سید حمید هاشمی پطرودی

در شبکه های سریع شکل گرفته (HFN) وجود اعتماد سریع جهت ایجاد فضای همکاری و هماهنگی لازم میان اعضای درگیر در خدمت رسانی به ذینفعان و حادثه دیدگان امری حیاتی است. هدف این پژوهش مطالعه موانع انسانی اثرگذار بر شکل گیری اعتماد سریع در زنجیره تامین بشردوستانه یا همان شبکه های پاسخ به بحران در زلزله های اخیر (1390-1399) بوده است. این پژوهش در دسته مطالعات توصیفی و از نوع تحلیلی-ریاضی است. به منظور شناسایی لیست اولیه عوامل اثرگذار بر اعتماد سریع از ادبیات پژوهش و سپس به کمک پنل خبرگی موانع انسانی شکل گیری اعتماد سریع در شبکه های مدیریت بحران یا همان HSC مورد بحث و بررسی و تایید قرار گرفت. هفت تن از خبرگان حوزه مدیریت بحران که در زلزله های اخیر درگیر بوده اند، در این پژوهش مشارکت داشتند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که "عدم قطعیت ناشی از مشخص نبودن نقش افراد خدمت دهنده و داوطلبین بومی" مهم ترین مانع انسانی در شکل گیری اعتماد سریع در شبکه موقت مدیریت بحران محسوب می شود. دومین مانع مهم از نظر خبرگان نیز "عدم اطلاع رسانی دقیق و بموقع نسبت به خدمات قابل عرضه و زمانبندی جبران خسارات به آسیب دیدگان" بدست آمده است. نتایج این پژوهش می تواند به سیاستگذاران و مدیران حوزه مدیریت بحران کشور، در امر اعتمادسازی و ارتقای سطح همکاری و هماهنگی میان افراد و سازمان های درگیر در مراحل مختلف مدیریت بحران کمک نماید.

امروزه پژوهشگران و مدیران معتقدند که توجه به مدیریت زنجیره تأمین می تواند موجب دستیابی به مزیت رقابتی پایدار شود. از دهه 1990 تاکنون در خصوص چیستی راهبرد مدیریت زنجیره تأمین و نحوه شکل گیری و صورت بندی آن، پژوهش های مختلف و متنوعی انجام شده است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف مطالعه و خلاصه سازی ادبیات پژوهش در حوزه راهبرد زنجیره تأمین، شناسایی خلأهای پژوهشی و ارائه پیشنهاد برای به کارگیری این مفهوم در عمل و پژوهش های آتی، از مرور نظام مند ادبیات استفاده کرده است. نتایج پژوهش نشان می دهد، در خصوص راهبرد زنجیره تأمین، ابعاد، نوع شناسی، تاکسونومی و همچنین چگونگی فرایند توسعه آن تعاریف متعددی وجود دارد. مدیران و پژوهشگران با مطالعه نتایج و پیشنهادهای این مقاله می توانند با تاریخچه و خلاصه ای از ادبیات راهبرد زنجیره تأمین، چیستی، چرایی، مشکلات و تعارضات موجود در آن آشنا شده و در عمل این مفهوم را به طور مؤثرتری عملیاتی سازی و مطالعه کنند.

این پژوهش با هدف شناسایی، اولویت بندی و ساختاردهی چالش های حاکمیت شبکه مدیریت بحران شهر تهران انجام شده است. روش شناسی پژوهش، مطالعه موردی بوده و روش اصلی گردآوری داده ها مصاحبه های عمیق انفرادی و پرسشنامه است. نمایندگان (معاونان، مدیران و کارشناسان) 26 سازمان دولتی و غیردولتی مشغول در حوزه مدیریت بحران شهر تهران در این پژوهش مشارکت داشتند و سازمان ها به طور عمده بر اساس وظایف محوله توسط قوانین بالادستی و همچنین گلوله برفی انتخاب شدند. به منظور اولویت بندی و ساختاردهی چالش ها نیز از روش دلفی فازی و مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) استفاده شده است. یافته های پژوهش 18 چالش اصلی را که حاکمیت شبکه مدیریت بحران با آن مواجه است، نشان می دهد. در نهایت، برای مدیریت بهتر این چالش ها و همچنین انجام تحقیقات آتی، پیشنهادهایی ارائه شد.

زنجیره های تأمین، شامل شبکه ای از سازمان ها و افراد درگیر در برآورده کردن نیاز مشتری هستند. افزایش پژوهش ها و علایق پژوهشگران و مدیران صنعتی در حوزه زنجیره تأمین، بررسی رفتار سیستم های شبکه زنجیره تأمین را ضروری کرده است. در این پژوهش سعی شده است، تأثیر متغیرهای مربوط به مقدار و عدم قطعیت تقاضا و همچنین عدم اطمینان شرکای زنجیره تأمین بر عملکرد زنجیره تأمین در یک زنجیره تأمین تولید تجهیزات پزشکی دوسطحی بررسی شود. شاخص میزان برآورده سازی تقاضای مشتری و اثر شلاق چرمی به عنوان دو شاخص عملکردی زنجیره تأمین بررسی شدند. برای تحلیل رفتار سیستم نسبت به تغییر متغیرهای عدم قطعیت، از پویایی های سیستم استفاده شده است که یکی از ابزارهای نیرومند برای تحلیل و درک رفتار عملیات در زنجیره های تأمین است. نتایج پژوهش نشان می دهد که افزایش مقدار تقاضا، عدم قطعیت تقاضا، عدم اطمینان سیستم تولیدی و توان تأمین کننده اثر زیادی بر تشدید اثر شلاق چرمی و کاهش میزان برآورده سازی تقاضای مشتری در طول زنجیره تأمین دارد.

امروزه صنعت گردشگری به بزرگترین صنعت خدماتی جهان از لحاظ درآمدزایی تبدیل شده است. گسترش صنعت گردشگری علاوه بر ابعاد وسیع اقتصادی همچون ایجاد فرصت های شغلی، درآمدزایی، کاهش فقر و افزایش رفاه در جامعه، بر ابراز هویت ملی، ایجاد امنیت اجتماعی و گسترش عدالت اجتماعی در جامعه نیز تأثیر گذار است. بر اساس آمار، کشور ایران تا به امروز، به دلیل موانع موجود در مسیر توسعه ی این صنعت با وجود برخورداری از موقعیت ممتاز گردشگری نتوانسته است در این حوزه پیشرفت چندانی داشته باشد. از این رو این پژوهش با هدف تجزیه و تحلیل موانع توسعه گردشگری در ایران با استفاده از تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری به مرحله ی اجرا در آمده است. این روش جزو روش های تجزیه و تحلیل سیستم ها می باشد که به بررسی تعاملات میان عناصر سیستم می پردازد. به منظور خوشه بندی موانع توسعه گردشگری نیز از روش MICMAC استفاده شده است. از آنجایی که این روش مبتنی بر نظر خبرگان می باشد، از نظرات 13 متخصص در صنعت گردشگری و اساتید دانشگاهی استفاده شده است. یافته ها نشان داد که «تحریم های دنباله دار اقتصادی و سیاسی»، «تعدد مراکز سیاستگذاری و عدم تعامل میان آنها»، «محدودیت های فرهنگی و مذهبی برای گردشگران خارجی»، «عدم حمایت دولت از سرمایه گذاری در بخش گردشگری» و «عدم تشویق بخش خصوصی برای سرمایه گذاری» از تأثیرگذار ترین موانع توسعه ی گردشگری به حساب می آیند.