امیرعباس طاهری

با ظهور موج سوم درمان های شناختی- رفتاری که عمدتاً مبتنی بر ذهن آگاهی و پذیرش هستند، «شفقت» و «شفقت به خود» نیز مورد توجه و مطالعه قرار گرفته است. کریستین نف در سال ۲۰۰۳ به مفهوم بندی سازه شفقت به خود پرداخت و ابزارهایی نیز به منظور سنجش آن معرفی کرد. هدف از این مقاله بررسی و معرفی شفقت به خود و مؤلفه های آن است. همچنین به ارتباط آن با آسیب شناسی روانی و بهزیستی، تمایز آن از عزت نفس، همچنین منشأ شفقت به خود و نقش آن در موقعیت های درمانی پرداخته می شود. در این مطالعه مروری که در سال ۲۰۱۹ انجام شده است، از مقالات نمایه شده در پایگاه های اطلاعاتی، پابمد، ساینس دایرکت، گوگل اسکالر و اسکوپوس استفاده شد . مجموعه مقالات بررسی شده شامل ۳۵ مقاله بود که تحقیقات کیفی و کمّی از سال ۲۰۰۳ تاکنون را به زبان انگلیسی در برداشت . یافته ها نشان می دهد شفقت به خود با اضطراب و افسردگی کمتر و بهزیستی روان شناختی بالاتر مرتبط است. همچنین، شفقت به خود به هیجان های مثبتی منجر می شود. بر اساس نظر گیلبرت (۲۰۰۹) شفقت به خود ریشه در روابط اولیه فرد با مراقبین خود دارد اما پژوهش ها نشان می دهد مداخلات روان شناختی می توانند آن را افزایش داد. در مجموع، با وجود اینکه از عمر مفهوم شفقت به خود خیلی نمی گذرد اما به تحقیقات زیادی منجر شده است. شفقت به خود می تواند از طریق درمان هایی مانند شفقت به خود توجه آگاهانه، درمان متمرکز بر شفقت، کاهش استرس مبتنی بر توجه آگاهی، درمان مبتنی بر پذیرش و پایبندی، رفتاردرمانی دیالکتیک و شناخت درمانی مبتنی بر توجه آگاهی افزایش یابد.

مقدمه: در حال حاضر، کرونا ویروس تمام دنیا را فرا گرفته است و بر افراد جامعه اثرات روان شناختی مختلفی را بر جای گذاشته است. در این بین بعضی از افراد رفتارهای خود مراقبتی را بیشتر رعایت می کنند که می تواند به دلایل مختلفی باشد. هدف: این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین ویژگی های شخصیتی (وظیفه شناسی و برون گرایی) و تفاوت های جنسیتی با رفتارهای خود مراقبتی در جامعه شهر کرمانشاه انجام گردید. روش: در این مطالعه توصیفی- همبستگی، ۳۰۴ نفر از بزرگسالان شهر کرمانشاه در سال ۱۳۹۹ به روش در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان به صورت آنلاین (واتساپ) به زیر مقیاس های برون گرایی و وظیفه شناسی فرم کوتاه پرسشنامه ۶۰ سوالی نئو و پرسشنامه رفتارهای خود مراقبتی پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از SPSS ورژن ۲۵ و روش تحلیل رگرسیون خطی انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد در مدل نخست از میان متغیرهای مورد مطالعه جنسیت بهترین متغیر پیش بین خود مراقبتی بود. جنسیت ۰۹/۰ تغییرات متغیر خود مراقبتی را تبیین کرد (۰۰۱/۰>P و ۳۰/۱۷=F). در گام دوم متغیر جنسیت و وظیفه شناسی وارد مطالعه شدند این دو متغیر با هم ۱۴/۰ واریانس متغیر خود مراقبتی را پیش بینی کردند (۰۰۱/۰>P و ۹۸/۱۳=F). نتیجه گیری: این نتایج نشان داد افراد با ویژگی های وظیفه شناسی و همچنین زنان، رفتارهای خود مراقبتی مرتبط با کرونا را بیشتر رعایت می کنند. این نتایج دارای تلویحات کاربردی در تدوین مداخلات برای بحران های کنونی و آینده خواهد بود.

مقدمه: افراد دارای اضطراب اجتماعی از علائمی همچون حساسیت بین فردی و اجتناب تجربه ای رنج می برند. یکی از درمان هایی که اخیراً برای اختلالات اضطرابی به کار رفته است، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد است. هدف : این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر حساسیت بین فردی و انعطاف پذیری شناختی در دانشجویان مبتلا به اضطراب اجتماعی انجام شد. روش: در این مطالعه کار آزمایی بالینی شبه آزمایشی، ۲۴ نفر از دانشجویان مبتلا به اضطراب اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال ۱۳۹۷ پس از ارزیابی های اولیه به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. از پرسشنامه های اضطراب اجتماعی ( SPIN )، حساسیت بین فردی ( IPSM ) و پرسشنامه پذیرش و عمل ( AAQ-II ) در سه بازه زمانی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ۲۲ spss و روش تحلیل کواریانس تک متغیره و چند متغیره انجام شد. یافته ها: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در کاهش اضطراب اجتماعی (۰/۴۲)، نمره کل حساسیت بین فردی و زیر مؤلفه های آن (۰/۰-۴۹/۹۱). همچنین، افزایش انعطاف پذیری روان شناختی (۰/۴۳)، در مرحله پس آزمون تأثیر معناداری داشت. همچنین نتایج در مرحله پی گیری نیز حفظ شد (۰/۰۵> P ). نتیجه گیری: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می تواند به عنوان یک درمان موج سوم، می تواند مداخله ی کارآمد برای کاهش علائم اختلال اضطراب اجتماعی و حساسیت بین فردی و همچنین ارتقا انعطاف پذیری شناختی در دانشجویان مبتلا باشد.

مقدمه: افسردگی، اختلالی شایع است که با حالات هیجانی منفی همراه است. در سال های اخیر، تأکید عمده روی شناسایی عوامل خطر و مکانیسم های درگیر در تفاوت های فردی آسیب پذیری به افسردگی بوده است. هدف: هدف این پژوهش، بررسی نقش شفقت به خود و نشخوار ذهنی در پیش بینی افسردگی مزمن است. روش : این مطالعه از نوع توصیفی –تحلیلی و مقطعی بوده و جامعه پژوهش، افراد بالای ۱۵ سال، با تشخیص افسردگی مزمن بودند که به کلینیک روان پزشکی بیمارستان فارابی کرمانشاه در سال های ۹۷ - ۱۳۹۶، مراجعه کردند. نمونه گیری به صورت در دسترس بود. در مجموع ۳۶۰ نفر مورد ارزیابی قرار گرفتند که از این تعداد، ۳۰۰ نفر وارد پژوهش شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های افسردگی بک (۱۹۶۱)، شفقت بر خود نف (۲۰۰۳) و نشخوار ذهنی نولن- هوکسما و مارو (۱۹۹۳) و آزمون های کولموگروف-اسمیرونوف، همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه گام به گام و نرم افزار ۲۱SPSS، تحلیل و بررسی شدند. یافته ها: بین شفقت به خود (۰/۴۹۰-) و خرده مقیاس های مهربانی با خود (۰/۴۸۲-)، اشتراکات انسانی (۰/۷۹۰-) و ذهن آگاهی (۰/۴۵۷-) با افسردگی مزمن رابطه ی منفی و معناداری، بین خرده مقیاس های قضاوت در مورد خود (۰/۵۱۱)، انزوا (۰/۵۴۲) و همانندسازی (۰/۵۵۰) با افسردگی مزمن رابطه ی مثبت و معناداری وجود دارد. بین نشخوار فکری (۰/۲۹۹) و خرده مقیاس های پاسخ های نشخواری (۰/۲۷۷) و پاسخ های منحرف کننده حواس (۰/۳۱۵) با افسردگی مزمن رابطه ی مثبت و معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: شفقت به خود و نشخوار فکری از جمله پیش بینی کننده های افسردگی مزمن می باشند. در نتیجه با افزایش شفقت به خود و کاهش نشخوار فکری می توان افسردگی مزمن را کاهش داد.

مقدمه: امروزه اینترنت و فضای مجازی نقش مهمی در کسب اطلاعات پزشکی دارند. افراد زیادی در اینترنت به دنبال جستجوی اطلاعات مختلف در خصوص بیماری ها و عوارض جانبی آن هستند. هدف: هدف مطالعه ی حاضر تعیین شیوع سایبرکوندریا در بین دانشجویان علوم پزشکی کرمانشاه بود. روش: پژوهش حاضر به روش توصیفی- مقطعی انجام شد. جمعیت مورد مطالعه در پژوهش حاضر کلیه ی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال ۱۳۹۹ بودند. نمونه ی پژوهش حاضر شامل ۳۷۲ نفر (۲۰۶ مرد و ۱۶۶ زن) از این دانشجویان بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده فرم کوتاه شدت سایبرکوندریا بود. در پژوهش حاضر به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS نسخه ی ۲۵ استفاده گردید. از شاخص های توصیفی فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد، آزمون دقیق فیشر و کای اسکوئر و شاخص های استنباطی آزمون تی مستقل، آزمون تحلیل واریانس یک راهه و آزمون شفه استفاده گردید. یافته ها: نتایج آزمون تی مستقل نشان داد در نمره ی کل سایبرکوندریا (۰/۰۱۹=P) بین مردان و زنان تفاوت معناداری وجود دارد و زنان میزان بالاتری از سایبرکوندریا را گزارش کردند. از نظر شیوع، بیشتر دانشجویان در دامنه ی متوسط سایبرکوندریا قرار داشتند (۷۴/۴۶ درصد) و شیوع وضعیت شدید سایبرکوندریا شرکت کنندگان در پژوهش حاضر ۱۳/۹۷% برآورد شد. نتیجه گیری: با توجه به اینکه دانشجویان علوم پزشکی در بیمارستان ها با مراجعین مختلف و نشانگان متفاوت روبرو هستند، برای کسب اطلاعات در حوزه پزشکی از اینترنت استفاده فراوانی دارند. براساس نتایج حاصل از پژوهش می توان نتیجه گرفت سایبرکوندریا در بین دانشجویان علوم پزشکی دارای شیوع نسبتاً بالایی است.

مقدمه: یکی از مشکلات شایع در افراد دیابتی، درد نوروپاتی است. در این افراد، درد باعث کاهش عملکرد شغلی و اجتماعی فردی می شود. هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و پایبندی بر پذیرش نشانگان بیماری و سازگاری اجتماعی و شغلی در بیماران مبتلا به نوروپاتی دیابتی بود. روش: این مطالعه از نوع شبه آزمایشی بود، که بیماران به صورت تصادفی در گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. شرکت کنندگان کلیه مراجعین دارای تشخیص نوروپاتی دیابتی مراجعه کننده به بخش نورولوژی بیمارستان فارابی کرمانشاه در سال ۱۳۹۸ بودند. ابزارها شامل پرسشنامه پذیرش درد ( CPAQ ) و سازگاری شغلی- اجتماعی ( WSAS ) بود. نتایج در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها به وسیله ی آزمون های توصیفی، آنالیز واریانس مکرر و کای اسکوئر با نرم افزار spss نسخه ۲۲ مورد نجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که در مرحله ی پس آزمون و پیگیری، درمان مبتنی بر پذیرش و پایبندی نسبت به گروه کنترل قادر به افزایش پذیرش درد، بهبود و سازگاری اجتماعی شغلی گردید. در متغیر پذیرش نتایج آزمون درون گروهی نشان داد که اثر زمان ( F =۶/۴۸ ، P =۰/۰۰۳) و اثر تعاملی زمان و گروه ( F =۱۲/۴۹ ، P =۰/۰۰۱) معنادار است. همچنین در متغیر سازگاری شغلی و اجتماعی اثر زمان ( F =۳/۲۱ ، P =۰/۰۴۶) و اثر تعاملی زمان و گروه ( F =۳/۷۴ ، P =۰/۰۲۸) گزارش شد (۰/۰۰۱< P ). نتیجه گیری: درمان مبتنی بر پذیرش و پایبندی می تواند به عنوان مداخله ی روانی در کنار دارو درمانی به بهبود سازگاری شغلی و اجتماعی و پذیرش علائم در بیماران مبتلا به نوروپاتی دیابتی دردناک کمک کند.