره پیگیری بیشتر از درمان شناختی رفتاری بود. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که در خصوص کاهش احتمال لغزش بیماران وابسته به مواد افیونی، استفاده از روان درمانی مبتنی بر روایت درمانی نسبت به درمان شناختی رفتاری اثربخشی بیشتری دارد و روش مناسب تری است

هدف مطالعه حاضر مقایسه تأثیر آموزش بازسازی شناختی و راهبردهای یادگیری خودگردان بر سرزندگی تحصیلی دانش آموزان پسر متوسطه دوم شهر بجنورد بود. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و ازنظر روش اجرا نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان پسر متوسطه دوم مدارس دولتی شهر بجنورد در سال تحصیلی 1400-1401 بودند. از میان آنان 45 نفر به صورت نمونه گیری دردسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه مساوی قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامه سرزندگی تحصیلی دهقانی زاده و همکاران (1391) بود و گروه های آزمایش 8 جلسه 60 دقیقه ای به تفکیک تحت آموزش بازسازی شناختی و راهبردهای یادگیری خودگردان پنتریچ (1995) قرار گرفتند و گروه گواه آموزشی ندید. داده ها به روش تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بن فرنی تحلیل شدند. نتایج حاکی از اثربخشی هر دو روش بازسازی شناختی و راهبردهای یادگیری خودگردان بر سرزندگی تحصیلی بود(001/0>P). همچنین، بین این دو روش تفاوت معناداری وجود داشت و اثربخشی آموزش بازسازی شناختی هم در پس آزمون و هم در دوره پیگیری بیش از آموزش راهبردهای یادگیری خودگردان بود (05/0>P). نتیجه این پژوهش نشان داد می توان از این دو روش در جهت افزایش سرزندگی تحصیلی دانش آموزان مدارس دولتی پسرانه استفاده کرد.

زمینه و هدف: اختلال شخصیت مرزی، یک اختلال روانی پیچیده و جدی است که با الگوی فراگیر از مشکلات، در تنظیم هیجانات و کنترل تکانه ها، و بی ثباتی در روابط بین فردی و تصور از خود مشخص می شود. هدف پژوهش حاضر، مدل یابی نشانه های شخصیت مرزی بر اساس دلبستگی: نقش میانجی تمایز یافتگی خود و ذهنی سازی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی و به روش همبستگی (با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری) است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دختر و پسر دوره تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد شهر تهران بود که در سال تحصیلی 99-1398 مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش حاضر شامل 370 نفر بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه شخصیت مرزی (لیشنرنیگ، ۱۹۹۹)، پرسشنامه تجدید نظر شده در روابط نزدیک - ساختار رابطه (فرالی، والرو برنان، 2000)، پرسشنامه تمایزیافتگی خود اسکورن و فریدلندر (1998) و مقیاس کنش انعکاسی فوناگی و همکاران (2015) به دست آمد. در پژوهش حاضر میانگین، انحراف معیار، همبستگی و نرمال بودن توزیع متغیر های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی بررسی شد. همچنین به منظور تحلیل داده ها و پاسخ به پرسش های پژوهش از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده می شود که بعد از تحلیل عاملی تاییدی - در قسمت مدل اندازه گیری در قسمت مدل معادله ساختاری روابط علّی موجود میان متغیرهای مکنون مورد بررسی قرار می گیرد. در قسمت مدل تابع ساختاری شدت روابط علّی (مستقیم، غیر مستقیم و کل) میان متغیرهای مکنون و مقدار واریانس تبیین شده در کل مدل مشخص می شود. برای این کار از نرم افزار SPSS و Amos نسخه 21 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد دلبستگی (41/0=β)، تمایزیافتگی خود (24/0=β)، و ذهنی سازی (28/0=β) دارای اثر مستقیم بر نشانه های شخصیت مرزی است (001/0>P). تمایز یافتگی خود و ذهنی سازی در رابطه نشانه های شخصیت مرزی و دلبستگی دارای نقش میانجی بود. نتیجه گیری: در نتیجه می توان نتیجه گرفت مدل یابی نشانه های شخصیت مرزی بر اساس دلبستگی با نقش میانجی تمایز یافتگی خود، و ذهنی سازی از برازش مطلوب برخوردار است.

هدف: هدف پژوهش حاضر، مدل یابی نشانه های شخصیت مرزی بر اساس دلبستگی: نقش میانجی تمایز یافتگی خود، و بدتنظیمی هیجانی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی و به روش همبستگی (با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری) است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش شامل کلیه دختر و پسر جوان دانشجوی دانشگاه آزاد شهر تهران بود که در سال تحصیلی 98-99 مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش حاضر شامل 370 نفر بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه شخصیت مرزی (لیشنرنیگ، ۱۹۹۹)، پرسشنامه تجدید نظر شده در روابط نزدیک - ساختار رابطه (فرالی، والرو برنان، 2000)، پرسشنامه تمایزیافتگی خود اسکورن و فریدلندر (1998) و مقیاس دشواری تنظیم هیجانی گرتز و رومر (2004) به دست آمد. در پژوهش حاضر میانگین، انحراف معیار، همبستگی و نرمال بودن توزیع متغیر های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی بررسی شد. همچنین به منظور تحلیل داده ها و پاسخ به پرسش های پژوهش از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده می شود که بعد از تحلیل عاملی تاییدی - در قسمت مدل اندازه گیری در قسمت مدل معادله ساختاری روابط علّی موجود میان متغیرهای مکنون مورد بررسی قرار می گیرد. در قسمت مدل تابع ساختاری شدت روابط علّی (مستقیم، غیر مستقیم و کل) میان متغیرهای مکنون و مقدار واریانس تبیین شده در کل مدل مشخص می شود. یافته ها: نتایج نشان داد دلبستگی (41/0=β)، تمایزیافتگی خود (24/0=β)، و تنظیم هیجان (31/0=β) دارای اثر مستقیم بر نشانه های شخصیت مرزی است (001/0>P). تمایز یافتگی خود و بدتنظیمی هیجانی در رابطه نشانه های شخصیت مرزی و دلبستگی دارای نقش میانجی بود. نتیجه گیری: در نتیجه می توان نتیجه گرفت مدل یابی نشانه های شخصیت مرزی بر اساس دلبستگی با نقش میانجی تمایز یافتگی خود، و بدتنظیمی هیجانی از برازش مطلوب برخوردار است.

هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی درمان راهبردی راه حل مدار بر نشانه های هیجانی، شناختی، انگیزشی و نشانه های زیست شناختی اختلال افسردگی اساسی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف تحقیق کاربردی بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه بود. جامعه ی آماری پژوهش شامل تمامی زنان و مردان مراجعه کننده به مرکز مشاوره و روان شناختی ذهن زیبای شهر بجنورد در سال 99-1398 بود که به روان پزشکان، روان شناس و متخصصان بهداشت روانی مراجعه کرده و متخصصان مرکز برای آن ها تشخیص اختلال افسردگی اساسی داده بودند. نمونه این پژوهش شامل 30 نفر از جامعه مذکور می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و با استفاده از شیوه تصادفی سازی ساده در دو گروه درمان راهبردی راه حل مدار (15=n) براساس پروتکل کوئیک (2008) و گروه گواه (15=n) گماشته شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه افسردگی (محقق ساخته) به دست آمد. در بخش آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی از روش تحلیل واریانس با اندازه های مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان راهبردی راه حل مدار بر کاهش نشانه های هیجانی (16/41=F، 001/0>P)، شناختی (87/12=F، 001/0>P)، انگیزشی (93/4=F، 035/0=P)، و زیست شناختی (85/29=F، 001/0>P) اختلال افسردگی اساسی اثربخش بود. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت درمان راهبردی راه حل مدار بر نشانه های هیجانی، شناختی، انگیزشی و نشانه های زیست شناختی اختلال افسردگی اساسی موثر بود و می توان از این درمان در جهت کاهش مشکلات افراد دارای افسردگی اساسی بهره برد.

زمینه و هدف: افسردگی به عنوان شایع ترین اختلال روانپزشکی و خلقی بسیاری از مردم در اقصی نقاط جهان را مبتلا می سازد. افسردگی با دوره های طولانی مدت، تنوع علائم، بالا بودن میزان عود و اختلالات فیزیکی و روانی زیادی همراه است. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی درمان متمرکز بر هیجان و درمان راهبردی راه حل مدار بر نشانه های هیجانی، شناختی، انگیزشی و نشانه های زیست شناختی اختلال افسردگی اساسی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف تحقیق کاربردی بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه بود . جامعه ی آماری پژوهش شامل تمامی زنان و مردان مراجعه کننده به مرکز مشاوره و روان شناختی ذهن زیبای شهر بجنورد در سال 99-1398 بود که به روان پزشکان، روان شناس و متخصصان بهداشت روانی مراجعه کرده و متخصصان مرکز برای آن ها تشخیص اختلال افسردگی اساسی داده بودند. نمونه این پژوهش شامل 45 نفر از جامعه مذکور می باشد که با استفاده از شیوه تصادفی سازی ساده در سه گروه زوج درمانی متمرکز بر هیجان (15= n )، زوج درمانی راه حل مدار (15= n ) و گروه کنترل (15= n ) گماشته شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه افسردگی (محقق ساخته) به دست آمد. در بخش آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی از روش تحلیل واریانس با اندازه های مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان متمرکز بر هیجان نسبت به درمان راهبردی راه حل مدار تاثیر بیشتری بر نشانه های هیجانی، انگیزشی و زیست شناختی (نباتی) اختلال افسردگی اساسی دارد (01/0> P ) و درمان راهبردی راه حل مدار نسبت به درمان متمرکز بر هیجان بر نشانه های شناختی اختلال افسردگی اساسی تاثیر بیشتری دارد (01/0> P ). نتایج این پژوهش در مرحله پیگیری نیز ماندگار بود. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت درمان متمرکز بر هیجان و درمان راهبردی راه حل مدار بر نشانه های هیجانی، شناختی، انگیزشی و نشانه های زیست شناختی اختلال افسردگی اساسی موثر بودند و می توان از این درمان ها در جهت کاهش مشکلات افراد دارای افسردگی اساسی بهره برد.

هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر دشواری تنظیم هیجان در بیماران مبتلا به وسواس فکری و عملی انجام شد. روش : روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش تمامی بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی مراجعه کننده به کلینیک های روانشناسی و روان پزشکی شهر مشهد بودند. از این جمعیت تعداد 30 نفر که ملاک های پژوهش را دارا بودند به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر)  و گروه کنترل (15 نفر) گمارش شدند. جهت جمع آوری داده ها آزمودنی ها پرسشنامه دشواری تنظیم هیجان گراتز و رومر (2004) را تکمیل کردند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج حاکی از اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر دشواری تنظیم هیجان در بیماران مبتلا به وسواس فکری و عملی بود. بر مبنای یافته های حاصل از پژوهش، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به مراجعین مبتلا به وسواس فکری-عملی کمک می کند تا بتوانند به شکل مؤثری هیجانات خود را تنظیم و مدیریت کنند. لذا با توجه به اینکه هیجان ها نقشی اساسی در استمرار و تشدید این اختلال دارند، درمانگران می توانند با استفاده از این روش درمانی، اثربخشی جلسات درمانی  خود را افزایش دهند.

پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه احساس تنهایی و شیوه های فرزند پروری با اعتیاد به تلفن همراه در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد صورت گرفت. بدین منظور تعداد 339 دانشجو با توجه به جدول کرجسی- مورگان انتخاب و پرسشنامه های احساس تنهایی آشر، پرسشنامه شیوه های فرزند پروری بامریند و مقیاس اعتیاد به تلفن همراه لونگ توسط آنها تکمیل شد. پس از اجرای پرسشنامه ها، داده های جمع آوری شده توسط نرم افزار SPSS مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از این بود که بین احساس تنهایی و اعتیاد به تلفن همراه رابطه منفی و معنی دار و بین سبک فرزند پروری آزاد گذار و استبدادی با اعتیاد به تلفن همراه رابطه مستقیم و معنی دار وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از اجرای رگرسیون چند متغیره نشان داد که احساس تنهایی و سبک فرزند پروری آزاد گذار قادر به پیش بینی اعتیاد به تلفن همراه در نمونه مورد بررسی می باشند.

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر بخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر میزان استفاده افکار خودآیند منفی در بیماران افسرده انجام شد. بدین منظور تعداد 24 زن مبتلا به اختلال افسردگی اساسی از بین بیماران زن افسرده مراجعه کننده به مراکز روان شناختی و روانپزشکی شهر مشهد انتخاب و یه صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش طی 8 جلسه به روش گروهی، با روش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی آموزش دیدند. آزمودنی های هر دو گروه پرسشنامه افسردگی بک و پرسشنامه افکار خود آیند منفی هولون و کندال را قبل از شروع جلسات آموزش، پس از اتمام جلسات و سه ماه پس از اتمام جلسات تکمیل کردند. آزمودنی های گروه گواه بدون دریافت هیچ گونه آموزش تنها پرسشنامه ها را تکمیل کردند. نتایج حاصل از اجرای تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر حاکی از اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر میزان استفاده از مکانیسم های دفاعی بود. به نحوی که اجرای روش درمانی باعث کاهش میانگین نمرات افکار خودآیند منفی در گروه آزمایش شد و بین میانگین نمرات افکار خودآیند منفی دو گروه در مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معنادار مشاهده شد. بنابراین به نظر می رسد با اجرای شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بدون آن که مستقیما روی افکار خودآیند منفی کار کنیم، این افکار کاهش می یابند.